Anadolu’nun Ağlayan Eczanesi 65 Milyon Yaşında!

Yıl 2014, XI. National Conference on the History of Turkish Pharmacy 25-28 May 2014, 40 - 40, 01.09.2014

Esra Eroğlu Özkan , Afife Mat

Öz

Jeolojik devirlere tanıklık etmiş ve günümüze ulaşmış bilge bir eczacıdır Liquidambar orientalis.
Anadolu’da Sığla ya da Günlük Ağacı olarak bilinen bu endemik mirasın Hipokrat zamanından bugüne
ağlayarak şifa dağıttığı, gözyaşlarından elde edilen yağın yüzyıllardır insanlığın gelir kaynaklarından
biri olduğu bilinmektedir. Batmış Fenike gemilerinden çıkarılan içi sığla yağı dolu amforalar, sığla
yağı ticaretinin Fenikeliler zamanında başladığını ve Akdeniz ticaretinde önemli bir yer tuttuğunu
göstermektedir. Eski Mısır’da mumyalama işleminde kullanılan, aynı zamanda Mısır Kraliçesi
Kleopatra’nın parfüm olarak kullandığı sığla yağının ticareti Osmanlı döneminde Kanuni Sultan
Süleyman’ın kız kardeşi Mihrişah Sultan’ın eşi Mısır Hıdivi Ali Paşa tarafından da devam ettirilmiş,
azalarak da olsa günümüze kadar gelmiştir.
Sığla yağı Osmanlı İmparatorluğu döneminde sünnet olan çocukların yarasının iyileştirilmesinde, balla
karıştırılıp hap yapılarak ülser tedavisinde, ayrıca yanık, egzama ve sedef tedavisinde kullanılmıştır.
Nazara karşı, kötü ruhları uzaklaştırmak ve huzur bulmak için buhur halinde kullanılış ise yağa mistik
bir hava kazandırmıştır.
Bu çalışma ile yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmış Anadolu’nun endemik türlerinden Sığla
ağacının geçmişten günümüze hikayesi ve ticari değeri incelenmiştir

Anahtar Kelimeler

Liquidambar orientalis, Sığla yağı, Anadolu, eski Mısır, Osmanlı İmparatorluğu

Crying Pharmacy of the Anatolia is 65 Million Years Old!

Öz

Liquidambar orientalis (Styrax) is a wise pharmacist and a witness from the geological eras to present. It is known that this endemic heritage, also known as “Sığla Tree” or “Günlük Tree” in Anatolia, heals the wounds by crying, i.e. with the drops of its own tears, and the oil obtained from the drops is an opportunity of income for the people for centuries. Styrax oil-filled amphorae found in the sunk Phoenician ships show that the Styrax oil trade started from the days of Phoenicians and had an important role in the Mediterranean trade. The trade of Styrax oil, the essence of which was used in the mummification process in Egypt and as a perfume by Cleopatra the most famous Queen of the Ancient Egypt, pursued by Ali Pasha, the Khedive of Egypt and the husband of Mihrişah Sultan, the sister of Süleyman the Magnificent. Despite the decrease of its volume, the Styrax oil trade is pursuing today. The Styrax oil was used for healing the wounds of the circumcised children, as pills mixed with honey to heal the ulcer and also in healing of the burns, eczemas and psoriasis. In order to get rid of the evil eye its incense form is used, which adds mystic to the oil. In this study, historical and commercial story of an endemic plant of Anatolia, the Sığla Tree which is at risk of extinction, is investigated.

Anahtar Kelimeler

Liquidambar orientalis, Styrax, Styrax oil, ancient Egypt, Ottoman Empire