Cemal-i Halvetî el-Aksarayî’nin Esraru’l-Vudû Adlı Eserinin Tahkik ve İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 7, 173 - 195, 30.06.2017

Mehterhan Furkani

https://doi.org/10.30523/mutefekkir.331952

Öz

Bu çalışma Cemal-i Halvetî’nin (ö. 899/1494), Esrâru’l-vudû adlı risalesinin tahkik ve incelenmesini, hayatı ve eserleriyle ilgili kısa bilgileri içermektedir. Cemal-i Halvetî Cemaliyye tarikatını kuran ve farklı alanlarda birçok eser yazmış olan büyük bir mutasavvıftır. Eserlerinden biri de Esraru’l-vudû adlı risalesidir. Bu risalenin Türkiye’deki el yazma eserler kütüphanelerinde yedi nüshasını tespit ettik, aynı zamanda Cemal-i Halvetî’ye nispet edilen ve Esraru’l-vudû adıyla kayda geçmiş olup, gerçekte bu risale ile ilgisi olmayan bazı nüshalarla da karşılaştık ve onlara da burada yer verdik. Cemal-i Halvetî yukarıda zikri geçen bu risalesinde abdesti zahirî ve batınî olarak iki ayırmakta, yıkanması emir olunan her uzvun aslında batınî bir uzvun temizlenmesinin gerekliliğine işaret olduğunu söyleyerek, ikisi arasındaki ilişkileri açıklamaktadır. Ona göre nasıl ki zahirî namaz için belli başlı zahiri uzuvların yıkanması gerekiyorsa, salikin Allah’a ulaşmasından ibaret olan batınî namazın sıhhati için de batınî temizliğin yapılması elzemdir. Biz bu çalışmada risalenin tahkikini yapıp konunun genel değerlendirmesine de yer vereceğiz.

Anahtar Kelimeler

Cemal-i Halvetî, Esrâru’l-vudû, Zahiri ve Bâtınî Abdest, Sûrî ve Hakikî Namaz.

Jamal-i Khalwatî al-Aksarayî’s Work Asraar al-Wudû: Study and Critical Edition

Öz

This paper discusses the study and edition of Jamal-i Khalwatî al Aksarayî’s (d. 899/1494), Treatise which entitled Asraar al wuḍū (the secrets of ablution). The paper also contains some short information about his life and list of his other works. Jamal al Khalwati is the founder of the Jamaliyya sect (tariqa) and who has written a lot of work in different field. One of his works is Asraar al-wuḍū. We determined some different manuscripts of this work in Turkey manuscripts libraries. We also determined that there are some other works which registered by the name of Asrar al-wuḍū but in real they are not belonging to him. In the mentioned work Jamal al Khalwati has divided the ablution to apparent and internal. According to him internal ablution (spiritual cleaning) is mandatory for the real prayer that is the reaching of salik to God as apparent ablution is mandatory for the apparent prayer (salat).

Anahtar Kelimeler

Jamal al-Khalwatî, Asraar al-wudū, Apparent and Internal Ablution, Apparent and Real Pray

رسالة أسرار الوضوء لجمال الخلوتي: دراسة و تحقيق

Öz

تشتمل هذه الدراسة تحقيق ودراسة رسالة "أسرار الوضوء" لمحمد بن محمود الملقب بجمال الخلوتي (ت. ٨٩٩ه/١٤٩٤م). كان شيخا كبيرا، متصوفا، وهو الذي اسس الطريقة الجمالية، وله تاليفات كثيرة في علوم مختلفة، منها رسالة "أسرار الوضوء" التي عثرتُ على نسخ خطية كثيرة في مكتبات مختلفة للمخطوطات في تركيا، ووجدت أيضا بعض نسخ خطية أخرى مسجلا بهذ الاسم؛ ولكن ليست لها أيّ علاقة مع هذه الرسالة. وفي هذه الرسالة قسَّم المؤلف الوضوء إلى الظاهري والباطني، وبيَّن أسرار الوضوء والعلاقات بين الوضوء الظاهري والباطني، وأفاد بان كل عضو من الاعضاء المأمورة بغسلها فى الحقيقة إشارة الى لزوم تطهير عضو من اعضاء معنوية. كما صنف الصلاة الي الصورية والحقيقية وقال الصلاة الصورية هي المعروفة والصلاة الحقيقية هي وصول السالك الي ربه عز وجل. وصرح المؤلف بأن الطهارة المعنوية شرط لصحة الصلاة الحقيقية كما أن الوضوء الظاهري شرط للصلاة الصورية. وفي آخر الرسالة إشار الى بعض قواعد اللازمة للسالك .(salat)

Anahtar Kelimeler

جمال الخلوتي, أسرار الوضوء, الوضوء الظاهري والباطني, لصلاة الصورية والحقيقية

Kaynakça

• Ata, Ramazan, “Osmanlı Devletinde Cemalîler Okulu: Cemal Halvetî ve Zenbilli Ali Cemalî Efendi”, Fırat Üniverstesi İlahiyat Dergisi, 20:1 (2015), ss. 75-98.