VOCATIONAL SCHOOL ACCOUNTING AND TAX PROGRAM STUDENTS 'PERCEPTION OF ACCOUNTING PROFESSIONAL ETHICS: A RESEARCH AT AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN UNIVERSITY

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 3, 637 - 665, 01.11.2020

Fatma Temelli

https://doi.org/10.29067/muvu.655247

Cited By: 1

Öz

As in all professions, there are ethical rules that must be followed by professional accountants. Professional accountants have to pay attention to their honest, consistent, correct, impartial and professional behavior while carrying out their professional activities. Ethics in terms of accounting profession; is the fulfillment of the rules to be followed in relations with customers, society and other professionals. Accounting professional ethics refers to the independence, self-control and honesty of professional accountants. The purpose of this study is to determine the level of perception of accounting professional ethics of Vocational School of Accounting and Tax program students and to investigate whether there are significant differences between professional ethics perceptions and demographic characteristics. For this purpose, a questionnaire was applied to the first and second year students enrolled in the Accounting and Tax Program at Ağrı İbrahim Çeçen University Ağrı Vocational School in the spring term of 2018-2019. SPSS 22 package program was used to analyse the data. Frequency, average and standard deviation was used as descriptive statistical methods in the evaluation of the data. The t-test was used to compare quantitative continuous data between two independent groups, and the one-way Anova test was used to compare quantitative continuous data between two independent groups. After the Anova test, Scheffe test was used as a complementary post-hoc analysis to determine the differences. As a result; in general, it has been determined that the effect level of students' perception of professional ethics is medium level. In addition, significant differences were found between students' some perceptions of professional ethics and their demographic characteristics.

Anahtar Kelimeler

Ethics, Professional Ethics, Accounting Profession, Accounting Professional Ethics

MESLEK YÜKSEKOKULU MUHASEBE VE VERGİ PROGRAMI ÖĞRENCİLERİNİN MUHASEBE MESLEK ETİĞİ ALGISI: AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN ÜNİVERSİTESİ’NDE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Her meslekte olduğu gibi muhasebecilik mesleğinde de meslek mensuplarının uymaları gereken etik kurallar söz konusudur. Muhasebe meslek mensupları mesleki faaliyetlerini gerçekleştirirken dürüst, tutarlı, doğru, tarafsız ve mesleki davranışlarına özen göstermek zorundadır. Muhasebe mesleği açısından etik; müşteriler, toplum ve diğer meslek mensupları ile olan ilişkilerde uyulması gereken kuralların yerine getirilmesidir. Muhasebe meslek etiği, muhasebe meslek mensuplarının bağımsızlığını, kendi kendilerini kontrol etmesini ve dürüstlüğünü ifade eder. Bu çalışmanın amacı, muhasebe eğitimi alan Meslek Yüksekokulu Muhasebe ve Vergi programı öğrencilerinin muhasebe meslek etiği algı düzeylerini tespit etmek ve meslek etiği algıları ile demografik özellikleri arasında anlamlı farklılıkların olup olmadığını araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Ağrı Meslek Yüksekokulu’nda 2018-2019 Bahar döneminde Muhasebe ve Vergi Programı’na kayıtlı birinci ve ikinci sınıf öğrencilerine anket uygulanarak araştırma verileri elde edilmiştir. Verilerin analiz edilmesinde SPSS 22 paket programı kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemleri olarak frekans, ortalama, standart sapma kullanılmıştır. İki bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında t-testi, ikiden fazla bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında tek yönlü Anova testi kullanılmıştır. Anova testi sonrasında farklılıkları belirlemek üzere tamamlayıcı post-hoc analizi olarak Scheffe testi kullanılmıştır. Sonuç olarak; genel olarak öğrencilerin muhasebe meslek etiği algılamasının etki düzeyinin orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, öğrencilerin meslek etiğine yönelik bazı algıları ile demografik özellikleri arasında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Etik, Meslek Etiği, Muhasebe Mesleği, Muhasebe Meslek Etiği

