Afetlerde Göçmen Olmak: 6 Şubat Depremi Hatay Örneği

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 227 - 255, 30.11.2023

Mehmet Duruel

https://doi.org/10.19059/mukaddime.1381750

Cited By: 7

Öz

Afetler ve göç insan hayatında önemli yer eden hadiselerdir. Her iki hadisede hayatın akışı kesilmekte ve başka bir mecraya girmektedir. Alışılagelmiş rutin hayat akışı tamamen değişmekte, ekonomik, sosyal, politik ve hatta çoğu zaman psikolojik olarak yeni bir dünyanın yeni koşullarında yaşmak zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Afet ve göç olayını deneyimleyen insanlar için artık hiçbir şey eskisi gibi değildir, olmayacaktır. Bu yeni durum beraberinde bir dizi sorun alanları getirmekte; söz konusu sorunlar da kişinin kendi başına çözebileceği sınırların çok ötesinde olmaktadır. Nitekim gerek afet gerekse göç sorunlarının çözümü çoğu zaman tek başına devlet mekanizmalarının dahi yetersiz kaldığı, çok taraflı, çok aktörlü yapıların işbirliği ve koordinasyonunu kapsayan bir yönetim sürecini gerektirmektedir. 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli olup on bir ili etkileyen deprem hadisesi de bir afetin ötesinde bir felaket olarak tanımlanmıştır. Kamuoyunda “Asrın Felaketi” olarak değerlendirilen depremde en fazla etkilenen illerin başında Hatay gelmektedir. Nitekim söz konusu felakette yaşanan can kayıplarının yarısından fazlası Hatay’da gerçekleşmiştir. 2011 yılından bu yana ülkelerindeki karışıklık ve savaş nedeniyle bölgede bulunan Suriyeli göçmenler de depremden çok ciddi biçimde etkilenmişlerdir. Hali hazırda göçmen olmaktan kaynaklı kırılganlığa sahip olan Suriyeli sığınmacıların yaşanılan deprem felaketi ile birlikte bu zor durumları daha da derinleşmekte ve kötüleşmektedir. Kırılganlık adeta katmerleşmektedir. Bir insan hem depremzede, hem göçmen, hem engelli hem de kadın olabilmektedir. Söz konusu her kırılganlık durumu kişilerin hayatını daha da zorlaştırmakta ve korunmayı çok daha acil ve zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmada depremin en yıkıcı olduğu kentlerin başında gelen Hatay’da göçmenlerin deprem deneyimleri irdelenmekte yaşadıkları zorluklar ve bu zorluklar karşısında üretilen sosyal politikalar değerlendirilmektedir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden mülakat tekniği kullanılmıştır. Söz konusu metot saha gözlemleri ve görüşmelerle desteklenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hatay, Deprem, Göçmen

Etik Beyan

Etik Kurul Kararı sisteme yüklenmiştir.

