Reflections of Ataturk's Mentality of Health on Turkish Nursing

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 61 - 67, 30.01.2024

Serap Torun , Osman Bilgin

https://doi.org/10.31020/mutftd.1397774

Öz

In this study, it is aimed to evaluate the effects of Atatürk's understanding and approach to health on the development and change of nursing services in Turkey, with the comments of the authors.
A retrospective literature review method was used in the study. First of all, Mustafa Kemal Atatürk's personality and philosophical thought were examined. Atatürk's views, especially regarding national health, are included. These opinions were compiled by evaluating their impact on the development of the nursing profession in Turkey.
Ataturk's thoughts and actions towards the enlightenment philosophy led to revolutionary changes in Turkey. Education and health fields were the two areas most affected by these revolutions. While trying to solve the country's health problems through a rapid modernization process, health manpower training has also accelerated. Nursing was considered the most needed profession in this period and necessary efforts were made to train qualified nurses. The trend of innovation and change that started in the first years of the Republic of Turkey continued unabated in the following years and has survived to the present day.
As a result, it is a fact that the changes in the education processes of contemporary nurses in Turkey are influenced by Atatürk's philosophical and innovative thoughts. In this context, it is possible to say that nurses in our country fulfill their duties with a strong scientific and humanistic approach in line with Ataturk's teachings, understanding and expectations.

Anahtar Kelimeler

Ataturk, Mentality, Enlightenment philosophy, Health, Nurse

Atatürk’ün Sağlık Anlayışının Türk Hemşireliğindeki Yansımaları

Öz

Bu çalışmada, Atatürk’ün sağlık konusundaki anlayış ve yaklaşımının Türkiye’deki hemşirelik hizmetlerinin gelişimine ve değişimine etkilerini, yazarların yorumlarıyla değerlendirmek amaçlanmıştır.
Çalışmada retrospektif olarak literatür tarama yöntemi kullanılmıştır. Öncelikli olarak Mustafa Kemal Atatürk’ün kişiliği, felsefi düşüncesi incelenmiştir. Atatürk’ün özellikle ulusal sağlığa yönelik görüşlerine yer verilmiştir. Bu görüşlerin Türkiye’de hemşirelik mesleğinin gelişimine etkileri değerlendirilerek derlenmiştir.
Atatürk’ün aydınlanma felsefesine yönelik düşünceleri ve eylemleri Türkiye’de devrim niteliğinde değişimlere öncülük etmiştir. Eğitim ve sağlık alanları bu devrimlerden en fazla etkilenen iki alan olmuştur. Hızlı bir çağdaşlaşma süreci ile ülkenin sağlık sorunları giderilmeye çalışılırken, sağlık insan gücü eğitimi de hızlanmıştır. Hemşirelik bu dönemde en çok ihtiyaç duyulan meslek olarak değerlendirilmiş ve nitelikli hemşireler yetiştirmek üzere gerekli çabalar gösterilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında başlayan yenileşme ve değişim akımı, hız kesmeden sonraki yıllarda da devam etmiş ve günümüze kadar gelmiştir.
Sonuç olarak, bugün Türkiye’de çağdaş hemşirelerin eğitim süreçlerindeki değişimlerin Atatürk’ün felsefi ve yenilikçi düşüncelerinden etkilendiği bir gerçektir. Bu bağlamda ülkemizde hemşirelerin Atatürk’ün öğreti, anlayış ve beklentileri doğrultusunda bilimsel yönü güçlü ve hümanist yaklaşımla görevlerini yerine getirdiklerini söylemek olanaklıdır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Anlayış, Aydınlanma felsefesi, Sağlık, Hemşire

