Farinelli Örneğinde Kastrasyon

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 3, 215 - 231, 01.12.2017

Gülay Halidi

Öz

Kastrasyon, memeli türlerinin erkeklerinde genital organlarının kısmi ya da tam olarak alınması yoluyla üreme ve cinsel faaliyette bulunma yeteneğinin ortadan kaldırılması işlemidir. Kadim zamanlardan günümüze kadar uzanan bir yelpazede kastrasyon, önce hayvanlarda sonra insanlarda çeşitli amaçlarla uygulanmış, günümüze kadar ulaşmıştır. On altıncı yüzyılın sonlarında kiliselerde kadın sesi yasaklanmış, soprano ses ihtiyacını karşılamak üzere prepubertal dönemde kastre edilerek ses ahenkleri muhafaza edilmiş erkek çocuklar kullanılmıştır. “Kastrato” olarak adlandırılan bu ses sanatçıları, özellikle on altıncı ve on sekizinci yüzyıllarda, çoğunlukla İtalya’da ortaya çıkmıştır. On sekizinci yüzyılın önemli-meşhur kastratosu olan Farinelli ağabeyinin izniyle kastre edilmiş, sesinin güzel ve güçlü olması nedeniyle büyük üne kavuşmuştur. Uzun yıllar boyunca İspanya sarayında ses sanatçısı olarak çalışmış, Kral V. Philip’in depresyonunun tedavisine katkıda bulunmuştur. Kastratoların toplumsal-sanatsal-ekonomik-dini gerekçelerle beden bütünlüklerinin zedelenmesi insanın araçsallaştırılması anlamına tahakküm, kendilerine sağlanan ikincil kazançlar ne olursa olsun psikososyal sınırlamalara yol açmaktadır. Kendi döneminde de tartışmalara konu olan kastratoluk, çağdaş etik anlayışı uygulamadır. Makalemizde genel olarak kastrasyon olgusu ve Farinelli örneğinde özel bir kastrasyon türünün etik ve sosyokültürel boyutları irdelenmiştir

Anahtar Kelimeler

Kastrasyon, hadım etmek, kastrato, Farinelli, kastrasyonun etik boyutu

Castration in the Example of Farinelli

Öz

Castration is the process of removing reproduction and
sexual activity ability through cutting genital organs out
partially or completely in male mammalian species.
Castration has been applied first on animals and then on
people with various purposes from archaic times until today.
Woman voice was forbidden in churches in the end of
sixteenth century; boys whose voice harmony was preserved
by being castrated in prepubertal period were used to
compensate soprano voice needs. These voice artists called
“castrato” appeared mainly in Italy especially in the sixteenth
and eighteenth century. Farinelli who was the importantfamous
castrato of eighteenth century, was castrated by
permission his brother and he achieved great fame because
his voice was beautiful and powerful. Farinelli worked as
vocal artist in Spanish palace for many years, he contributed
to the treatment of depression of King Philip V.
The damage on the body integrity of castrati means the
instrumentalization of the human based on social-artisticeconomic-religious
reasons. Dominance established on the
castrati leads to psychosocial limitations no matter which
second benefits they are provided with. Castrato which was
also controversial in its period is absolutely an unacceptable
practice in the context of contemporary ethics. Castration
phenomenon and ethical and sociocultural dimensions of a
special type of castration in the example of Farinelli are
generally examined in our article