Kaynakça

• Ağyar, E., Angay Kutluk, F. & Cengiz, E. (2012). Meslek Yüksekokulları Muhasebe Bölümü Öğrencilerinin Sosyo-Ekonomik Değişkenler Işığında Mesleki Etiğe Bakış Açılarının İncelenmesi (Akdeniz Üniversitesi Örneği), Journal of Yasar University, 25 (7), 4203-4228.
• Akdoğan, H. (2003). Muhasebe Meslek Etiğinin Kamunun Aydınlatılmasındaki Önemine Meslek Mensuplarının Yaklaşımları, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları, No: 783.
• Akın, O. & Özdaşlı, K. (2014). Muhasebe Meslek Mensuplarının Mesleki Faaliyetlerinde Uymaları Gereken Etik İlkelere Uyma Düzeyine Yönelik Meslek Mensupları İle Meslek Yüksek Okulu Muhasebe Bölümü Öğrencilerinin Algıları, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 63, 59-74.
• Arslan, H., Gökoğlan, K. & Bulut, M. (2018). Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Muhasebe Meslek Etiği Algıları Üzerine Bir Araştırma, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(65), 278-294.
• Başpınar, N. Ö. & Çakıroğlu, D. (2011). Meslek Etiği. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Boztosun, D., Aksoylu, S. Baraz, E. H. & Altınışık, F. (2018). “Muhasebe Ve Finans Eğitimi Alan Öğrencilerin Meslek Mensuplarının Mesleki Etik İlkelerine Uyma Düzeyine Yönelik Algıları”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Özel Sayı, 20, 1-14.
• Ceylan, P. & Terzi, S. (2016). Muhasebe Eğitimi Alan Öğrencilerin Meslek Etiği Algılamalarının İncelenmesi: Çankırı Karatekin Üniversitesi Örneği, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13, 312-327.
• Çil Koçyiğit, S., Uzuner, M., Salğın, E. & Yüksek, M. (2017). Öğrencilerin Muhasebe Meslek Etiği Algısı: Gazi Üniversitesinde Bir Uygulama, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 177-196.
• Daştan A. (2009). Etik Eğitiminin Muhasebe Eğitimindeki Yeri ve Önemi: Türkiye Değerlendirmesi, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı:1, 281-311.
• Daştan, A., Bayraktar, Y. & Bellikli, U. (2015). Muhasebe Mesleğinde Etik İkilem ve Etik Karar Alma Konularında Farkındalık Oluşturma: Trabzon İlinde Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(1), 63-82.
• Gül, K. & Ergün, H. (2004). Muhasebe Mesleğinde Etik, Muhasebe ve Denetime Bakış, 4 (11), 53-77.
• Gül, H. & Erol, M. (2016). Muhasebe Meslek Mensuplarında İşe Bağlılık ve Çalışma Ahlakının Mesleki Etik Davranışa Etkisi, Mali Çözüm, 26(137), 51-74.
• Güney, S. & Çınar, O. (2012). Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin (SMMM) Etik Algıları: Erzurum Örneği, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 91-106.
• Güney, C. (2018). Muhasebe Meslek Mensubu Adaylarının Mesleki Etik Algısı Üzerine Bir Araştırma: Gazanfer Bilge Meslek Yüksekokulu Örneği, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(65), 295-316.
• Güriş, S., & Astar, M. (2015). Bilimsel Araştırmalarda SPSS İle İstatistik. İstanbul: Der Yayınları.
• Hatcher, T. (2004). Environmental Ethics As An Alternative For Evaluation Theory In For Profit Business Context, Evaluation And Program Planning, 27, 357-363.
• İşgüden, B. & Çabuk, A. (2006). Meslek Etiği ve Meslek Etiğinin Meslek Yaşamı Üzerindeki Etkileri, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(16), 59-86.
• Johnson, E. P., McGuire, L. M. & O’Neil, D. (2015). Teaching Ethics to Undergraduate Business Students in Australia: Comparison of Integrated and Stand-alone Approaches, Journal of Business Ethics, 132(2), 477-491.
• Kalaycı, Ş. (Ed.) (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayınları.
• Karacan, S. (2014). Etik Kavramı ve Muhasebe Meslek Etiği. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Kolçak, M. (2016). Meslek Etiği. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Kurnaz, N. & Y. Gümüş (2010). Muhasebe Bölümü Öğrencilerinin Muhasebe Mesleği İle İlgili Etik Dışı Davranışlara İlişkin Algı Analizi: Dumlupınar Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Örneği, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 46, 157-174.
• Özkol, E. Kök, D., Çelik, M. & Gönen, S. (2005). Meslek Etiği ve Muhasebe Meslek Elemanlarının Etik İlkelere Duyarlılık Düzeylerinin Araştırılması, Muhasebe ve Denetime Bakış, 15, 107-124.
• Sakarya, Ş. & Kara, S. (2010). Türkiye’de Muhasebe Meslek Etiğine Yönelik Düzenlemeler ve Meslek Mensupları Tarafından Algılanması Üzerine Bir Alan Araştırması, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18), 57-72.
• Selimoğlu, S.K. (2006). Türk Muhasebe Uygulamalarında Etik, Mali Çözüm, Özel Sayı, 437-456.
• Sümbüloğlu, K. (1993). Biyoistatistik. Ankara: Özdemir Yayıncılık.
• Şahin, Ş. & Akın, O. (2018). “Muhasebe Meslek Mensuplarının ve Muhasebe Dersi Alan Öğrencilerin Ahlaki Gelişim Ve Etik İle İlgili Tutumlarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(25), 397-420.
• Tuğay, O. & Kılıç, M. B. (2017). Muhasebe Meslek Mensuplarının Meslek Etiğine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(3), 760-780.
• Uyar, S., Kahveci, A. & Yetkin, M. (2015). Öğrencilerin Muhasebe Meslek Etiği Algısı: ALTSO Meslek Yüksekokulu Örneği, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 237-247.
• Yamane, T. (1973). Statistics: An Introductory Analysis. New York: Harper & Row.
• Yatkın, A. (2008). Etik Düşünce ve Davranışın Yerel Yönetimlerde Hizmet Verimliliğinin Arttırılmasında Rolü ve Önemi (Elazığ Belediyesi Örnek Alan Araştırma), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 211- 231.
• Yıldırım, A. (2016). Muhasebe Meslek Mevzuatı ve Etiği. Bursa: Dora Basım Yayın Dağıtım.