A Conceptual Study of Pointing to Experience of Living Together and Common Life Area: Ebrulî Culture (Example of Mardin)

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 1, 77 - 97, 30.05.2019

Halit Yeşilmen

https://doi.org/10.19059/mukaddime.445624

Cited By: 2

Öz

The concept
of multiculturalism is often used to express ethnic and religious diversity in
a society. This concept is
insufficient to describe internal dynamics. For this reason, it is focused on a new concept in the example of Mardin:
Ebrulî Culture. In conceptualization, approach of “value" is based on. It
is aimed to explain the concept of Ebrulî Culture and point out the interaction
dynamics of different ethno-religious groups that based on centuries in this
article. For this purpose, it has been
questioned the some concepts such as mosaic, rainbow and hybrid which are
suitable for Western countries. These
concepts have been commented as insufficient to describe the socio-cultural
dynamics in Turkey. In addition, it has been emphasized that the
interaction which is between different ethno-religious is constructed on the
basis of "value" in Turkey. However, this types of interaction
nowadays change, even though it is based on a long history. Moreover, it has
been reached the result that the socio-cultural improvements need to be
addressed with basis of "value" approaches.

Anahtar Kelimeler

Ebrulî Culture, Mosaic, Common Life, Value, Mardin

Birlikte Yaşama Tecrübesine ve Ortak Yaşam Alanına İşaret Eden Kavramsal Bir Çalışma: Ebrulî Kültür (Mardin Örneği)

Öz

Bir toplumdaki etnik ve dini çeşitliliği ifade etmek
için genellikle çokkültürlülük kavramı kullanılmaktadır. Bu kavram, iç dinamikleri tanımlamada yetersizdir. Bu nedenle Mardin
örneğinde yeni bir kavrama odaklanılmıştır: Ebrulî kültür. Kavramsallaştırmada
“değer” yaklaşımı esas alınmıştır. Makalede
ebrulî kültür kavramını açıklamak ve bundan hareketle farklı etno-dini
grupların yüzyıllara dayanan etkileşim dinamiğine işaret etmek amaçlanmıştır. Bu amaçla Batı ülkeleri için kullanılması uygun olan mozaik,
gökkuşağı ve melez gibi kavramlar sorgulanmıştır.  Bu kavramlar, Türkiye’deki sosyo-kültürel
dinamikleri tanımlamada yetersiz olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca
Türkiye’deki farklı etno-dini gruplar arası etkileşimin “değer” üzerinden inşa
edildiği vurgulanmıştır. Fakat bu etkileşim biçimi, uzun tarihi geçmişe
dayanmasına rağmen günümüzde değişmektedir. Bununla
birlikte, sosyo-kültürel alana dönük iyileştirmelerin “değer” merkezli
yaklaşımlarla ele alınması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ebrulî Kültür, Mozaik, Ortak Yaşam, Değer, Mardin

