RELATIONSHIP BETWEEN INTELLECTUAL CAPITAL AND FINANCIAL PERFORMANCE: A RESEARCH ON BİST SMS INDUSTRY INDEX FIRMS

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 3, 709 - 738, 01.11.2020

Ahmet Vecdi Can , Şenol Bardi

https://doi.org/10.29067/muvu.669776

Cited By: 1

Öz

The aim of this study is to investigate the relationship between their performances and the Intellectual Capital of firms in BİST SME INDUSTRY index. Data of firms on the Istanbul Stock Exchange Market (BİST) in Turkey for the period 2013-2015 quoted in BİST were used. In this study the Intellectual Capital Coefficient (VAIC) method developed by Ante Pulic was used. Market-to-book value (MB), return on assets (ROA), asset turnover (ATO) and return on equity (ROE) were used as proxies for measuring business performance. Asset turnover rate (ATO) was accepted as efficiency criterion. For profitability measures return on asset (ROA) and return on equity (ROE) were accepted. Multiple regression and correlation were used for analysis. In this study, it has been found that VAIC and its components have significant effects efficiency in SME firms.

Anahtar Kelimeler

Busıness Performance, Intellectual Capital, SME

ENTELEKTÜEL SERMAYE İLE FİRMA PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİ: BİST KOBİ SANAYİ ENDEKSİ’NDE YER ALAN FİRMALAR ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bu çalışmanın amacı, BİST KOBİ SANAYİ endeksinde yer alan firmaların Entelektüel Sermayeleri ile Firma Performansları arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. 20013-2015 yılları arasında BİST’e kayıtlı, KOBİ ölçeğindeki firmaların verileri kullanılmıştır. Bu çalışmada, Ante Pulic tarafından geliştirilen Entelektüel Katma Değer Katsayısı (VAIC) yöntemi kullanılmıştır. Firma piyasa değeri (MB), aktif devir hızı (ATO), aktif kârlılık (ROA) ve öz sermaye kârlılığı (ROE) performans ölçüsü olarak kullanılmıştır. Verimlilik ölçüsü aktif devir hızı (ATO), kârlılık ölçüleri için de aktif kârlılık (ROA) ve öz sermaye kârlılığı (ROE) kabul edilmiştir. Çoklu regresyon ve Korelasyon yöntemi kullanılarak analizler yapılmıştır. Bu çalışmada, VAIC ve bileşenlerinin KOBİ ölçeğindeki firmalarda kârlılık üzerinde önemli etkilerinin bulunduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Firma Performansı, Entelektüel Sermaye, KOBİ