Anahtar Kelimeler

Castration, castrate, castrato, Farinelli, ethical dimensions of castration

Kaynakça

• Taylor G. Castration: an Abbreviated History of Western Manhood. Newyork: Routledge, 2000.
• Küçük TS. Bir ceza hukuku yaptırımı olarak zorunlu kastrasyonun anayasa hukuku açısından incelenmesi. Gazi
• Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2015; 19(4): 297-322.
• Özdemir H. Hadım etme ve hekimin sır saklama yükümlülüğü. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2010; 14(1): 125-164.
• Güzelsoy Z. Kimyasal Kastrasyon Uygulamalarına Bazı Meslek Gruplarının Yaklaşımlarının Araştırılması.
• Danışman Demircan YT. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul, 2014.
• Dökmeci İ, Dökmeci H. Türkçe Okunuşlu Yeni Tıp Sözlüğü. İkinci Baskı, İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri, 2005.
• Akbaba ZB. Kimyasal hadım yönteminin anayasaya uygunluğu I. TBB Dergisi. 2009; (8): 1-28.
• van der Meer T. Eugenic and sexual folklores and the castration of sex offenders in the Netherlands (1938
• ). Stud. Hist. Phil. Biol.&Biomed. Sci. 2008; 39(2):195-204.
• Driel MV. Manhood: The Rise and Fall of The Penis. English translate by Vincent P. London: Reaktion Books, 2009.
• Çiğdem R. Kısırlaştırma. Editörler Gürsoy Naskali E, Koç A. İğdiş, Sünnet, Bedene Şiddet Kitabı. İstanbul:
• Kitabevi, 2009:81-93. Cheney VT. A Brief History of Castration: Second Edition. AuthorHouse, 2006.
• Altıntaş A. Osmanlı tıbbında kastrasyonlar. Türk Üroloji Dergisi. 1983; 9(3): 183-188. 12. Castration. Online Etymology Dictionary. URL:
• http://www.etymonline.com/index.php?term=castration&allowed_in_frame=0. 25.10.2016.
• Castrato, castrati. URL: http://www.dictionary.com/browse/castrato. 25.10.2016
• Eunuch. URL: http://www.dictionary.com/browse/eunuch. 25.10.2016
• Feldman M. The Castrato: Reflections on Natures and Kinds. California: University of California Press, 2015.
• Castrato, castrati. URL: http://www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=castrato. 25.10.2016 Kabaağaç S, Alova E. Latince Türkçe Sözlük. İstanbul: Sosyal Yayınlar, 1995. Şen M. İğdiş Etme Kelimeleri. Editörler Gürsoy Naskali E, Koç A. İğdiş, Sünnet, Bedene Şiddet Kitabı.
• İstanbul: Kitabevi, 2009:67-79.
• Cömert B. Mitoloji ve İkonografi. Ankara: De Ki Basım Yayım, 2006.
• Voltaire. Candide ya da İyimserlik Üzerine. Çevirmen Türk T. İstanbul: Oda Yayınları, 2003.
• Livaneli Z. Engereğin Gözündeki Kamaşma. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2007.
• Devereux G. Anxiety of Castrator. Ethos, 1982; 10(3) : 279-297.
• Castration. URL: https://en.wikipedia.org/wiki/Castration. 25.10.2016
• Turan AN. Mahremiyetin Muhafızları. Editörler İnalcık H, Göyünç N, Lowry HW, Erünsal İ, Kreiser K, Şentürk
• AA. Osmanlı Araştırmaları XIX. İstanbul: Enderun Kitabevi, 1999.
• Kortantamer S. Memlüklerde Sünnet, Hadım Etme ve Işkence. Editörler Gürsoy Naskali E, Koç A. İğdiş,
• Sünnet, Bedene Şiddet Kitabı. İstanbul: Kitabevi, 2009:107-117. Sindhe UL. Gender justice and status of eunuchs. International Journal of Humanities and Social Science
• Invention. 2012; 1(1): 1-6. Nanda S. Neither Man nor Women: The Hijras of İndia-Second Edition. Canada: Wadsworth Publishing
• Company, 1999. Johnson TW, Brett MA, Roberts LF, Wassersug RJ. Eunuchs in contemporary society: characterizing men
• who are voluntarily castrated (part I). J Sex Med. 2007; 4: 930-945. Sirohiwal BL, Singla S, Paliwal PK, Singh S, Aggarwal S, Chawla H. A man without manliness: a case of
• involuntary castration. Anil Aggrawal's Internet Journal of Forensic Medicine and Toxicology. 2012; 13(1).
• Denmeade SR, Isaacs JT. A history of prostate cancer treatment. Nat Rev Cancer. 2002; 2(5): 389-396.
• Soydan H, Baykal K. Metastatik prostat kanserinin tedavisinde hormonal tedavinin bugünü ve geleceği. Bull
• Urooncol. 2011; 10: 76-81. Yıldızhan M, Gemalmaz H, Ertek MŞ. Metastatik olmayan kastrasyon dirençli prostat kanserinde tedavi
• yaklaşımları: derleme. Bull Urooncol. 2015; 14: 120-127.
• Wright RG. Sex Offender Laws: Failed Policies, New Directions. İkinci Baskı. Newyork: Springer Publishing Company, 2014.
