DİJİTAL OKURYAZARLIĞIN ALT BOYUTLARININ MUHASEBE MESLEĞİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TR90 BÖLGESİ MUHASEBE MESLEK MENSUPLARI ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 3, 571 - 587, 01.11.2020

Büşra Tosunoğlu , Nurbanu Öztürkci

https://doi.org/10.29067/muvu.652081

Cited By: 3

Öz

Dijitalleşme süreciyle birlikte günümüzde toplumsal yaşamın ve mesleki gelişimin ulaşmış olduğu noktaya bakıldığında bu alanda oldukça ilerlemenin olduğu görülmektedir. Dijital sistemler ve teknoloji, çağımızın gerekliliği olmakla birlikte bu gereklilikten en çok etkilenen meslekler arasında muhasebe mesleği de yer almaktadır. Dijitalleşmeyle birlikte muhasebe meslek mensupları, sosyal hayatlarında yaşamış oldukları bu değişimi hiç kuşkusuz ki mesleklerine de yansıtmaktadır. Yaklaşık on yıl önce var olmayan e-fatura, e-beyanname, e-defter gibi birçok dijital sistem bugünlerde aktif bir şekilde kullanılmaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı; dijital okuryazarlığın teknik, bilişsel ve sosyal alt boyutlarının muhasebe mesleği üzerindeki etkisini incelemeyi içermektedir. Bu nedenle TR90 Bölgesi (Artvin, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize ve Trabzon)’nde faaliyet gösteren 184 muhasebe meslek mensubuna anket uygulanarak bir model oluşturulmuştur. Modelin test edilebilmesi için yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre; dijital okuryazarlığın teknik alt boyutunun muhasebe mesleği üzerinde pozitif ve yüksek oranda bir etkisinin olduğu belirtilebilmektedir. Ayrıca dijital okuryazarlığın bilişsel ve sosyal alt boyutlarının da muhasebe mesleği üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğu ancak teknik alt boyutu kadar yüksek bir orana sahip olmadığı söylenebilmektedir. Analiz sonuçlarına bakıldığında, söz konusu meslek mensuplarının dijital okuryazarlık konusunda teknik boyutuna bilişsel ve sosyal alt boyuttan daha fazla önem verdikleri söylenebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dijital Okuryazarlık, Muhasebe Meslek Mensupları, Yapısal Eşitlik Modeli

Teşekkür

İyi çalışmalar diliyorum. Saygılarımla,

THE EFFECT OF DIGITAL LITERACY SUB-DIMENSIONS ON ACCOUNTING PROFESSION: THE CASE OF ACCOUNTING PROFESSIONAL MEMBERS IN THE TR90 REGION

Öz

When we look at the point where social life and professional development have reached with the process of digitalization, it is seen that there is quite progress. Digital systems and technology are the necessities of our age. Accounting is among the most affected professions. With the digitalization, professional accountants reflect this change in their social life to their professions. Many digital systems such as e-invoices, e-declarations and e-notebooks that did not exist ten years ago are being used actively nowadays. The aim of this study is to examine the effect of technical, cognitive and social criterias which are sub-dimensions of digital literacy on accounting profession. For this reason, a model was created by applying a questionnaire to 184 professional accountants that operating in TR90 Region (Artvin, Giresun, Gumushane, Ordu, Rize and Trabzon). Structural equation model was used to test the model. According to the analysis results; it can be stated that the technical sub-dimension of digital literacy has a positive and high impact on the accounting profession. In addition, it can be said that the cognitive and social sub-dimensions of digital literacy have a positive effect on the accounting profession but not as high as the technical sub-dimension. When the results of the analysis are considered, it can be said that the members of the profession give more importance to the technical dimension of digital literacy than the cognitive and social sub-dimension.

