Oryantalist David George Hogarth’ın Hayatı ve İngiliz İstihbarat Birimi ile İlişkisi

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 313 - 336, 30.11.2023

Mübarek İpek

https://doi.org/10.19059/mukaddime.1320883

Öz

19. ve 20. yüzyılları arasında Osmanlı coğrafyasına çok sayıda Avrupalı oryantalist gelmiştir. Bazı oryantalistler seyahat ve akademik araştırma yapmak için gelmekteydi. Bir kısmı ise ülkelerinin siyasi ve askeri çıkarları adına istihbarat bilgisini toplamak için Osmanlı topraklarında bulunmuşlardı. Bu yüzyıllar arasında Osmanlı coğrafyasına gelenlerin arasında İngiliz oryantalist David George Hogarth’ta bulunmaktaydı. Yaşadığı dönem de yazdığı başarılı eserler ve keşif dolu arkeolojik çalışmalarıyla entelektüel ve akademi toplulukların dikkatlerini üzerine çekmiştir. Akademik araştırmalarında kazandığı ün dışında I. Dünya Savaşı’nda subay olarak ülkesi için Arabistan’da verdiği mücadele ona olan ilgiyi daha da artırmıştır. Ölümünden sonra Hogarth’ın gerçekte kim olduğu, oryantalist bakış açısı ve İngiliz istihbaratıyla nasıl bir bağlantısı olduğu üzerine çeşitli araştırmalar bulunmaktadır. Fakat Hogarth’ın bu yönleri üzerine yapılan bazı çalışmalarda eksik ve hatalı bilgilerin olduğu tespit edilmektedir. Hatalı ve eksik bilgilerin düzetilmesi ve doğru bilgilere ulaşmak için bu çalışma hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

D. G. Hogarth, Oryantalizm, Arkeoloji, İstihbarat, Arşiv Kayıtları

Destekleyen Kurum

Türk Tarih Kurumu ve Oxford Üniversitesi The Martin Harrison doktora araştırma burs komisyonu tarafından desteklenmektedir.

Teşekkür

Her zaman destek ve tavsiyeleri için danışmanım Dr. Öğr. Caner YELBAŞI'ya teşekkür ederim.

The Life of The Orientalist David George Hogarth and His Relations with The British Intelligence Service

Öz

Kaynakça

• British Library (BL)
• India Office Record:
• IOR/L/MIL/17/5/3321, 18.04.1919.
• IOR/L/MIL/17/15/41/6, A Handbook of Mesopotamia, Volume IV, Northern
• Mesopotamia and Central Kurdistan, prepared by Admiralty and War Staff
• Office, April, 1917, s.386,396,397.
• IOR/L/MIL/17/16/2/1, 'Gazetteer of Arabia Vol. I, 1917, s.731.; Dosya:
• IOR/L/MIL/17/16/2/2, 'Gazetteer of Arabia Vol. II, 1917, s.424.
• IOR/L/PS/10/212, File, 211.
• IOR/L/PS/20/C189, June 1920; Dosya: IOR/L/MIL/17/15/22, Kurdistan and the Kurds, 1919, s.10.
• IOR/L/PS/10/212, File, 211, November 1911 July 1914.
• IOR/L/PS/10/58, 2764, Bagdad Railway: German Activity, 25 May 1912.
• IOR/L/PS/10/58, 2764, Young To Sir G. Lowther, Aleppo, 28 October 1911.
• IOR/L/PS/10/845, 4368, 13.09.1910.
• IOR/R/20/A/156 Encloseru to 51, From Hogarth to Lord Chelmsford, 2 Agust 1916.
• IOR/R/20/A/1569 File 121, Enclosure No. 2, Serial No. 8, D.G. Hogarth, Arab Bureau , First Report, 1 May 1916.
• Oxford University, Magdalen College Archive (MCA), Papers of David George Hogarth, 1860s-2017
• P452/ARC/2/1, Letter from T E Lawrence to David George Hogarth 29 September 1913.
• P452/ARC/2/2, Letter from T E Lawrence to David George Hogarth 10 February 1912-1914.
• P452/ARC/3/1, 1894-1894, 1894 Dig Diary Volume: Deir-el-Bahri (Egypt) and Trebizond (Asia Minor),
• P452/ARC/3/2, 1894-1894, 1894 Diary of Journey from Adana to Trebizond (Asia Minor),
• P452/ARC/3/3, 1895-1896, Dig Diary for Faiyum (southwest of Cairo, Egypt),
• P452/ARC/3/9, 1908, Diary of First Reconaissance Visit to Carchemish [Karkemish]. (Turkish/Syrian border).
• P452/OTH/1/4, The Geographical Journal" Obitituary of David George Hogarth, 1927
• P452/OTH/3/1/2.
• P452/PER/1/4, 3 Jan-4 Nov 1887 Asia Minor and Greece.
• P452/PER/1/6, 7 Jul-25 Sep 1888, Greece, Cyprus, Italy diary 1887-1888.
• P452/PER/1/5, 13 Dec 1887-7 Jul 1888, Greece, Cyprus, Italy diary 1887-1888.
• P452/PER/1/7, 13 Jun-27 Aug 1891, Untitled diary, Turkey, 1891.
• P452/PER/4/4/5, Naval Commission
• Oxford University, St Antony’s College Middle East Centre Archive, (MEC) David George Hogarth Collection,
• File 1, 1/4, Letter from D.G. Hogarth to His Mother, Cairo, 09.08.1915
• File 4: 4/12, Letter from D.G. Hogarth to Laura, Paris, 23.03. 1919.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivi Başkanlığı, Osmanlı Arşivi (BOA):
• Bab-ı Ali Evrak Odası (BEO.) Dosya 3819/ Gömlek 286414, Hicri Takvim, 03.11.1328 Miladi Takvim, 06.11.1910.