Kaynakça

• Abbas Khan, K., Zaman, K., Shoukry, A. M., Sharkawy, A., Gani, S., Ahmad, J., ve Hishan, S. S. (2019). Natural Disasters and Economic Losses: Controlling External Migration, Energy and Environmental Resources, Water Demand, and Financial Development for Global Prosperity. Environmental Science and Pollution Research, 26(14), 14287-14299. https://doi.org/10.1007/s11356-019-04755-5
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (2023a). Erişim Adresi: https://www.afad.gov.tr/afet-turleri. Erişim 11.05.2023.
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (2023b). Erişim Adresi: https://www.afad.gov.tr/aciklamali- afet-yönetimi-terimleri-sözlüğü. Erişim 11.05.2023.
• Atalay, A. (2023), “Afet Sonrası İç Göç ve Eğitimde Zincirleme Reaksiyonlar” Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 2023, sayı 57, ss. 1716-1734
• Berlemann, M. ve Tran, T. X. (2020). Climate-Related Hazards and Internal Migration Empirical Evidence for Rural Vietnam. Economics of Disasters and Climate Change, 4(2), 385-409. https://doi.org/10.1007/s41885-020-00062-3
• Bozkurt, V. (2023). Depremin Toplumsal Boyutu. Avrasya Dosyası Dergisi Cilt 14 (Sayı 1): 89- 111 İstanbul.
• Creswell, J. W. (2013). Research Design: Qualitative, Quantitative And Mixed Methods Approaches. Thousand Oaks, California: Sage Publications.
• Creswell, J. W. (2015). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma Ve Araştırma Deseni (Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir Çev. Ed.) Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Dal Zilio, L., & Ampuero, J.-P. (2023). Earthquake doublet in Turkey and Syria. Communications Earth & Environment, 4, 71.
• Deniz, O., Yıldız, M.Z., Parin, S., Erdoğan, R. (2017), Social Sciences Studies Journal (SSSJournal), Vol:3 Issue:10 pp:1426-1444.
• Duruel, M., ve Kara, M. (2016). Suriyeli Sığınmacılara Yönelik Sosyal Politika Önlemleri (Hatay İli Örneği), Ortadoğu’dakiÇatışmalar Kapsamında Göç Sorunu, Efil Yayınevi, Ankara.2016.
• Duruel, M. (2017a). Ekonomik ve Sosyal Yönleriyle Hatay’daki Suriyeliler, Kriter Yayınları 2017, İstanbul.
• Duruel, M. (2016) “Suriyeli Sığınmacıların Eğitim Sorunu” Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi Cilt:30, Sayı:5, Yıl: 2016, Erzurum.
• Duruel, M. (2017b). Suriyeli Sığınmacıların Türk Emek Piyasasına Etkileri Fırsatlar ve Tehditler, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt:3, Sayı:2, Haziran 2017.
• Duruel, M. (2017c).Türkiye’deki Suriyeli Sığınmacıların Hukuki Statüsü ve Sosyal Politika Bakımından Karşılaşılan Güçlükler. Namık Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Metinler Dergisi, 2017 Temmuz ICOMEP Özel Sayısı/
• Duruel, M. (2017d).Suriyeli Sığınmacıların Karşılaştıkları Temel Sorunlar, Algı ve Beklentiler: Hatay Örneği. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, Sayı: 62 Temmuz – Ağustos 2017.
• Falck, O., Heblıch, S., ve Lınk, S. (2011). The Evils of Forced Migration: Do Integration Policies Alleviate Migrants’ Economic Situations. Discussion Paper Series, 5829.
• GAR (2023a). Göç ve Deprem – Durum Tespit Raporu I. Hazırlayanlar: Deniz Sert, Didem Danış, Eda Sevinin. Erişim linki: https://gocarastirmalaridernegi.org/tr/calismalar/arastirmalar/goc-ve-deprem-durum-tespit-raporu/311-goc-ve-deprem-durum-tespit-rapor Erişim 04.07.2023.
• GAR (2023b). Göç ve Deprem – Durum Tespit Raporu II. Hazırlayanlar: Deniz Sert, Eda Sevinin. Erişim linki: https://gocarastirmalaridernegi.org/tr/calismalar/ arastirmalar/goc-ve-deprem-durum-tespit-raporu/320-goc-ve-deprem-durum-tespit-raporu-ii Erişim 11.07.2023.
• GAR (2023c). Göç ve Deprem – Durum Tespit Raporu III. İstanbul'a Gelen Depremzede Mültecilere Yönelik Kabul ve Dışlama Mekanizmaları, Hazırlayanlar: Didem Danış, Kristen Biehl, Enes Kablan. Erişim linki: https://gocarastirmalaridernegi.org/tr/calismalar/arastirmalar/goc-ve-deprem-durum-tespit-raporu/322-goc-ve-deprem-durum-tespit-raporu-iii Erişim 14.07.2023.