Yüzyılın Sağlık Krizi Olarak Kovid-19’un Toplumsal Yaşama ve Kadınların Sosyo-Ekonomik Durumlarına Etkileri

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 51 - 73, 30.06.2021

Fatmanur Altun

Öz

Dünya 2019 yılının başlangıcında büyük bir sağlık krizi ile karşı karşıya kalmıştır. Çin’in Vuhan bölgesinde ortaya çıkan ve hızla tüm dünyaya yayılan virüs yüzbinlerce kişinin ölümüne sebep olurken, milyonlarca insanın ağır sağlık sorunları yaşamasına, tüm dünyada sağlık sistemlerinin büyük stres altına girmesine ve pek çok ülkede de çökmesine sebep olmuştur. Küresel salgının devletlerin ve toplumların üzerine koyduğu yüklere ek olarak salgın nedeniyle alınan tedbirlerin mahiyeti de ortaya çıkan tablonun ağırlaşmasına neden olmuştur. Eğitim ve sağlık sistemlerinde, toplumsal yaşamda pek çok sorun ortaya çıkmıştır. Bu sorunlarla ilişkili olarak ağırlaşan ekonomik tablo ise tüm dünya toplumlarının karşı karşıya kaldığı büyük bir meydan okumaya dönüşmüştür. Uzaktan çalışma, uzaktan eğitim, evde karantina uygulamaları, kontrollü sosyal yaşam, maske kullanım zorunluluğu, mecburi olanlar hariç bütün iş kollarının faaliyetlerinin durdurulması gibi birçok uygulama ile pek çok yeni görüngü, toplumsal yaşamın parçası haline gelmiştir.

Bu makale küresel salgının hem bir sağlık krizi hem de bir ekonomik kriz olarak tasvirini yapmaya çalışırken, küresel salgından en fazla etkilenen dezavantajlı kesimlerden biri olan kadınların sosyo-ekonomik durumuna etkilerini anlamaya çalışmaktadır. Bu çerçevede arşiv taraması yöntemi ile güncel gelişmeler betimlenmeye çalışılmış, yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlayan saha araştırmalarının sonuçları da teorik bir perspektif içinde tartışılmıştır. Halihazırda içinden geçmekte olduğumuz küresel salgının etkilerinin tam olarak anlaşılması uzunca bir süre alacaktır. Bu nedenle bitmiş bir sürecin değerlendirmesi anlamındaki saha çalışmaları doğal olarak henüz ortaya çıkmamıştır. Ancak önceki küresel salgınlardan ve bir yıla yaklaşan süredir devam eden salgın tecrübesinden çıkarılan çok değerli bilgiler mevcuttur. Buna göre; küresel salgının insan sağlığı üzerinde yarattığı yıkıcı etkilerin sonuçları önümüzdeki yıllarda siyaseti, ekonomiyi ve toplumsal yaşamı etkilemeye devam edecektir. Eşitliksizliklerin derinleşeceği, dezavantajlı kesimlerin daha da dezavantajlı duruma düşeceği, özellikle de kadınların sosyo-ekonomik durumlarında geri döndürülmesi zor tahribatların oluşacağı ve bu geriye gidişin dünyanın refahına uzun yıllar etki edeceği tahmin edilmektedir. Bu nedenle küresel salgın sonrası dünyanın rehabilitasyonu için kadınları merkeze alan politikalar yapılması hayati önemde gözükmektedir. Elinizdeki makale böylesi bir yönelişin sadece ahlaki zorunluluk anlamında değil, dünyanın salgın sonrasında toparlanması çabalarının hızı ve etkinliği anlamında da en doğru yöntem olduğunu savunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kovid-19,, Küresel Salgın,, Pandemi,, Dünya Sağlık Örgütü,, Birleşmiş Milletler Kadın Birimi,, Karantina,, Sağlık Krizi,, Kontrollü Sosyal Yaşam,, Uzaktan Eğitim,, Uzaktan Çalışma,, Kadın, Ücretsiz ev-içi emek

Kaynakça

• Adorno, Theodor W., Kültür Endüstrisi- Kültür Yönetimi, Türkçesi: Nihat Ülner, Mustafa Tüzel, Elçin Gen, İstanbul: İletişim Yayınları, 2020, s. 68-69.
• ALPAR, Başak Işıl, Covid-19 Salgın Sürecinde Kadın ve Hane İçi Emeği, İçinde: COVID-19 PANDEMİSİNİN EKONOMİK, TOPLUMSAL VE SİYASAL ETKİLERİ, Editörler: Dilek Demirbaş, Veysel Bozkurt, Sayım Yorğun, İstanbul Üniversitesi Yayınevi, İstanbul: 2020, s. 174.
• Altun, Fatmanur, Erkekler Çalışsın mı?, https://www.fikriyat.com/yazarlar/fatmanur-altun/2019/07/18/erkekler-calissin-mi
• Baudrillard, Jean, Tüketim Kültürü, Çeviren: Hazal Deliçaylı, Ferda Keskin, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2004, s. 52.
• BEKEN, Nalan, Covid-19 Pandemi Sürecinde Kadın İstihdamı: Türkiye, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Ek Sayı, Ekim 2020 47-74, s. 66-67.
• Crawford, Dorothy H., Ölümcül Yakınlıklar, Mikroplar Tarihimizi Nasıl Şekillendirdi?, İstanbul: Metis Yay., 2020, s. 206-207.Hochschild, Arlie Russell, The Second Shift, New York: Penguin Books, 2003.
• İzzetbegoviç, Aliya, Özgürlüğe Kaçışım, Zindandan Notlar, Türkçesi: Hasan Tuncay Başoğlu, İstanbul: Klasik Yayınları, 2010, s. 85.
• Parıldar, Hülya, Tarihte Bulaşıcı Hastalık Salgınları, Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi. 2020; 30(Ek sayı):19-26.
• Simmel, Georg, Bireysellik ve Kültür, Çeviren: Tuncay Birkan, İstanbul: Metis Yayınları, 2009, s. 326.
• Yavuz, Kübra, Covid-19 Salgınının Sosyal Politikanın Geleceği Üzerine Etkileri, https://www.researchgate.net/profile/Kuebra_Yavuz/publication/340937853_Effects_of_COVID-19_Pandemic_on_Future_of_Social_Policy/links/5ea6933545851553fab2db3a/Effects-of-COVID-19-Pandemic-on-Future-of-Social-Policy.pdf
• https://www.aljazeera.com/news/2020/7/31/who-coronavirus-pandemic-is-a-once-in-a-century-health-crisis
• https://www.takvim.com.tr/dunya/2020/04/14/fransiz-milletvekili-ciottiden-tuyler-urperten-sozler-huzurevindeki-hastalari-olume-terk-ettik
• https://www.sabah.com.tr/galeri/dunya/abdde-saglik-sistemi-coktu-hastalar-olume-terk-edildi,
• https://tr.euronews.com/2020/04/01/covid-19-salg-n-n-n-en-ac-sorusu-iki-hasta-bir-solunum-cihaz-hangisi-oncelikli
• https://www.yenisafak.com/dunya/abdde-saglik-sigortasi-olmadigi-icin-tedavi-edilmeyen-17-yasindaki-genc-koronavirus-nedeniyle-oldu-3531893