Farklı Etiyolojik Faktörlerin Yüksek Çürük Riskli Genç Yetişkinlerde Çürük Deneyimi Üzerine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 3, 103 - 112, 31.12.2020

Said Karabekiroğlu , Hakan Yasin Gönder , İşın Çayır , Nimet Ünlü

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı farklı etiyolojik faktörlerin yüksek çürük riskli genç yetişkinlerde çürük deneyimi üzerine etkisini incelemekti.
Yöntem: Çalışmamız yüksek çürük göstergesine sahip 18-25 yaş arasındaki 154 birey üzerinde yapıldı. Yüksek çürük riskli bireylerin tespitinde significant caries indeks kullanıldı. Bireylerden bilgilendirilmiş olur formu alındı. Hastaların bütün dişlerinin durumu klinik ve radyografik değerlendirme yapılarak belirlendi: DMFT ve DMFS değerleri hesaplandı. Bireylerin cinsiyet, plak ve gingival indeks, tükürük akış hızı, tamponlama kapasitesi, kıvamı, S. mutans, Laktobasil sayısı, diyet alım sıklığı, flor kullanım düzeyi, diş fırçalama sıklığı, yatmadan önce fırçalama, ilave bakım düzeyi, bireyin-anne ve babasının eğitim düzeyi, gelir düzeyi ve diş hekimi ziyaret sıklığı gibi faktörleri değerlendirildi. Tükürük tamponlama kapasitesi, S. mutans ve Latobasil sayısını belirlemek için Caries Risk Test (CRT) buffer ve bacteria kitleri kullanıldı. Diyet alım sıklığı ve diğer kalan faktörler 0-3 arasındaki skorlarla belirlendi. İstatistiksel analiz için Chi-Square testi ve Descriptive istatistik kullanıldı.
Bulgular: DMFT indeksi ve cinsiyet, plak indeksi ve anne eğitim düzeyi arasında anlamlı ilişki olduğu bulundu(p<0,05). DMFS indeksi ve plak indeksi, sadece bireyin eğitim düzeyi arasında istatistiki olarak anlamlı ilişki bulundu (p< 0,05). Bireylerin tükürük akış hızı ortalaması 1,20±0,32 olarak bulundu. Tükürük bakteri testi skor sonuçlarına göre; tükürük S. mutans sayısının ortalaması 1,74±0,75 olarak bulunurken, tükürük Laktobasil sayısının ortalaması 1,84±0,76 olarak bulundu. DMFS ve tükürük akış hızı arasında istatistiki olarak anlamlı olmasa da pozitif bir ilişki gözlendi .
Sonuç: Muayane esnasındaki plak varlığının yüksek çürük riskli olduğu düşünülen bireylerin kategorize edilmesi açısından yol gösterdiği, bireyin ve annesinin eğitim düzeyinin çürük deneyimi üzerinde fikir verici bir rol oynadığı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