Anahtar Kelimeler

Digital Literacy, Accounting Professional, Structural Equation Model

Kaynakça

• Banar, K. & Zeytinoğlu, E. (2014). Sosyal Medyanın Muhasebe Bölümü Öğrencilerinin Akademik Performansı Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir Çalışma, 33.Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu Bildiri Kitabı Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları, Antalya, 153-177.
• Chou, C. (2003). Incidences and Correlates of Internet Anxiety Among High Scholl Teachers in Taiwan, Computers in Human Behavior, 19, 731-749.
• Davis, F. D. (1989). Perceived Usefulness Perceived Ease of USe and User Acceptance of Information Technology, MIS Qutart, 13, 319-339.
• Elçi, A.C. & Sarı, M. (2016). Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Öğretim Programına Yönelik Öğrenci Görüşlerinin Dijital Vatandaşlık Bağlamında İncelenmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25 (3), 87- 102.
• Fidan, M. E., Aslan, Ü. & Subaşı, Ş. (2012). Muhasebe Derslerinde Teknoloji Kullanımı ile İlgili Öğrenci Görüşleri, Journal Of Accounting, Finance and Auditing Studies, 1 (2), 34-61.
• Fidan, M. E. & Subaşı, S. (2014). Türkiye’deki Muhasebe Öğretim Elemanlarının Sayısal Çağda Teknoloji Kullanımına İlişkin Durum Tespiti, Dijital Çağda Muhasebe Eğitiminde Yeni Yaklaşımlar, 33.Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu Bildiri Kitabı Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları, Antalya, 2-30.
• Frias, E. R. & Montano, J. L. A. (2013). Exploring the Use of Social Network Sites on Accounting Education: A Social Constructivist Approach, http://www.asepuc.org/banco/25.pdf.
• Gasaymeh, A. M. M., Al-Tawel, A. M., Al-Moghrabi, K. G. & Al-Ghonmein, A. M. (2017). University Students’ Perceptions of the Use of Digital Technologies in Their Formal Learning: a Developing Country Perspective, International Journal of Learning and Development, 7 (3), 149-164.
• Güneş, E., Yüksel, M. & Kaya, H.P. (2017). Muhasebe Eğitimi Alan Lisans Öğrencilerinin Bilgi ve İletişim Teknolojilerine Yönelik Tutumları, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 367-382.
• Ito, M., Horst, H., Bittanti, M., Boyd, D., Herry-Stephenson, B., Lange, P. G., Pascoe, C. J., Robinson, L., Baumer, S., Cody, R., Mahendran, D., Martinez, K., Perkel, D., Sims, C. & Tripp, L. (2008). Living and Learning with New Media: Summary of Findings from the Digital Youth Project, http://digitalyouth.ischool.berkeley.edu/files/report/digitalyouth-WhitePaper.pdf.
• Kalra, R.K. & Manani, P. (2013). Effect of Social Networking Sites on Academic Achievement Among Introverts and Extroverts, Asian Journal of Social Sciences & Humanities, 2 (3), 401-406.
• Karaduman, H. & Öztürk, C. (2014). Sosyal Bilgiler Dersinde Dijital Vatandaşlığa Dayalı Etkinliklerin Öğrencilerin Dijital Vatandaşlık Tutumlarına Etkisi ve Dijital Vatandaşlık Anlayışlarına Yansımaları, Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 5 (1), 38-78.
• Kıllı, M. & Işık, Y. (2019). Muhasebe Eğitiminde Bilgi Teknolojilerinin Kullanımına Yönelik Öğrenci Görüşleri Üzerine Hatay ve Osmaniye İllerinde Bir Araştırma, Uluslararası Toplum Araştırma Dergisi, 10 (17), 1495-1521.
• Kline, R. B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. New York: Guilford Press.
• Kozan, M. (2018). Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeyleri ve Siber Zorbalığa İlişkin Duyarlılıklarını İncelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi), Fırat Üniversitesi: Elazığ.
• Ng, W. (2012). Can We Teach Digital Natives Digital Literacy?, Computers and Education, 59 (3), 1065-1078.
• Özer, G. & Yılmaz, E. (2010). Planlı Davranış Teorisi (PDT) ile Muhasebecilerin Bilgi Teknolojisi Kullanımına Yönelik Bir Uygulama, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 2 (12): 33-54.
• Özerbaş, M.A. & Kuralbayeva, A. (2018). Türkiye ve Kazakistan Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi, MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1), 16-25.
• Prensky, M. (2001). Digital Natives, Digital Immigrants, On Horizon, 9 (5), http://www.marcprensky.com/writing/prensky%20%20digital%20natives%20digital%20immigrants%20part1.pdf.
• Seyrek, İ. H. (2009). İşletme Bölümü Öğrencilerinin Bilgi Teknolojilerine Yönelik Tutumları ve Yeterlik Düzeyleri, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), 387-406.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L.S. (2007). Using Multivariate Statistics (5th ed.). New York: Allyn and Bacon. Taşkaya, S. & Şahin, B. (2011). Hastane Çalışanlarının Kişisel Özellikleri ile Örgütsel Adalet Algılarının Örgüte Bağlılık Düzeyleri Üzerine Etkisinin Yapısal Eşitlik Modeli ile Değerlendirilmesi, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29 (1), 165-185.
• Wallace, P. & Clariana, R. (2005). Perception Versus Reality – Determining Business Students’ Computer Literacy Skills and Need for Instruction in Information Concepts and Technology, Journal of Information Technology Education, 4, 141-151.
• Yang, H. L. & Tang, J. H. (2003). Effects of Social Network on Student Performance: Web-Based Forum Study in Taiwan, Journal of Asynchronous Learning Network, 7 (3), 93–107.
• Yaşar, M. (2014). İstatistiğe Yönelik Tutum Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 59-75.