Sudan Suakin Adasındaki Osmanlı Eserleri Mimari Özellikleri ve 3 Boyutlu Belgeleme Süreci

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 237 - 252, 31.12.2017

Gülhan Benli , Yeşim Dolunay Yüksel Serdar Ayan

https://doi.org/10.26835/my.340189

Öz

Suakin adası, Sudan’ın Kızıldeniz kıyısında, Portsudan’a
58 km. mesafede dünyaca önemli mercan kayalıkları üzerine kurulmuş bir adadır.
Bu adanın en önemli özelliği, denizden çıkarılan mercan resiflerinden yapılmış
binalarıdır. Stratejik konumundan dolayı ticari olarak Afrika’nın içlerine
açılan bir kapı işlevi gören ve bir zamanlar zenginliğin taştığı, üzeri birçok
estetik yapı (konut, cami, banka, hastane, atölye, gümrük binası v.b.) ile dolu
ada, günümüzde harap haldedir. Adanın üzerindeki önemli binalar arasında, 16 ve
17. yüzyıllarda Osmanlı hükümdarlığı döneminden kalan tarihi yapılar da bulunmaktadır.
Bu yazı kapsamında, yenilikçi ve çağdaş teknolojilerden destek alınarak
üretilen 3 adet Osmanlı dönemi eserinin, rölöve süreci ve ölçüm işleminden
çizim eylemine kadar belirlenmiş olan metodoloji aktarılacaktır. Ada üzerinde
bulunan çok ender yapı malzemesi ile üretilmiş bu binaların, mimari özellikleri
hakkında bilgi verilecektir. Belgeleme çalışmaları için, oldukça yüksek hız ve
doğruluk sağlayan 3 boyutlu lazer tarama teknolojisinin sağladığı kazanımlar
tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı eserleri, Suakin, Mercan taşı yapıları, 3B lazer tarama

Architectural Characteristics of Ottoman Works and their 3 Dimensional Documentation Processes in Suakin Island in Sudan

Öz

Suakin Island is an island built on the worldwide
important coral reefs on the Red Sea coast of Sudan, with 58 km distance to
Portsudan. The most important feature of this island is the buildings built by
coral reefs removed from the sea. The island, which is functioning as a door
opening to inner Africa commercially due to its strategic position and which
was full of many qualified structures (dwelling, mosque, bank, hospital,
workshop, customs building etc.), has been in ruins nowadays. Among the
important buildings on the island there are also a custom and two mosques left
from the Ottoman empery period between the 16^th and 17^th
centuries. Within the scope of this article, in the first part the information
about architectural features of the Ottoman period buildings will be given and
in the second part the documentation and the preparation of the surveying which
based on 3D laser scanning technology will be described.

Anahtar Kelimeler

Ottoman heritage, Suakin, 3D laser scanning, digital survey, coral buildings

Kaynakça

• KAYNAKLAR • Hamadai, A. Hamid Suakin, the Port of Good Tidings. Khartoum: Sudan Ministry of Information and Culture, 1973. • Salim, Abdel Rahim “Suakin: On Reviving an ancient Red Sea Port City”, field report, Traditional Dwellings and Settlements Review, volume: 8, number 2. s.63-74, 1997, • Mohammed, Abdelrahman Ali & Welsby, Derek “Early States on the Nile: The Coming of Islam”, The Sudan Handbook, Edited by: John Ryle, Justin Willis, Suliman Baldo, Jok Madut Jok, Rift Valley Institude, 2012, London, UK. s.69, ISBN 978-1-84701-030-8. • Roden, David, “The Twenties Century Decline Of Suakin”, Sudan Notes and Records, vol L1, Khartoum, Sudan, 1970. • Arpa, Enver TİKA Sudan Koordinatörü, “Sevakin Adası ve Osmanlı Yapıları Hakkında Rapor”, 2009. • Hansen, E., Preservation of Suakin, Unesco, Serial No: 2970/RMO.RD/CLP, October-November 1972, Paris, September 1973. • Dahl, Gudrun and Hjort-af-ornas, Anders, “Precolonial Beja: a Periphery at the Crossroads”, Nordic Journal of African Studies 15(4): s. 473-498, 2006. • İBB Koruma Uygulama Denetim Bürosu (KUDEB) malzeme analiz raporu, 2010. • İBB Bimtaş A.Ş. Suakin Rölöve-Restitüsyon-Restorasyon proje raporları, 2010. • Greenlaw, Jean-Pierre The Coral Buildings of Suakin, Stocksfield: Oriel Press. s. 6-16., 1976. • Greenlaw, Jean Pierre, “The Island of Suakin: The History”, The Kenana Handbook of Sudan, Edited by., Peter Gwynvay Hopkins, Routledge Pub.New York, US, ISBN 13: 978-0-7103-1160-3, s.209-221, 2009.