Gebelerde Cinsel Sağlık Okuryazarlığının Cinsellik Tutumları ile İlişkisi

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 3, 605 - 615, 30.09.2024

Serap Öztürk Altınayak , Hava Özkan

https://doi.org/10.31020/mutftd.1498489

Öz

Amaç: Bu araştırma ile gebelerde cinsel sağlık okuryazarlığının cinsellik tutumları ile ilişkisinin araştırılması amaçlanmaktadır.
Yöntem: Bu araştırma, kesitsel ve ilişki arayıcı tasarımda yapılmıştır. Araştırma Karadeniz Bölgesinde bir hastanenin Kadın Hastalıkları ve Doğum kliniğine başvuran 404 gebe ile yürütülmüştür. Veriler; Sosyodemografik Bilgi Formu, Cinsel Sağlık Okuryazarlık Ölçeği ve Gebelikte Cinselliğe Karşı Tutum Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde; sayı, yüzde, minimum ve maksimum değerler, ortalama standart sapma, bağımsız gruplarda t testi, Varyans Analizi, Tukey HSD, Tamhane’s, Pearson korelasyon analizi ve basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır.
Bulgular: Gebelerin yaş ortalaması 28,775,80, eşlerinin yaş ortalaması 32,446,01, gebelik haftasının 34,863,45 olduğu bulunmuştur. Gebelerin Cinsel Sağlık Okuryazarlık Ölçeğinden aldıkları toplam puan ortalaması 50,668,41, Gebelikte Cinselliğe Karşı Tutum Ölçeğinden aldıkları toplam puan ortalaması ise 115,9217,09 olduğu belirlenmiştir. Cinsel Sağlık Okuryazarlık Ölçeği ile Gebelikte Cinselliğe Karşı Tutum Ölçeği toplam puan ortalamaları arasında istatiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde orta düzeyde bir ilişki olduğu saptanmıştır (p<0.05). Yapılan basit doğrusal regresyon analizi sonucunda cinsel sağlık okuryazarlığının cinselliğe karşı tutum üzerinde anlamlı etkisi olduğu görülmektedir (p<0,001, R2=0,124, F= 56,880).
Sonuç: Gebelerin cinsel sağlık okuryazarlık seviyesinin cinsellik tutumları üzerinde etkisi olduğu ve aynı zamanda cinsel sağlık okuryazarlık seviyesi arttıkça cinsellik tutumları da olumlu yönde artmaktadır. Bu bulgular doğrultusunda gebelerin cinsel sağlık okuryazarlık seviyesini artırmak amacı ile gebelere eğitimler verilmesi, internet, kitap, broşür gibi kaynaklar kullanılarak doğru bilgilere ulaşmaları sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Cinsellik, ebelik, gebelik, sağlık okuryazarlığı

The Relationship Between Sexual Health Literacy and Sexual Attitudes in Pregnant Women

Öz

Objective: This research aims to investigate the relationship between sexual health literacy and sexual attitudes among pregnant women.
Method: This study was conducted using a cross-sectional and correlational design. The study was carried out with 404 pregnant women who applied to the Obstetrics and Gynecology clinic of a hospital in the Black Sea Region. Data were collected using a Sociodemographic Information Form, Sexual Health Literacy Scale, and Attitude towards Sexuality during Pregnancy Scale. Data analysis included frequency, percentage, minimum and maximum values, mean standard deviation, independent samples t-test, Analysis of Variance, Tukey HSD, Tamhane's, Pearson correlation analysis, and simple linear regression analysis.
Results: The mean age of the pregnant women was found to be 28.77±5.80, the mean age of their partners was 32.44±6.01, and the mean gestational age was 34.86±3.45 weeks. The mean total score obtained from the Sexual Health Literacy Scale by pregnant women was 50.66±8.41, while the mean total score obtained from the Attitude Towards Sexuality During Pregnancy Scale was 115.92±17.09. It was determined that there was a statistically significant and moderately positive relationship between the total scores of the Sexual Health Literacy Scale and the Attitude Towards Sexuality During Pregnancy Scale (p<0.05). The results of the simple linear regression analysis indicate that sexual health literacy has a significant effect on attitudes towards sexuality (p<0.001, R2=0.124, F= 56.880).
Conclusion: The level of sexual health literacy of pregnant women has an impact on their sexual attitudes, and as the level of sexual health literacy increases, their sexual attitudes also increase positively. In line with these findings, pregnant women should be provided with training in order to increase their sexual health literacy level, and they should be provided with access to accurate information using resources such as the internet, books, and brochures.

