Güney Kore’de Siyasi Partiler ve Kurumsallaşma

Yıl 2021, Cilt: 45 Sayı: 3, 617 - 639, 08.09.2021

Kerem Kılıçdaroğlu , Düzgün Arslantaş

Öz

Güney Kore’de askeri diktatörlüğün 1987 yılında yıkılmasının ardından 33 yıl geçmiş
olmasına rağmen siyasi partiler kurumsallaşmasını tamamlayamamıştır. Demokratik
kurumlar başarılı bir şekilde inşa edilirken siyasi partiler örgütlenme, parti-içi
demokrasi, parti-seçmen ilişkileri ve liderlik gibi konularda sıkıntı yaşamaktadır. Bu
kapsamda, her ne kadar Güney Kore demokrasiye geçişte simge ülkelerden bir
tanesi olarak kabul edilse de siyasi partiler ülkenin demokrasiye evrilmesinde en
zayıf halkalardan biridir. Bu çalışma, Angelo Panebianco’nun parti kurumsallaşması
teorisinin iki öğesinden (otonomi ve sistemlilik) faydalanarak, bu durumun nedenleri
üzerindeki durmaktadır. Panebianco’ya göre, otonomi partinin sendikalar gibi dışsal
kurumlarla olan ilişkisini tanımlar. Bu aktörler, sivil toplumdan meslek örgütlerine,
sendikalardan sermayedarlara geniş bir kümeyi kapsamaktadır. Panebianco’ya göre,
bir parti izleyeceği politikayı bu aktörlere göre şekillendirmiyor ve zımni de olsa bu
aktörler üzerinde tahakküm kurabiliyorsa, kurumsallaşmıştır. Sistemlilik ise parti içi
kurumsallaşmaya işaret eder. Homojen ve tutarlı bir yapı oluşturmak için partinin
alt birimlerini kontrol edebildiği merkezi bürokrasiye sahip olması; taşra-merkez
ilişkisinde parti içi demokrasiye uygun hiyerarşik bir yapı oluşturulması; tüm alt
birimleri aynı şekilde örgütlenmesi; parti finansmanın düzenli ve çok çeşitli olması
gerekmektedir. Güney Kore’de parti kurumsallaşması 3 Kim dönemi (1987-2004) ve
3 Kim sonrası dönem (2004-2018) olmak üzere iki dönemde incelenmektedir. Güney
Kore siyasetinde, demokrasiye geçiş sürecinde partilerden ziyade liderlerin ön plana
çıktığı görülmüştür. Özellikle demokrasiye geçiş sürecinin liderleri Kim Dae-jung, Kim
Young-sam ve Kim Jong-pil’in siyasette artan popülaritesinden dolayı bu döneme ‘3
Kim dönemi’ denilmektedir. 3 Kim döneminde sivil toplum kuruluşlarının görünürlüğü
ve siyasetteki etkisi artarken siyasi partiler söz konusu sivil toplum kuruluşlarından
bağımsız hareket etmiş, kurumsallaşmanın otonomi boyutunda başarılı olmuşlardır.
Liderler partileri üzerinde hâkimiyet kurmayı başarmış fakat örgütlenme, iç işleyiş,
adaylık ve parti-içi demokrasi gibi (sistemlilik) kriterlerde sınıfta kalmıştır. 3 Kim sonrası
dönemde ise sivil toplum kuruluşlarının etkisinin artması partilerin otonomilerini
azaltırken örgütlenme ve parti-içi demokraside önemli gelişmeler yaşanmış, liderler
güç kaybederken partilerin finansman ve üye yapısının yataylaşması sistemliliği
arttırmıştır. Özetle, bu çalışmada mevcut literatürün analizinden ve kamuoyu yoklama
verilerinden hareketle, ilk dönemde otonominin güçlü ama sistemliliğin zayıf olduğu,
ikinci dönemde ise sistemlilik güçlenirken otonominin zayıfladığı ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Güney Kore, Otonomi, Panebianco, Parti Kurumsallaşması, Sistemlilik.

Kaynakça

• Arslantaş D ve Arslantaş Ş (2020). Keeping Power Through Opposition: Party System Change in Turkey. New Perspectives on Turkey, 62, 27-50. Chaibong H (2008). South Korea’s Miraculous Democracy. Journal of Democracy, 19(3), 128-142.
• Cheeseman N ve Paget D (2014). Programmatic Politics in Comparative Perspective. İçinde: Nic Cheeseman, Juan Pablo Luna, Herbert Kitschelt, Dan Paget, Fernando Rosenblatt, Kristen Sample, Sergio Toro, Jorge Valladares Molleda, Sam van der Staak, Yi-ting Wang (der), Politics Meets Policies: the Emergence of Programmatic Political Parties, Sweden: International Institute for Democracy and Electoral AssistancE International IDEA, 75-98.
• Cho D Y (2006). Korean citizens’ movement organizations: their ideologies, resources, andaction repertoires. Korea Journal, 46(2), 68-98. https://www.dbpia.co.kr/Journal/ voisDetail?voisId=VOIS00575255. Son erişim tarihi, 17.09.2019.
• Chung J M (2013). The Impact of Electoral Environment and Political Institutions on Post-Democratization Party Change in South Korea and Taiwan. Korea Observer, 44(1), 1-30. https://scienceon.kisti.re.kr/srch/selectPORSrchArticle.do?cn=NART65922285. Son erişim tarihi, 12.10.2019.
• Croissant A (2002). Electoral Politics in South Korea. İçinde: Auriel Croissant (der), Electoral Politics in Southeast and East Asia, Bonn: Freidrich-Eibert-Stifung, 233-276.
• Croissant A ve Völkel P (2012). Party System Types and Party System Institutionalization. Comparing New Democracies in East and Southeast Asia. Party Politics, 18(2), 235-262.
• Duverger M (1954). Political Parties: Their Organization and Activity in the Modern State. New York: Methuen.
• Fiori A ve Kim S (2018). Civil Society and Democracy in South Korea: A Reassessment. İçinde: Y. Kim (der), Korea’s Quest for Economic Democratization: Globalization, Polarization and Contention, Edinburg: Palgrave Macmillan, 141-170.
• Fleckenstein T ve Lee S C (2017). Democratization, post-industrialization, and East Asian welfare capitalism: the politics of welfare state reform in Japan, South Korea, and Taiwan. Journal of International and Comparative Social Policy, 33(1), 36-54.
• Harmel R ve Svasand L (1993). Party Leadership and Party Institutionalization: Three Phases of Development. West European Politics, 16 (2), 67-88.
• Harmel R ve Janda K (1994). An Integrated Theory of Party Goals and Party Change. Journal of Theoretical Politics, 6 (3), 259–287.
• Helgesen G (1995). Democracy in South Korea (No. 18). Copenhagen: NIAS Press.