Kaynakça

• Acar, D., Dağlar H., (2005) "Entelektüel Sermayenin Ölçülmesinde Muhasebe Bilgi Sisteminin Katkısı", Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 23, 40. Appuhami, R., (2007). “The Impact of Intellectual Capital on Investor’s Capital Gain on Shares: An Empirical Investigation in Thai Banking”, Finance and Insurance Sector, International Management Review, 3 (2), 14-25. Aslanoğlu, S., Zor, İ., (2006). Bilgi Varlıklarının Değerlemesi: Entelektüel Sermaye Ölçüm ve Değerleme Modelleri, Karşılaştırmalı Bir Analiz, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 29, s. 152-165. Barut, A., Karabayır, M. E. ve Torusdağ, M. (2019). Entelektüel sermaye – firma değeri ilişkisi: Borsa İstanbul’da ampirik bir analiz. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi. 9 (1), 169-194. Bontis, N., Keow, W.C.C., Rıchardson, S. (2000), “Intellectual Capital and Business Performance in Malaysian Industries”, Journal of Intellectual Capital, 1 (1): 85-100. Brooking, A. (1997), “The Management of Intellectual Capital”, Long Range Planning, 30 (3): 364-365. Chowdhury, L.A.M., Rahman, S., (2018). Intellectual Capital Efficiency and Market Performance: A Bangladeshi Apparel Industry Perspective, Information and Knowledge Management, Vol.8, No.3, www.iiste.org. Çalışkan, M.M.T., (2015). Bilgi Ekonomisinde Entelektüel Sermaye: Borsa İstanbul’da Bankacılık Sektörü Uygulaması, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi - Cilt:13 Sayı:3. Çam, A.V., (2014). Politik Riskin Firma Değeri İle İlişkisi: İmkb’ye Kayıtlı Firmalar Üzerinde Bir Uygulama, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 15 (1), 109-122. Çolak, N. (2012). Entelektüel sermayenin firma değeri üzerindeki etkisi ve ekonometrik bir analiz. Zonguldak: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Dönmez, A., Erol, İ., (2016). Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi: VAIC Yöntemi Yardımıyla BİST-Sürdürülebilirlik Endeksi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama, Mali Çözüm, Kasım-Aralık, s.27-56. Edvinsson, L., & Malone, M.S.(1997). Intellectual Capital: Realizing Your Company’s True Value by Finding Its Hidden Brainpower, Harper Business, New York, NY. Edvınsson, L., (1997). “Developing Intellectual Capital at Skandia”, Long Range Planning, Cilt: 30, Sayı: 2, 1997, s. 368. Ercan, M. K., Öztürk, B. & Demir Güneş, K. (2003). Değere Dayalı Yönetim ve Entelektüel Sermaye. Ankara: Gazi Kitabevi. Firer, S. & Williams, S. M. (2003). Intellectual capital and traditional measures of corporate performance. Journal of Intellectual Capital, 4 (3), 348-360. Genç, A.K., (2018). Entelektüel Sermaye ve Büyük Ölçekli İşletmelerin Katma Değerine Etkisi: Türkiye’de Bir Araştırma, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2018. Ghosh, S. K., ve Mondal, A. (2009). “Intellectual Capital and financial performance: Evidence from the Indian Banking Industry”, https://www.researchgate.net/profile/Santanu_Ghosh10/publication/263480884 (Erişim Tarihi: 21/072019). Guthrıe, J. (2001). “The Management, Measurement and the Reporting of Intellectual Capital”, Journal of Intellectual Capital, Cilt.2, Sayı:1, s.24-41. Gürkan, S., Gökbulut, R. İ., Çolak, N. (2015). Entelektüel Katma Değer Katsayısı Bileşenlerinin İşletmelerin Finansal Performansı Üzerindeki Etkisi, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 11, Yıl 11, Sayı 2. Haykır Hopikoğlu, E., (2011). Entelektüel Sermayenin Önemi, Sınıflandırılması ve Ölçme Yöntemleri: Kuruamsal Bir Çerçeve, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (1), s.88. Horasan, E., Cebrail, M., Yıldız S., (2017). Entelektüel Sermaye, Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu Ve İşletme Performansı Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt, 8, Sayı 16, s. 465. Jardon, C. M. & Martos M. S. (2012). Intellectual capital as competitive advantage in emerging clusters in Latin America. Journal of Intellectual Capital, 13 (4), 462-481. Joia, L.A. (2000). “Measuring Intangible Corporate Assets: Linking Business Strategy with Intellectual Capital”, Journal of Intellectual Capital, 1 (1): 68-84. Kamath, G. B. (2008). Intellectual capital and corporate performance in Indian pharmaceutical industry. Journal of Intellectual Capital, 9 (4), 684-704. Kandil