Kaynakça

• 1. Alkan C. Atatürk felsefesinde insan kavramı. Eğitim ve Bilim 1983;8(46).
• 2. Unesco.org [Internet]. Unesco’nun Doğumunun 100. Yılını “Atatürk Yılı” İlan Etmesini ve Gerekçesini Paylaşarak…[Erişim Tarih: 20.10.2023] Erişim Adresi: https://www.unesco.org.tr/Home/AnnouncementDetail/162
• 3. Strasam.org [Internet]. UNESCO’nun 1981’i Atatürk Yılı İlan Etmesinin Hikayesi Nedir?. [Erişim Tarihi: 20.10.2023]. Erişim Adresi: https://strasam.org/tarih/turkiye-cumhuriyeti-tarihi/unesconun-1981i-ataturk-yili-ilan-etmesinin-hikayesi-nedir-689
• 4. Ludwig, AM. King of the mountain: the nature of political leadership, Kentucky Press 2002. Erişim Tarih: 20.10.2023
• 5. Ataturksociety.org [Internet]. Erişim Tarih: 20.10.2023. Erişim Adresi: http://ataturksociety.org/board/prof-arnold-ludwig/,
• 6. AA. Atatürk 20. Yüzyılın en büyük lideri. Hürriyet Gazetesi 2008; Mayıs, Haberler, Dünya Haberleri. [Erişim Tarih: 20.10.2023.] Erişim adresi: https://www.hurriyet.com.tr/dunya/ataturk-20-yuzyilin-en-buyuk-lideri-8973034
• 7. Doganhasol.net [Internet]. Atatürk 20. Yüzyılın dünya lideri. [Erişim Tarih: 20.10.2023] Erişim adresi: http://www.doganhasol.net/ataturk-20-yuzyilin-dunya-lideri.html
• 8. Mısırdalı Yangil F, Öztürk Başpınar N. Evaluation of Mustafa Kemal Atatürk's leadership style in terms of sustainable leadership. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2022; 11(2): 323-350
• 9. Atatürk MK. Nutuk. Erişim Adresi: https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-273376/nutuk.html, Erişim Tarih: 20.10.2023
• 10. Kocatürk U. Atatürk’ün fikir ve düşünceleri. Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları; 1999. ss:89.
• 11. Akçay İ. Atatürk devrinde sağlık hizmetleri, 9. Türk Tarih Kongresinden Ayrıbasım,1989, T.T.K. Basımevi; 1989. Ss:1854.
• 12. Fişek N. Halk sağlığına giriş. H.Ü.-W.H.O. Araştırma ve Sağlık Araştırıcı Yetiştirme Merkezi Yay. Ankara; 1991. ss:13.
• 13. Unat EK. Türkiye Cumhuriyetinde Atatürk döneminde bulaşıcı hastalıklarla savaş. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dergisi 1981;12 (Özel Ek Sayı): 383-397.
• 14. Aydın E. Atatürk’ün sağlık kavramı ve anlayışı. Ankara Tıp Fakültesi dergisi 1995;48:43-54.
• 15. Aydın E. Atatürk ve Türkiye’de sağlık hizmeti anlayışı. Ed.: Kahya E, Şar S, Ataç A, Oğuz NY, Arda B. 5. Türk Tıp Tarihi Kongresi Bildirileri, Ankara, AÜ Basımevi; 1999:ss. 117-122.
• 16. Özaydın Z. Büyük önder Atatürk’ün himayelerinde yapılan I. Milli Türk Tıp Kongresi. Tıp Tarihi Araştırmaları 1998;(7): 220-240.
• 17. Aydın E. Türkiye’de sıtma mücadelesi. III. Türk Tıp Tarihi Kongresi Kongreye Sunulan Bildiriler, Ankara, TTK Yay. No: VII. Dizi – 1999;131b, s. 301-308.
• 18. Cihan E. Atatürk döneminde sağlık politikası. Türk Tıp Tarihi Yıllığı 1997;(4): 40-45.
• 19. Hatemi H. Cumhuriyetin ilk 15 yılında sağlık hizmetleri. İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yay. Özel Seri: 4, İstanbul; 1998.
• 20. Özpekcan M. Büyük Millet Meclisi tutanaklarına göre Türkiye Cumhuriyeti’nde sağlık politikası (1923-1933). Yeni Tıp tarihi Araştırmaları 2001;(7): 105-160.
• 21. Karakuzu İ. Türk sağlık mevzuatı. Yasa Yayınları. İstanbul; 1996.
• 22. Sert G. Hasta hakları uluslararası bildirgeler ve tıp etiği çerçevesinde. Birinci basım. İstanbul. Babil yayınları; 2004.
• 23. Arıkan A. Milli Türk Tıp Kongreleri (1923-1968) ve Türkiye sağlık politikalarına etkileri. İÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Deontoloji ve Tıp Tarihi Anabilim Dalı Doktora Tezi,(yayınlanmamış). İstanbul; 2005.
• 24. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı. Atatürk'ün sağlıkla ilgili özdeyişleri ve sözleri, S.S.Y.B.Yay. Ankara; 1981. ss:18.
• 25. Torun S. Türkiye’de 19. yüzyıldan günümüze kadınların hemşirelik özelinde tıp sahnesinde rol alma çabaları. Ögenler O, editör. Tıp Tarihi ve Tıp Etiği Açısından Kadın. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2019. ss.51-62.
• 26. Erdil F. Cumhuriyet döneminde hemşirelik. Atatürk'ün ölümünün 62.yılında Cumhuriyet Türkiye'sinde Bilimsel Gelişmeler Sempozyumu. Ankara, Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayınları, Ankara;2001.
• 27. Karal Akgün S, Uluğtekin M. Hilal-i Ahmer’den Kızılay’a. Türk Hava Kurumu Basım İşl. Ankara; 2001. ss:89-03.
• 28. Zyblock DM. Nursing presence in contemporary nursing practice. Nursing Forum 2010; (45): 120-124.
• 29. Özdemir NGD, Ağaçdiken, S. Pozitivizm ve hemşirelik: pozitivist paradigmanın hemşirelik bilimine etkisi. Akdeniz Hemşirelik Dergisi 2022;1(2):71-76.