çürük riski, çürük deneyimi, sosyoekonomik faktör

Kaynakça

• 1. Selwitz RH, Ismail AI, Pitts NB. Dental caries [Internet]. Vol. 369, The Lancet. 2007. p. 51–9.
• 2. Dirican R, Bilgel N. Halk Sağlığı-(Toplum Hekimliği). II. Baskı Uludağ basımevi; 1993.
• 3. Bertan M, Güler Ç. Halk sağlığı: (temel bilgiler). Vol. 524 p. Güneş Kitapevi; 1995.
• 4. Rethman J. TRENDS IN PREVENTIVE CARE: CARIES RISK ASSESSMENT AND INDICATIONS FOR SEALANTS [Internet]. Vol. 131, The Journal of the American Dental Association. 2000. p. 8S – 12S.
• 5. Powell LV, Virginia Powell L. Caries prediction: a review of the literature [Internet]. Vol. 26, Community Dentistry and Oral Epidemiology. 1998. p. 361–71.
• 6. Disney JA, Graves RC, Stamm JW, Bohannan HM, Abernathy JR, Zack DD. The University of North Carolina Caries Risk Assessment study: further developments in caries risk prediction. Community Dent Oral Epidemiol. 1992 Apr;20(2):64–75.
• 7. Akarslan ZZ, Erten H, Uzun O, Iseri E, Topuz O. Relationship between trait anxiety, dental anxiety and DMFT indexes of Turkish patients attending a dental school clinic [Internet]. Vol. 16, Eastern Mediterranean Health Journal. 2010. p. 558–62.
• 8. Abernathy JR, Graves RC, Bohannan HM, Stamm JW, Greenberg BG, Disney JA. Development and application of a prediction model for dental caries. Community Dent Oral Epidemiol. 1987 Feb;15(1):24–8.
• 9. Akarslan ZZ, Sadik B, Sadik E, Erten H. Dietary habits and oral health related behaviors in relation to DMFT indexes of a group of young adult patients attending a dental school. Med Oral Patol Oral Cir Bucal. 2008 Dec 1;13(12)
• 10. Imazato S, Ikebe K, Nokubi T, Ebisu S, Walls AWG. Prevalence of root caries in a selected population of older adults in Japan. Vol. 33, Journal of Oral Rehabilitation. 2006. p. 137–43.
• 11. Dawes C. Salivary flow patterns and the health of hard and soft oral tissues. Vol. 139, The Journal of the American Dental Association. 2008. p. 18S – 24S.
• 12. Hicks J, Garcia-Godoy F, Flaitz C. Biological factors in dental caries: role of saliva and dental plaque in the dynamic process of demineralization and remineralization (part 1). J Clin Pediatr Dent. 2003 Autumn;28(1):47–52.
• 13. Humphrey SP, Williamson RT. A review of saliva: normal composition, flow, and function. J Prosthet Dent. 2001 Feb;85(2):162–9.
• 14. Voelker MA, Simmer-Beck M, Cole M, Keeven E, Tira D. Preliminary findings on the correlation of saliva pH, buffering capacity, flow, Consistency and Streptococcus mutans in relation to cigarette smoking. J Dent Hyg. 2013 Feb;87(1):30–7.
• 15. Emilson C-G, Krasse BO. Comparison between a dip-slide test and plate count for determination of Streptococcus mutans infection. Eur J Oral Sci. 1986;94(6):500–6.
• 16. Hegde PP, Ashok Kumar BR, Ankola VA. Dental caries experience and salivary levels of Streptococcus mutans and Lactobacilli in 13-15 years old children of Belgaum city, Karnataka. J Indian Soc Pedod Prev Dent. 2005 Mar;23(1):23–6.
• 17. Sakeenabi B, Hiremath SS. Dental caries experience and salivary Streptococcus mutans, lactobacilli scores, salivary flow rate, and salivary buffering capacity among 6-year-old Indian school children [Internet]. Vol. 1, Journal of International Society of Preventive and Community Dentistry. 2011. p. 45.
• 18. Gudkina J, Brinkmane A. Caries experience in relation to oral hygiene, salivary cariogenic microflora, buffer capacity and secretion rate in 6-year olds and 12 year olds in Riga. Stomatologija. 2008;10(2):76–80.
• 19. Marsh PD, Nyvad B. The oral microflora and biofilms on teeth. In: Dental caries. Blackwell Publishing; 2008. p. 163–87.
• 20. Powell LV. Caries risk assessment: relevance to the practitioner. J Am Dent Assoc. 1998 Mar;129(3):349–53.
• 21. Snyder ML, Porter DR, Claycomb CK, Sims W, Macho FR. Evaluatıon Of Laboratory Tests For The Estımatıon Of Carıes Actıvıty. Arch Oral Biol. 1963 Jul;8:541–7.
• 22. Davies GN, King RM, Collins AA. The relationship between Lactobacillus counts, Snyder tests and the subsequent incidence of dental caries. Arch Oral Biol. 1959 Aug;1:62–73.
• 23. Krasse B. Relationship between caries activity and the number of lactobacilli in the oral cavity. Acta Odontol Scand. 1954 Nov;12(2):157–72.
• 24. Klock B, Svanberg M, Petersson LG. Dental caries, mutans streptococci, lactobacilli, and saliva secretion rate in adults. Community Dent Oral Epidemiol. 1990 Oct;18(5):249–52.
• 25. Harel-Raviv M, Laskaris M, Chu KS. Dental caries and sugar consumption into the 21st century. Am J Dent. 1996 Oct;9(5):184–90.
• 26. Stephan RM. Effects of different types of human foods on dental health in experimental animals. J Dent Res. 1966 Sep;45(5):1551–61.
• 27. Gustafsson BE, Quensel CE, Lanke LS, Lundqvist C, Grahnén H, Bonow BE. Krasse В. The Vipeholm dental caries study. The effect of different levels of carbohydrate intake on caries activity in 436 individuals observed for five years. Acta Odontol Scand. 1954;11(3-4):232–64.