Kaynakça

• Akyüz, H. G. (2009). Bizanslılar, Selçuklular, Artuklular ve Osmanlılar Döneminde Antakya Süryanî Kadim (Ortodoks) Kilisesi’nin Patriklik Merkezinin ve Süryanîlerin Durumu. (Türkiye’de Birlikte Yaşama Kültürü ve Mardin Örneği, Sempozyum 02-03. 10. 2009), Sempozyum Bildirileri içinde (ss.59-73). İstanbul: Mardin Valiliği.
• Akyüz, G.(2006). Süryanilerin Hıristiyan ve Müslüman Araplarla Olan İlişkileri. İbrahim Özcoşar (Ed.), (1. Uluslararası Tarihi Mardin Sempozyumu, 26-27-28 Mayıs 2006, Mardin), Sempozyum Bildirileri içinde (s.527-537). Mardin.
• Ağırakça, A. (2009). İslâm Tarihi Boyunca Mardin’de Birlikte Yaşamanın Dini ve Sosyal Boyutları. (Türkiye’de Birlikte Yaşama Kültürü ve Mardin Örneği, Sempozyum 02-03. 10. 2009), Sempozyum Bildirileri içinde (ss.35-43). İstanbul: Mardin Valiliği.
• Azimli, M. (2005). Müslüman-Süryani ilişkilerine Giriş. Ahmet Taşğın-Eyyüp Tanrıverdi-Canan Seyfeli (Haz.). Süryaniler ve Süryanilik, Cilt I içinde (ss. 37-47). Ankara: Orient Yayınları.
• Barutçugil, H. (2010). EbrulîMardin. T.C. Mardin Valiliği. İstanbul: Mardin Valiliği.
• Berry, J. W., Poortinga, Y.P., Breugelmans, S. M., Chasiotis, A. & Sam, D. L. (2015). Kültürlerarası Psikoloji (3. Baskı), (Leman Pınar Tosun, Çeviri Ed.). Ankara: Nobel.
• Bilgin, N. (2007). Kimlik İnşası. İzmir: Aşina Kitaplar.
• Bulaç, A. (2009). Bir Arada Yaşama Tecrübesi Mardin Modeli. (Türkiye’de Birlikte Yaşama Kültürü ve Mardin Örneği Sempozyumu 02-03. 10. 2009), Sempozyum Bildirileri içinde (ss.139-153). İstanbul: Mardin Valiliği.
• Buckingham, J.S. (1827). Travels in Mesopotomia. London: H. Colburn.
• Dolapönü, H. (1972). Tarihte Mardin. P. Cebrail Aydın (Haz.). İstanbul: Hilal Matbaacılık.
• El-Batâyine, M. D. (2000). Arap Kökenli Hıristiyanlar ve İslam Fetihleri ile Olan İlişkileri (Abdulhalik Bakır, Çev.). Belleten (Aralık 1999), Cilt LXXII, 238, 869-934.
• Eriksen, T. H. (2004). Etnisite ve Milliyetçilik: Antropolojik Bir Bakış (Ekin Uşaklı, Çev.). Ankara: Avesta Basın Yayın.
• Eriksen, T. H. (2012). Sosyal ve Kültürel Antropoloji: Küçük Yerler, Büyük Meseleler (A. Erkan Koca, Çev.). Ankara: Birleşik.
• Eriksen, T. H. & Nielsen, F. S. (2014). Antropoloji Tarihi (4.Baskı), (Aksu Bora, Çev.). İstanbul: İletişim.
• Göktaş, H.R. (2016). Bensenoğ: Türkçenin Ruhu. İstanbul: Külliyat.
• Graeber, D. (2017). Değer Teorisi (Başak Kıcır, Çev.). İstanbul: Sel.
• Güvenç, B. (1994). İnsan ve Kültür. İstanbul: Remzi.
• Hortaçsu, N. (2007). Ben Biz Siz Hepimiz: Toplumsal Kimlik ve Gruplararası İlişkiler. Ankara: İmge Kitabevi.
• Kalın, İ. (2016). Ben, Öteki ve Ötesi (5. Baskı). İstanbul: İnsan.
• Karlığa, B. (2009). İslam ve Batı Dünyasında Çoğulculuk ve Birlikte Yaşama Tecrübesi. (Türkiye’de Birlikte Yaşama Kültürü ve Mardin Örneği, Sempozyum 02-03. 10. 2009), Sempozyum Bildirileri içinde (ss.27-33). İstanbul: Mardin Valiliği.
• Kearney, R. (2012). Yabancılar, Tanrılar ve Canavarlar: Ötekiliği Yorumlamak (Barış Özkul, Çev.). İstanbul: Metis.
• Kymlicka, W. (2015). Çokkültürlü Yurttaşlık (2. Baskı), (Abdullah Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Omay S. B. & Dinç, F., (2009). Mardin Tasavvuf Geleneğinin Birlikte Yaşama Kültürüne Katkıları. (Türkiye’de Birlikte Yaşama Kültürü ve Mardin Örneği, Sempozyum 02-03. 10. 2009), Sempozyum Bildirileri içinde (ss.75-85). İstanbul: Mardin Valiliği.
• Ortaylı, İ. (2001). Osmanlı Toplumunda Aile (3. Baskı). İstanbul: Pan.
• Özcoşar, İ. (2005). Osmanlı Devleti’nde Millet Sistemi ve Süryani Kadimler. Ahmet Taşğın-Eyyüp Tanrıverdi-Canan Seyfeli (Haz.). Süryaniler ve Süryanilik, Cilt II içinde (ss. 209-238). Ankara: Orient Yayınları.
• Özcoşar, İ. (2009). Etnik ve Dinsel Sınırlar Bağlamında Mardin. (Türkiye’de Birlikte Yaşama Kültürü ve Mardin Örneği, Sempozyum 02-03. 10. 2009), Sempozyum Bildirileri içinde (ss.101-105). İstanbul: Mardin Valiliği.
• Özmen, A. (2006). Turabdin Süryanileri Örneğinde Etno-Kültürel Sınırlar (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Öztürk, A. (2006). 19. Yüzyıl Mardin’de Müslim-Gayrimüslim İlişkilerine Örnekler. İbrahim Özcoşar (Ed.), (1. Uluslararası Tarihi Mardin Sempozyumu, 26-27-28 Mayıs 2006), Sempozyum Bildirileri içinde (ss. 519-524). Mardin.
• Sarı, E. (2010). Mardin’de Kültürlerarasılık. İstanbul: İletişim.
• Seyfeli, C. (2005). Osmanlı Devleti’nde Gayrimüslimlerin İdari Yapısı. Ahmet Taşğın-Eyyüp Tanrıverdi-Canan Seyfeli (Haz.). Süryaniler ve Süryanilik, Cilt I içinde (ss.251-265). Ankara: Orient Yayınları.
• Shaw, S. (1985). Osmanlı İmparatorluğunda Azınlıklar Sorunu (Ahmet Günlük, Çev.). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, Cilt 4 içinde (ss. 1002-1006). İstanbul: İletişim.
• Soykan, T. (2000). Osmanlı İmparatorluğunda Gayri Müslimler. Nuri Bilgin (Der.). İstanbul: Bağlam.
• Su, S. (2009). Hurafeler ve Mitler. İstanbul: İletişim.
• Şer, A. (2002). Siirt Vakayinamesi (Celal Kabadayı, Çev.). İstanbul: Yaba.
• Taylor, C., Appiah, K. A., Habermas, J., Rockefeller, S. C., Walzer, M. & Wolf, S. (2014).Çokkültürcülük (4. Baskı). Amy Gutman (Haz.). İstanbul:Yapı Kredi.
• Yalap, A. (2011). Bizim Köyün Papazıdır. İstanbul: İletişim.
• Yapıcı, A. (2004). Din Kimlik ve Ön Yargı Biz ve Onlar. Adana: Karahan.