• Güven K. Cinsiyet değişikliği ve hukuki sonuçları. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 1997; 1(1).
• Heim N, Hursch CJ. Castration for sex offenders: treatment or punishment? A review and critique of recent
• European literature. Archives of Sexual Behavior. 1979; 8(3): 281-304. Yenidünya AC, Yaşar Y. Kastrasyon cinsel suç faillerine uygulanabilecek uygun bir yaptırım mıdır? TAAD.
• ; 4(14): 171-189. Vanherle FP. Castrati: The History of an Extraordinary Vocal Phenomenon and a Case Study of Handel’s
• Opera Roles for Castrati Written for The First Royal Academy of Music (1720-1728). Supervisor Storojev N.
• Doktora Thesis, Texas Üniversitesi, Musical Arts, Austin, 2002.
• Melicow MM. Castrati singers and the lost “cords”. Bull. N.Y. Acad. Med. 1983; 59(8):744-764.
• Peschel ER, Peschel RE. Medicine and music: the castrati in opera. Opera Quarterly, 1986;4(4):21-38. Peschel ER, Peschel RE. Medical insights into the castrati in opera. American Scientist, 1987;75(6):578-583. Saruhan Ş. Bir “meleksi’den hayali yaratık’a dönüş” hikayesi: kastratolar. Akademik Sosyal Araştırmalar
• Dergisi, 2014;2(1):561-572. Hatzinger M, Vöge D, Stastny M, Moll F, Sohn M. Castrati singers-all for fame. J Sex Med. 2012; 9: 2233- 2237. Roselli J. The castrati as a professional group and a social phenomenon, 1550-1850. Acta Musicologica, 1988;60(2):143-179.
• Koutsiaris EA, Alamanis C, Eftychiadis A, Zervas A. Castrati singers: Surgery for religion and art. IJAE,
• ;119(2):106-110. 45. Boys will be girls, girls will be boys: cross gender roles in opera. URL:
• http://library.buffalo.edu/music/exhibits/genderroles.pdf. 25.10.2016
• Jenkins JS. The voice of the castrato. The Lancet, 1998;351(9119):1877-1880. Franklin JL. The castrati; a physician’s perspective. Hektoen International a Journal of Medical Humanities, 2016;8(4). Sundberg J, Trovén M, Richter B. Sopranos with a singer’s formant? historical, physiological and acoustical aspects of castrato singing. TMH-QPSR, KTH, 2007;49:1-6. Macy L. The Grove Book of Opera Singers. Newyork: Oxford Press University, 2008:150-152.
• Farinelli. URL: https://global.britannica.com/biography/Farinelli. 23.10.2016
• Farinelli. URL: http://www.ebooklibrary.org/articles/farinelli. 30.10.2016
• Harris ET. Twentieth-century farinelli. The Musical Quarterly, 1997; 81(2): 180-189.
• Messadié G. 4000 yıllık tarihi aldatmacalar. Çeviren Kaya SE. İstanbul: Pegasus Yayınları, 2013.
• Bergeron K. The castrato as history. Cambridge Opera Journal. 1996; 8(2): 167-184. Heartz D. Farinelli and Metastasio: rival twins of public favour. Early Music. 1984; 12(3): 358-366.
• King TA. The castrato's castration. Studies in English Literature, 1500-1900, 2006; 46(3) Restoration and
• Eighteenth Century: 563-583. McGeary T. Farinelli in Madrid: opera, politics, and the war of Jenkins' ear. The Musical Quarterly. 1998;
• (2): 383-421. Arda B. Tıp etiği açısından insan hakları. Çağdaş Tıp Etiği. Editörler Demirhan Erdemir A, Öncel Ö, Aksoy Ş.
• İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, 2000: 41-52. Farinelli. URL: http://www.imdb.com/title/tt0109771/. 05.12.2016
• Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı; 1997. On Beşinci Cilt; 1-3. Akşit MA, Tekin N. Çocuk hekimliği ve etik. Klinik Etik. Editörler Demirhan Erdemir A, Oğuz Y, Elçioğlu Ö,
• Doğan H. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, 2001:165-225.
• Öztürk H. Çocukların tıbbi kararlara katılımı. Editör Ankara Tabip Odası Etik Komisyonu. Yaşama Dair Etik Bir
• Bakış. Ankara: Tabip Odası Yayınları, 2002: 164-176.
• İzgi MC. Tedavi amaçlı olmayan çocuk sünnetinin etik değerlendirmesi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2015; 26 (3): 204-212. Halidi G. Tıpta Otorite Unsuru: Otorite Figürleri ve Otoriter İlişkiler. Danışman Kadıoğlu S. Yüksek Lisans Tezi,
• Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana, 2015. Onur B. Çocukluğun dünü ve bugünü. Kebikeç: İnsan Bilimleri için Kaynak Araştırmaları Dergisi, 2005; (19): 99-112.
• Genç Ö. Çocukların Ortaçağ Avrupası’ndaki Yeri. Vakanüvis-Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 2016; 1(1): 245-265.