Göker, İ.E., (2017). Bilişim Sektöründe Entelektüel Sermaye İle Finansal Performans İlişkisinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, International Journal of Academic Value Studies (Javstudies), Vol: 3, Issue: 14, PP. 78-86. Karacaer, S., Aygün, M., (2009). Entelektuel Sermayenin Firma Performansı Üzerindeki Etkisi, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 27, Sayı 2. Karacaer, S., Kapusuzoğlu A., (2010). “IMKB Turizm Sektöründe Entelektüel Sermayenin Firma Değeri Üzerindeki Etkisinin Analizi”, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 21 (1), 98-108. Kayalı, C. A., Yereli, A. N., Ada, Ş. (2007). “Entelektüel Katma Değer Katsayısı Yöntemi Kullanılarak Entelektüel Sermayenin Firma Değeri Üzerindeki Etkisinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14 (1), 67-90. Maditinos, D., Chatzoudes, D., Tsairidis, C., ve Theriou, G. (2011). “The impact of intellectual capital on firms' market value and financial performance”. Journal of intellectual capital, 12(1), 132-151. Noradiva, H., Parastou, A., ve Azlina A., (2016). The Effects of Managerial Ownership on the Relationship between Intellectual Capital Performance and Firm Value, International Journal of Social Science and Humanity, Vol. 6, No. 7. Okay, H., (2015). Entelektüel Sermaye, https://www.dunya.com/kose-yazisi/entelektuel-sermaye/24289 (Erişim Tarihi: 28/10/2019). Önçe, S., (1999). Muhasebe Bakış Açısı İle Entelektüel Sermaye. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1100., Eskişehir. Özkan, N., Çakan, S., Kayacan. M., (2017). Intellectual Capital and Financial Performance: A study of the Turkish Banking Sector, https://www.academia.edu/36508976/ (Erişim Tarihi: 31/07/2019). Pulıc, A. (1998). "Measuring the performance of intellectual potential in knowledge economy", in 2nd World Congress on Measuring and Managing Intellectual Capital, McMaster University, Hamilton. Pulıc, A. (2001). “Value Creation Efficiency Analysis of Croatian Banks 1996-2000”, www.VAIC-on.net. (Erişim Tarihi: 25/072019). Rossi, F., ve Celenza, D. (2014). “Value added intellectual coefficient (VAICTM) and financial performance: Empirical evidence from the Italian manufacturing sector”. In Proceedings of the 6th European Conference on Intellectual Capital, ECIC 2014. Academic Conferences Limited: Slovak Republic. October. Sakur, Reşat, (2019). “ Entelektüel Sermaye ile Firmaların Finansal Performansları Arasındaki İlişki: BİST SANAYİ Endeksinde Yer Alan Firmalar Üzerine Bir Uygulama” (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitisü, Erzurum. Salehi, M., Enayati, G., ve Javadi, P. (2014). “The relationship between intellectual capital with economic value-added and financial performance”. Iranian Journal of Management Studies, 7(2), 245-269. Skaikh, J.M. (2004). “Measuring and Reporting of Intellectual Capital Performance Analysis”, The Journal of American Academy of Business, March: 439-448. Sullivan, P., (2000). H., Value –Driven Intellectual Capital, John Willeyand Sons Press, NewYork. Stewart T. A., (1991).“Brainpower”, Fortune, Cilt: 123, Sayı 11. Şahin, O., ve Alabay, M. N. (2011). “Kobi’lerde Entelektüel Sermayenin Firma Performansı Üzerine Etkileri”. Journal of Süleyman Demirel University Institute of Social Sciences Year, 2(14), 249-268. Şamiloğlu, F., (2006). Entelektüel Sermaye: İMKB’de Hisse Senetleri İşlem Gören BankalarÜzerine Bir Uygulama, https://dergipark.org.tr/download/article-file/426036 (Erişim Tarihi: 30/07/2019). Şerefk, I., (Der.), (2018). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, Ankara, s.116. Wei Kiong Ting, I., ve Hooi Lean, H., (2009). “Intellectual capital performance of financial institutions in Malaysia”. Journal of Intellectual capital, 10(4), 588-599. Yalama, A., (2006). Entelektüel sermayenin entelektüel katma değer katsayısı (VAIC) ile ölçülmesi ve veri zarflama analizi (DEA) yöntemi kullanılarak kârlılığa etkisinin sınanması: İMKB'ye kote bankalarda uygulaması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız, S., (2010). Entelektüel sermaye - teori ve araştırma, Türkmen Kitabevi, İstanbul. Yıldız, S., (2011), ‘’Entelektüel Sermayenin İşletme Performansına Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma’’. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11/3, 11-28.