Daha Az Karmaşık İşletmeler için Bağımsız Denetim Standartlarına Doğru: Uluslararası Denetim Standartları ile Bir Karşılaştırma

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: Prof. Dr. Mehmet Özbirecikli Özel Sayısı, 185 - 208, 28.10.2023

Özkan Sarısoy

https://doi.org/10.29067/muvu.1285275

Öz

Bağımsız denetim faaliyetinin kapsamı ülkemizde 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlüğe girmesi sonrasında genişletilmiş ve bağımsız denetimde uluslararası standartlar benimsenmiştir. Kanunun uygulamaya girmesinden sonra ise farklı tarihlerde denetime tabi olma şartı değiştirilerek daha fazla işletme bağımsız denetime tabi olmuştur. Bu genişleme ile denetime tabi olan işletmelerin büyüklükleri arasındaki fark artmıştır. Ayrıca hali hazırda Uluslararası Denetim Standartları’na (ISA) yönelik geçmişten beri var olan karmaşıklık eleştirileri, standartlarda çeşitli değişikliklerin yapılmasını sağlamış olmakla birlikte daha az karmaşık işletmeler için de ayrı bir standart seti hazırlanması gündeme gelmiştir. Uluslararası Denetim ve Güvence Standartları Kurulu (IAASB) tarafından bu yaklaşımla “Daha Az Karmaşık Kuruluşların Mali Tablolarının Denetimi için Uluslararası Standart (ISA for LCE)” hazırlanarak taslak set kamuoyu görüşüne sunulmuştur. Bu araştırmada ISA for LCE’nin hazırlanma süreci, temel özellikleri ve ISA’lar ile karşılaştırılması (taslak üzerinden) ele alınmıştır. Araştırma sonucunda daha az karmaşık işletmeler için hazırlanan standart setinin daha kısa ve anlaşılır ifadelerden oluştuğu, eylem odaklı olarak denetçiye somut adımlar öngördüğü ve bazı alanlarda denetçiye daha az sorumluluk yüklediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Daha Az Karmaşık İşletmeler, ISA for LCE, DAKİ BDS, Denetim, BDS

Towards International Standard on Auditing of Financial Statements of Less Complex Entities: A Comparison with the International Standards of Auditing

Öz

The scope of the independent audit activity was expanded, and international standards were adopted for independent auditing after the Turkish Commercial Code No. 6102 came into force in our country. After the law’s implementation, the scope of being subject to audit on different dates was changed and expanded. With this scope expansion, the difference between the sizes of the companies subject to audit has increased. In addition, the existing complexity criticisms of the International Standards on Auditing (ISA) have led to various changes in the standards, and it has come to the fore to prepare a separate set of standards for less complex entities. With this approach, the International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB) prepared the “International Standard on Auditing of Financial Statements of Less Complex Entities (ISA for LCE)” and presented the draft set to public opinion. This research discusses the preparation process of the ISA for LCE (through the draft), its basic features, and its comparison with the ISA’s. As a result of the research has determined that the set of standards prepared for less complex entities consists of shorter and understandable expressions, provides concrete steps to the auditor with an action-oriented approach, and imposes less responsibility on the auditor in some areas.

Anahtar Kelimeler

Less Complex Entities, ISA for LCE, Audit, ISA

Kaynakça

• About IAASB, (Çevrimiçi), https://www.iaasb.org/about-iaasb, 11.03.2023
• Amerongen, C.N.M.v.N., Duits, H.B., Gordon, E.A., ve Street, D.L. (2023). Proposed international standard on auditing financial statements of less complex entities: IAASB IAAER roundtables-Breakout 1 authority and groups. Journal of International Financial Management & Accounting, 34(1), 5-35. doi: 10.1111/jifm.12162
• Coram, P. J., Fu, Y., Garg, M., Harding, N., Hay, D. C., Khan, M. J., Muñoz-Izquierdo, N., Prasad, A., Sultana, N., ve Tong, J. (2022). Comments of the AFAANZ auditing and assurance standards committee on proposed international standard on auditing ISA for LCE. Accounting & Finance, 62(3), 4219-4244. doi: 10.1111/acfi.12966
• IAASB, Audits Less Complex Entities Project, Çevrimiçi (Erişim Tarihi: 15.09.2022), https://www.iaasb.org/consultations-projects/audits-less-complex-entities
• IAASB, Draft Supplemental Guidance, July 2021, Çevrimiçi (Erişim Tarihi: 10.10.2022), https://www.ifac.org/_flysystem/azure-private/publications/files/IAASB-Audits-Less-Complex-Entities-Supplemental-Guidance-Authority.pdf
• IAASB, Draft Supplemental Guidance, September 2021, Çevrimiçi (Erişim Tarihi: 03.11.2022), https://www.iaasb.org/sites/default/files/styles/large/public/publications/files/iaasb-draft-less-complex-entities-supplemental-guidance-auditor-reporting.jpg?itok=ghv4Nzfj
• IAASB, Exposure Draft July 2021: Proposed International Standard on Auditing for Audits of Financial Statements of Less Complex Entities (ISA for LCE), Çevrimiçi (Erişim Tarihi: 04.04.2022), https://www.iaasb.org/_flysystem/azure-private/publications/files/IAASB-Exposure-Draft-Audits-Less-Complex-Entities.pdf
• IAASB, Exposure Draft, Çevrimiçi (Erişim Tarihi: 03.11.2022), https://www.iaasb.org/publications/exposure-draft-proposed-international-standard-auditing-financial-statements-less-complex-entities?page=2
• IAASB, International Standard of Auditing, Çevrimiçi (Erişim Tarihi: 03.03.2023), https://www.iaasb.org/standards-pronouncements
• IAASB, Mapping Documents - ISAs to Proposed ISA for LCE – Document 1, Çevrimiçi (Erişim Tarihi: 10.02.2023), https://www.iaasb.org/publications/mapping-documents-isas-proposed-isa-lce
• IAASB, Mapping Documents - ISAs to Proposed ISA for LCE – Document 2, Çevrimiçi (Erişim Tarihi: 10.02.2023), https://www.iaasb.org/publications/mapping-documents-isas-proposed-isa-lce
• IAASB, TÜRMOB Feedback, Çevrimiçi (Erişim Tarihi: 10.04.2023), https://ifacweb.blob.core.windows.net/publicfiles/publications/exposure-drafts/comments/20220131-TURMOBscommentstoproposedBDSforLCE.pdf
• KGK, Bağımsız Denetim Standartları, Çevrimiçi (Erişim Tarihi: 03.03.2023), https://www.kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/5167/Bag%CC%86%C4%B1ms%C4%B1z-Denetim-Standartlar%C4%B1
• Resmi Gazete (30 Kasım 2022 Tarihli ve 32029 Sayılı)
• Türk Ticaret Kanunu, 6102 sayılı, (14/2/2011 RG: 27846)