Selanikli Doktor Rıfat’ın “Kalp Hastalıklarına Ait Bâzı Mülâhazalar’’ başlıklı makalesinin incelemesi

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 189 - 197, 24.01.2022

Aykut Yasdı , Serap Torun

https://doi.org/10.31020/mutftd.1023784

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Osmanlı Devleti’nin son dönemlerine denk gelen, 1913-1914 yılları arasında yayımlanmış olan Bilgi Mecmuasının ikinci sayısında yayımlanan Selanikli Doktor Rıfat’ın “Kalp Hastalıklarına Ait Bâzı Mülâhazalar’’ başlıklı makalesini değerlendirmek, kalp hastalıklarında hekimlerin muayene yöntemlerini, kalp hastalıklarının tanı, tedavi ve öneri yaklaşımlarını incelemektir. Bu çalışmada, makalenin yazıldığı dönemde ve günümüzde kalp hastalıklarının teşhisinde kullanılan tanı araçlarının tarihsel gelişim süreçleri hakkında da bilgi verilecektir.
Gereç ve yöntem: Çalışmada Selanikli Doktor Rıfat’ın “Kalp Hastalıklarına Ait Bâzı Mülâhazalar’’ başlıklı makalesi Osmanlı Türkçesinden günümüz Türkçesine çevrilmiş, sadeleştirilmiş ve incelenmiştir. Makaleye Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezinin “Osmanlıca Makaleler Veri Tabanı’’ kullanılarak ulaşılmıştır. Makalenin çevirisi 1 Mart- 15 Mayıs 2020 tarihleri arasında yapılmıştır. Doktor Öğretim Üyesi Serap Torun, Doktor Aykut Yasdı ve Doktor Öğretim Üyesi Nevin Mete’nin katkıları ile yapılan çeviri, Prof. Dr. Nuran Öztürk tarafından kontrol edilip onaylanmıştır.
Bulgular: “Kalp Hastalıklarına Ait Bâzı Mülâhazalar’’ başlıklı makalede Selanikli Doktor Rıfat tarafından kalp yetersizliği, kalp kapak hastalıkları, nabzı ve atardamar basıncını etkileyen faktörler ve hastalığa ilişkin öneriler gibi bilgiler verilmektedir. Ayrıca makalede kalp ve akciğer hastalıklarının teşhisinde kullanılan tıbbi aletlerinde adları geçmektedir.
Sonuç: Makalenin yazıldığı dönemin tanı ve tedavi imkânlarının kısıtlı olmasına rağmen, günümüzde hâlâ geçerliliği devam eden tespitlerde bulunulduğu saptanmıştır. Ayrıca Selanikli Doktor Rıfat tarafından yazılmış olan makale, makalenin yazıldığı dönemin hekimlerinin bilgi paylaşımına verdikleri önemi göstermesi açısından da önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Bilgi Mecmuası, Kalp Hastalıkları, Selanikli Doktor Rıfat

Analysis of thearticletitled "Some Considerations Regarding Heart Diseases" by Doctor Rıfat fromThessaloniki

Öz

Aim: The aim of this study is to evaluate the article titled “Some Considerations Regarding Heart Diseases’’ by Doctor Rıfat from Thessaloniki, published in the second issue of Bilgi Magazine, which was published between 1913 and 1914, which coincides with the last period of the Ottoman Empire, to examine physicians' examination methods, diagnosis, treatment and suggestion approaches in heart diseases. In this study, information will also be given about the historical development processes of the diagnostic tools that used in the diagnosis of heart diseases in the period when the article was written and today.
Material and method: In the study, the article of Doctor Rıfat from Thessaloniki titled "Some Considerations Regarding Heart Diseases" was translated from Ottoman Turkish into modern Turkish, simplified and analyzed. The article was accessed using the "Ottoman Articles Database" of the Turkish Religious Foundation, Islamic Studies Center. The translation of the article was made between 1 March and 15 May 2020. The translation, which was made with the contributions of Asistant Professor Doctor Serap Torun, Doctor Aykut Yasdı and Asistant Professor Doctor Nevin Mete, was checked and approved by Professor Doctor Nuran Öztürk.
Results: In the article titled “Some Considerations Regarding Heart Diseases”, Doctor Rıfat from Thessaloniki gives information such as heart failure, heart valve diseases, factors affecting pulse and arterial pressure, and recommendations regarding the disease. In addition, medical instruments used in the diagnosis of heart and lung diseases are also mentioned in thearticle.
Conclusion: Despite the limited diagnosis and treatment possibilities at the time that the article was written, it has been determined that there are still valid findings today. In addition, the article written by Doctor Rıfat from Thessaloniki is also important in terms of showing the importance given to information sharing by the physicians of the period in which the article was written.

Anahtar Kelimeler

Bilgi Magazine, Heart Diseases, Doctor Rıfat from Thessaloniki

Kaynakça

• 1. Selanikli Doktor Rıfat. Kalp Hastalıklarına Ait Bâzı Mülâhazalar. Bilgi Mecmuası 1913;2:144-166.
• 2. Uçman A. Dergiler Arasında: Dergâh, Hayat, Ma’lûmât, ve Bilgi Mecmuaları. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 2006;4(7):519-532.
• 3. Toprak Z. Türk Bilgi Derneği (1914) ve Bilgi Mecmuası. Osmanlı İlmi ve Mesleki Cemiyetleri. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi, 1987:247-254.
• 4. Demir K. Osmanlı’da Dergiciliğin Doğuşu ve Gelişimi (1849-1923). Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2016;9:71-112.
• 5. Kaya G. Osmanlı Bilimsel/Entelektüel Alanının Özerkleşmesi Yolunda Bir Çaba: Bilgi Mecmuası (1913- 1914). Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 2020;32:85-109.
• 6. Gözütok TT. Türkiye’ye Psikiyatrinin Girişi ve İlk Eserler. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2019.
• 7. Anamur H. Başlangıçtan Bugüne Fransızcadan Türkçeye Yapılmış Çeviriler ile Fransız Düşünürler, Yazarlar, Sanatçılar Üzerine Türkçe Yayınları İçeren Bir Kaynakça Denemesi. 1. Baskı, İstanbul: Gündoğan Yayınları, 2013:282-283.
• 8. Roguin A. Rene TheophileHyacintheLaënnec (1781-1826):The Man BehindtheStethoscope. ClinicalMedicine&Research 2006;4(3):230-235.
• 9. Booth J. A ShortHistory of Blood PressureMeasurement, Proceedings of theRoyalSociety of Medicine 1977;70(11):793-799.
• 10. AlGhatrif M, Lindsay J. A briefreview: historytounderstandfundamentals of electrocardiography. Journal of CommunityHospitalInternalMedicinePerspectives 2012;2:14383.
• 11. Türk Kardiyoloji Derneği. 1900’lerden 2000’lere Kardiyoloji. Erişim adresi: https://www.tkd.org.tr/menu/78/1900lerden-2000lere-kardiyoloji, Erişim tarihi: 17.11.2020.
• 12. Tosun A. Wilhelm ConradRöntgen’den Günümüze Radyografi. Türkiye Klinikleri J MedEthics 2011;19(1):57-59.