• 28. Ismail AI, Burt BA, Eklund SA. The cariogenicity of soft drinks in the United States. J Am Dent Assoc. 1984 Aug;109(2):241–5.
• 29. Szpunar SM, Eklund SA, Burt BA. Sugar consumption and caries risk in schoolchildren with low caries experience. Community Dent Oral Epidemiol. 1995 Jun;23(3):142–6.
• 30. Peker K, Bermek G. Diş Çürüklerinin Etyolojisinde Ve Önlenmesinde Fermente Olabilen Karbonhidratların Önemi. Journal of Istanbul University Faculty of Dentistry. 2008;42(3-4):1–9.
• 31. Celik EU, Gokay N, Ates M. Efficiency of caries risk assessment in young adults using Cariogram. Eur J Dent. 2012 Jul;6(3):270–9.
• 32. Topping G, Assaf A. Strong evidence that daily use of fluoride toothpaste prevents caries. Evid Based Dent. 2005;6(2):32.
• 33. Yiu CK, Wei SH. Clinical efficacy of dentifrices in the control of calculus, plaque, and gingivitis. Quintessence Int. 1993 Mar;24(3):181–8.
• 34. Sousa MLR, Marcenes W, Sheiham A. Caries reductions related to the use of fluorides: A retrospective cohort study [Internet]. Vol. 52, International Dental Journal. 2002. p. 315–20.
• 35. Carvalho JC, Van Nieuwenhuysen JP, D’Hoore W. The decline in dental caries among Belgian children between 1983 and 1998. Vol. 29, Community Dentistry and Oral Epidemiology. 2001. p. 55–61.
• 36. Whittle JG, Whittle KW. Household income in relation to dental health and dental health behaviours: the use of Super Profiles. Community Dent Health. 1998 Sep;15(3):150–4.
• 37. Okoko AR, Ekouyabowassa G, Moyen E, Oko APG, Abessou LCT, Mbika-Cardorelle A, et al. [Tooth decay in school environment at Brazzaville (Congo)]. Odontostomatol Trop. 2013 Jun;36(142):25–30.
• 38. Bener A, Al Darwish MS, Tewfik I, Hoffmann GF. The impact of dietary and lifestyle factors on the risk of dental caries among young children in Qatar. J Egypt Public Health Assoc. 2013 Aug;88(2):67–73.
• 39. Zachrisson S, Zachrisson BU. Gingival condition associated with orthodontic treatment. Angle Orthod. 1972 Jan;42(1):26–34.
• 40. Morrow D, Wood DP, Speechley M. Clinical effect of subgingival chlorhexidine irrigation on gingivitis in adolescent orthodontic patients. Vol. 101, American Journal of Orthodontics and Dentofacial Orthopedics. 1992. p. 408–13.
• 41. Köse S, Güven D, Mert E, Eraslan E, Esen S. 12-13 yaş grubu çocuklarda oral hijyen eğitiminin etkinliği. Anadolu Hemşirelik Ve Sağlık Bilimleri Dergisi,. 2010;13:44–52.
• 42. Särner B, Birkhed D, Andersson P, Lingström P, Recommendations by dental staff and use of toothpicks, dental floss and interdental brushes for approximal cleaning in an adult Swedish population. Oral Health Prev Dent. 2010;8(185):94.
• 43. Kanli A, Kanbur NO, Dural S, Derman O. Effects of oral health behaviors and socioeconomic factors on a group of Turkish adolescents. Quintessence Int. 2008 Jan 1;39(1):e26–32.
• 44. Bayırlı K, Sungur T, Abacıer G. Farklı sosyo-ekonomik düzeylerdeki 10 yaş grubu okul öğrencilerinin periodontal ve diş çürükleri yönünden 1,5 yıl süre ile izlenimleri. Ankara Univ Dişhekim Fak Derg. 1979;6:1–16.
• 45. Phipps KR, Reifel N, Bothwell E. The Oral Health Status, Treatment Needs, and Dental Utilization Patterns of Native American Elders. Vol. 51, Journal of Public Health Dentistry. 1991. p. 228–33.
• 46. Tulunoğlu Ö, Bodur H, Akal N. Aile eğitim düzeyinin okul öncesi çocuklardaki ağız-diş sağlığı uygulamaları üzerine etkisinin değerlendirilmesi. Ankara Univ Hekim Fak Derg. 1999;16:27–32.
• 47. Sgan-Cohen HD, Horev T, Zusman SP, Katz J, Eldad A. The Prevalence and Treatment of Dental Caries among Israeli Permanent Force Military Personnel. Vol. 164, Military Medicine. 1999. p. 562–5.
• 48. Villalobos-Rodelo JJ, Medina-Solís CE, Maupomé G, Vallejos-Sánchez AA, Lau-Rojo L, de León-Viedas MVP. Socioeconomic and Sociodemographic Variables Associated With Oral Hygiene Status in Mexican Schoolchildren Aged 6 to 12 Years. Vol. 78, Journal of Periodontology. 2007. p. 816–22.
• 49. Ahmed NAM, Åstrøm AN, Skaug N, Petersen PE. Dental caries prevalence and risk factors among 12-year old schoolchildren from Baghdad, Iraq: a post-war survey. Vol. 57, International Dental Journal. 2007. p. 36–44.
• 50. Şahin S, Saygun I, Enhoş Ş, Akyol M, Altuğ A, Tekbaş ÖF. Eğitim Düzeyinin Genç Erişkin Erkeklerde Ağız Sağlığına Etkisinin Değerlendirilmesi. Ankara Univ Hekim Fak Derg. 2009;26:133–9.
• 51. Lavelle CLB, Lewis DW, Beagrie GS. Summary of Symposium on Dental Perspectives—International Year of the Child. Vol. 100, The Journal of the American Dental Association. 1980. p. 79–81.
• 52. Addo-Yobo C, Williams SA, Curzon MEJ. Dental Caries Experience in Ghana among 12-Year-Old Urban and Rural Schoolchildren. Vol. 25, Caries Research. 1991. p. 311–4.
• 53. Güngör K, Tüter G, Bal B. Eğitim düzeyi ile ağız sağlığı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. GÜ Dişhek Fak Derg. 1999;16:21–5.