Siyaset, Kulüp, Stadyum: İstanbul Futbol Kültürünün Değişimi (1900-2023)

Yıl 2024, Cilt: 48 Sayı: 3, 833 - 841, 27.09.2024

Rahşan İnal

Öz

Modern stadyumlar, ülkelerin politik, ekonomik ve toplumsal dönüşümlerinin ve tarihinin bir parçasıdır. Stadyumlar politik ekonomileriyle, spor taraftarlarının protestolarıyla, toplumsal cinsiyet eşitsizliğini yeniden üretildiği, kentin ve çoğunlukla spor /futbol taraftarlarının bellek mekanları oluşları ve isimlendirilmeleriyle analiz edilebilir. Bu makale, Türkçe yazılmış “Siyaset, Kulüp, Stadyum: İstanbul Futbol Kültürünün Değişimi (1900-2023) isimli kitaba özellikle sosyal bilimler alanındaki araştırmacıların dikkatini çekmek ve kitabın literatüre katkısını açıklamak amacıyla kaleme alınmıştır. Arşiv araştırmasına dayanan kitap, Osmanlı İmparatorluğu döneminde futbolun oynandığı sahalardan günümüze kadar İstanbul'un üç büyük spor kulübü Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray’ın stadyum mülkiyet süreçlerinde yer alan siyasi, sosyal ve ekonomik ilişkilerin tarihine odaklanıyor ve literatürdeki boşluğu da dolduruyor.

Anahtar Kelimeler

Stadyum, İstanbul, Türkiye, politik ekonomi, kent

Etik Beyan

Bu çalışmada bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davranılmıştır.

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Aksu A (2012). Stadyumlar: Kentsel Bağlamda Spor Eksenli Dönüşüm Öğeleri. Mimarlık Dergisi, (364), 65-70.
• Anat K ve Levental O (2022). National Buildings for Nation-Building: The Case of England’s and France’s National Football Stadiums. Nationalism and Ethnic Politics, 28 (2), 125-142.
• Atasoy F S (2020). Topohilic Bir Mekan Olarak Stadyumlar: Hüseyin Avni Aker Stadyumu Örneği Üzerine Nitel Bir Araştırma. ROL Spor Bilimleri Dergisi, 1 (1), 38-65.
• Avcı S (2010). İstanbul Örneğinde Şehiriçi Arazi Kullanımı ve Stadyumlar: Bir Spor Coğrafyası Çalışması. Türk Coğrafya Dergisi, (54), 15-29.
• Bale J (1993). The Spatial Development of the Modern Stadium. International Review for the Sociology of Sport, 28 (2-3), 121-133.
• Bale J (2000). The Changing Face of Football: Stadiums and Communities. Soccer & Society, 1 (1), 91-101.
• Bale J (2003). Sports Geography. 2. Baskı, London&NY: Routledge.
• Boykoff J (2022). Toward a Theory of Sportswashing: Mega-Events, Soft Power, and Political Conflict. Sociology of Sport Journal, 39 (4), 342-351.
• Celep T (2022). Bir Metropol Mekânı Olarak Stadyumda Fanatizm ve Hegemonik Erkeklik. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
• Demirci S (2020). İstanbul’da Futbolun Mekansal Tarihi: Mesireden Halı Sahaya Şehirde Futbolun Mekanı (1880—2019). Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gökaçtı M A (2008). Bizim İçin Oyna. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Hobsbawm E (1997). On History. 1.Baskı, New York: Abacus.
• İnal R (2022). Stadyomdan Arenaya Türkiye’de Stadyumların Dönüşümü. Praksis, 4 (60), 93-112.
• Korkmaz S (2019). Spor Kültüründe Miras Aktarımı: Ankara 19 Mayıs Stadyumu Yıkımı Örneği. SPORMETRE Dergisi, 17 (3), 9-22.
• Lekakis N (2016). The Politics of PAO’s New Football Stadium. International Review for the Sociology of Sport, 51 (1), 3-26.
• Millward P (2017). World Cup 2022 and Qatar’s Construction Projects: Relational Power in Networks and Relational Responsibilities to Migrant Workers. Current Sociology, 65 (5), 756-776.
• Podair J E (2017). City Of Dreams: Dodger Stadium and The Birth of Modern Los Angeles. Princeton: Princeton University Press.
• Richards J, O’Shea M, Spanjaard D ve Garlin F (2021). ‘You Can Rent It for a While, But It Is Our House’: Sports Fans’ Experience of Returning ‘Home’ To A New Multipurpose Stadium. International Review for the Sociology of Sport.
• Rooney J F (1974). A Geography of American Sport from Cabin Creek to Anaheim. USA: Addison-Wesley Publishing Company.
• Stadium News. (2024). Stadium News. https://worldofstadiums.com/stadium-news/. Son erişim tarihi, 22/05/2024.
• Şenol M (2021). Gayriresmi Futbol Tarihi (2.Baskı). İstanbul: Mundi Kitap.
• TFF (2024). Türkiye Futbol Federasyonu Stadyumlar Futbol Bilgi Bankası. https://www.tff.org/default.aspx?pageID=324. Son erişim tarihi, 25/05/2024.
• The English Game (2020). Netflix. https://www.imdb.com/title/tt8403664/. Son erişim tarihi, 25/05/2024.
• World of Stadiums (2024). https://worldofstadiums.com/. Son erişim tarihi, 01/06/2024.
• Yüce M (2015). İdmancı Ruhlar: Futbol Tarihimizin Klasik Devreleri: 1923-1952. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yüce M (2016). Romantik Yürekler: Futbol Tarihimizin Yeni Devreleri: 1952-1992. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yüce M (2019). Osmanlı Melekleri: Futbol Tarihimizin Kadim Devreleri: Türkiye Futbol Tarihi. Cilt 1, 2. Baskı, İstanbul: İletişim Yaynları.