Anahtar Kelimeler

Sexuality, midwifery, pregnancy, health literacy

Kaynakça

• 1. Kul Uçtu A, Bekmezci H, Özerdoğan N. Gebelikte cinsellik. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2017;6:171-175.
• 2. Ertem G, Sevil Ü. Gebeliğin cinselliğe etkisi. Dirim 2010;2:40-47.
• 3. Cantarino SG, et al. The importance of religiosity/spirituality in the sexuality of pregnant and postpartum women. PloS one 2016;11:e0156809.
• 4. Soares PRAL, et al. Sexuality and associated risk factors in pregnant women. Rev Bras Enferm 2020;73Suppl 4:e20180786. doi:10.1590/0034-7167-2018-
• 5. WHO. Health Literacy: The solid Fact. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/bitstream/ handle/10665/128703/e96854.pdf. Erişim tarihi: 12 Ekim 2023
• 6. Taş T, Akış N. Sağlık okuryazarlığı. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2016;25:119-124.
• 7. Bıyık I, et al. Effect of health literacy on help-seeking behavior: a comparison of patients accepting surgery and refusing surgery for urinary incontinence. Journal of Gynecology Obstetrics and Human Reproduction 2021;50:101908.
• 8. Dağlar ÖŞ, Oskay Ü. Sağlık okuryazarlığının kadın sağlığı üzerine etkileri: bir sistematik derleme. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2022;7:585-595.
• 9. Aydın D, Aba YA. Annelerin sağlık okuryazarlığı düzeyleri ile emzirme öz-yeterlilik algıları arasındaki ilişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2019;12:31-39.
• 10. Aktan GV, Özdemir F. Klimakterik dönemdeki kadınların sağlık okuryazarlığı düzeyi. Cukurova Medical Journal 2020;45:352-361.
• 11. Koç A, ve ark. Sağlık hizmetlerinde hizmet kullanım tarafının en önemli bileşeni: Sağlık okuryazarlığı. Ankara Medical Journal 2020;1:205-213.
• 12. Gökoğlu AG. Kadınların sağlık okuryazarlığı düzeyinin sağlık davranışlarına ve çocuk sağlığına etkisi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2021;6(2):132-148
• 13. WHO. Developing sexual health programmes. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/70501/WHO_RHR_HRP_10.22_eng.pdf?sequence=1. 2023. Erişim Tarihi: 17 Ekim 2023
• 14. Centers for Disease Control and Prevention. Adolescent health: What works in schools. 2023; Erişim adresi: https://www.cdc.gov/healthyyouth/whatworks/index.htm. Erişim Tarihi: 18 Ekim 2023
• 15. Çayan, S, et al. Prevalence of sexual dysfunction and urinary incontinence and associated risk factors in Turkish women. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology 2016;203:303-308.
• 16. Bilge Ç, ve ark. Gebelikte cinsel ı̇şlev ve cinsel memnuniyetin değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi 2021;9(2):684-693.
• 17. Ceylan Ş. Gebe kadınlarda cinsel yaşam kalitesi ve mutluluk düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi 2023;6:1–13.
• 18. Şahingöz M. Gebelikte cinsel mitlerin cinsel yaşam kalitesi üzerine etkisi. Master Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü;2021.
• 19. Zibellini J, et al. Effect of health literacy interventions on pregnancy outcomes: A systematic review. Women and Birth 2021;34(2):180-186.
• 20. Yangin HB, Eroğlu K. Investigation of the sexual behavior of pregnant women residing in squatter neighborhoods in Southwestern Turkey: A qualitative study. Journal of Sex & Marital Therapy 2011;37:190-205.
• 21. Üstgörül S. Cinsel sağlık okuryazarlık ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi 2022;11:164-176.
• 22. Nawabi F, et al. Health literacy in pregnant women: a systematic review. International journal of environmental research and public health 2021;18(7):3847.
• 23. Sezer NY, Şentürk Erenel A. Development of an attitude scale toward sexuality during pregnancy. Journal of Sex & Marital Therapy 2021;47:492-507.
• 24. Güney E, Bal Z. Gebelerin, cinsel yaşam ve cinselliğe karşı tutumlarının değerlendirilmesi. Androloji Bülteni 2023;25:18-26.
• 25. Alan Dikmen H, Gönenç İM, Özaydın T. Sexuality during pregnancy: attitudes, self-efficacy and self-consciousness. Women & Health 2023;63(7):518-530.
• 26. Filiz E. Sağlık okuryazarlığının gebelik ve sağlık algısı ile ilişkisi. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2015.
• 27. Abouzari-Gazafroodi KF, et al. Demographic and obstetric factors affecting women’s sexual functioning during pregnancy. Reproductive Health 2015;12(1):1–5. doi:10.1186/s12978- 015-0065-0.
• 28. Pamuk T. Gebelerin cinselliğe karşı tutumunun cinsel işleve etkisi. Master Tezi. Ordu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2021.
• 29. Tosun Güleroğlu F, Gördeles Beşer N. Evaluation of sexual functions of the pregnant women. The Journal of Sexual Medicine 2014;11(1):146–53. doi:10.1111/jsm.12347.