14-18 YAŞ GRUBUNDA TANRI ALGISI İLE PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 14 - 28, 14.06.2019

Bülent Dilmaç , Ayşenur Çifci

Öz

Araştırmanın
amacı, 14-18 yaş ergen grubunun Tanrı algısı ile psikolojik sağlamlık
arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma,
genel tarama modelinin bir alt türü olan ilişkisel tarama modeline uygun olarak
gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma evrenini Konya ilinde yaşayan 14-18
yaş arasındaki ergenler ve araştırmanın çalışma grubunu, araştırma amacına
uygun olarak 2016–2017 eğitim öğretim yılında Konya il ve ilçelerinin
ortaöğretim kurumlarında eğitim öğretimine devam eden ve tesadüfî küme
örnekleme yöntemi ile seçilen ortaokul 8.sınıf, lise1, lise2, lise3. ve lise4.
sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Araştırmada “Tanrı Algısı Ölçeği”, “Psikolojik
Dayanıklılık Ölçeği” ve araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu
kullanılmıştır. Araştırmada ergenlerin
cinsiyetlerine göre ölçeklerden aldıkları puanlar arasında anlamlı farklılık
olup olmadığına bağımsız örneklem t-Testi analizi ile bakılmıştır. Ergenlerin
yaş düzeylerine göre ve öğrenim gördükleri okul türlerine göre ölçeklerden
aldıkları puanlar arasındaki anlamlı farklılığa tek yönlü varyans analizi ile
bakılmıştır. Ergenlere uygulanan ölçekler arasındaki ilişkiye Pearson Momentler
Çarpımı Korelasyon analizi ile bakılmıştır. Araştırmanın
sonucunda elde edilen bulgular ışığında; ergenlerin psikolojik sağlamlık
ölçeğinin alt faktörleri ile Tanrı algısı ölçeğinin alt boyutları arasında
pozitif yönde anlamlı düzeyde ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ergen, Psikolojik Dayanıklılık, Tanrı algısı

INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN GOD PERCEPTION AND PSYCHOLOGICAL RESILIENCE IN THE 14-18 AGE GROUP

Öz

The aim of this study is to investigate the relationship between God's perception and resilience of 14-18 age group. The study was carried out in accordance with the relational screening model which is a subtype of general screening model. The population of the study consists of adolescents aged 14-18 years living in Konya. The study group consisted of K8 - K12 class students who were selected by random cluster sampling method in 2016-2017 academic year in secondary schools of Konya provinces and districts. “God Perception Scale”, “Resilience Scale" and "personal information form" developed by the researcher were used in the study. In the research, independent samples t-Test analysis was used to determine whether there was a significant difference between the scores of the adolescents according to their gender. One-way analysis of variance was used to determine the significant difference between the scores of the adolescents according to their age levels and school types. The relationship between the scales applied to adolescents was analyzed by Pearson Product Moment Correlation analysis. Research findings in the light of the results obtained; a significant positive correlation was found between the sub-dimensions of the resilience of adolescents and the sub-dimensions of God perception scale.

Anahtar Kelimeler

Adolescent, Resilience, God perception

Kaynakça

• Akın, A., & Demirel, S. (2003). Toplumsal Cinsiyet Kavramı ve Sağlığa Etkileri. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4), 73-82.
• Albayrak, A. (1995). Ergenlerin Dini Gelişiminde Sevgi ve Korku Motifinin Etkinliği. Bursa: Uludağ Üniversitesi.
• Apaydın, H. (2001). Aile İçi İletişimin Çocuğun Dinsel Gelişimine Etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi(12-13), 319-337.
• Arslan, G., & Balkıs, M. (2014). Ergenlikte Görülen Problem Davranışlar ve Aile Sorunları Arasındakı İlişkinin İncelenmesi. SDU International Journal of Educational Studies, 1(1), 11-23.
• Batan, S. N. (2016). Yetişkinlerde Psikolojik Dayanıklılık Ve Dini Başa Çıkmanın Yaşam Doyumuna Etkileri. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Bulut, S., Doğan, U., & Altundağ, Y. (2013). Adolescent Psychologıcal Resilience Scale: Validity and Reliability Study. Suvremena Psihologija, 16(1), 21-32.
• Calvert, S. J. (2010). Attachment to God as a Source of Struggle and Strength: Exploring the Association Between Christians’ Relationship with God and Their Emotional Wellbeing. New Zealand: Massey University.
• Çalışkan, T., & Çınar, S. (2010). Akran Desteği: Öğrencilerin Sınıf Ortamı ve Uygulama Alanlarında Birbirleriyle Yardımlaşma Durumlarının Değerlendirilmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(1), 226-234.
• Dinvar, P. E. (2011). Travma Sonrası Stres, Dünyaya İlişkin Varsayımlar ve Tanrı Algısı Arasındaki İlişki. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Erdoğan, E. (2014). Üniversite Öğrencilerinde Tanrı Algısının Dini Yönelim Biçimleri İle İlişkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(27), 167-185.
• Erdoğan, E. (2015). Tanrı Algısı, Dini Yönelim Biçimleri Ve Öznel Dindarlığın Psikolojik Dayanıklılıkla İlişisi: Üniversite Örneklemi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(29), 223-246.
• Ergün, O. (2016). Ergenlerde Duygusal Zeka Özellikleri İle Psikolojik Sağlamlık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: İstanbul Arel Üniversitesi.
• Fırat, Ç. D. (1966). Ergenlikte Din. A. Vergote içinde, Ergenlikte Din (s. 309-320).
• G.Justice, W., & Lambert, W. (1986). A Comparative Study of The Language People Use to Describe The Personalities of God and Their Earthly Parents. Journal of Pastoral Care, 40(2), 166-172.
• Gizir, C. A. (2007). Psikolojik Sağlamlık, Risk Faktörleri ve Koruyucu Faktörler Üzerine Bir Derleme Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113-128.
• Güler, Ö. (2007a). Tanrı Algısı Ölçeği (TA): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. AÜİFD XLVIII(1), 123-133.
• Güler, Ö. (2010). Dini İnanç ve Psikolojik Sağlık İlişkisine Dair Bir Değerlendirme. Toplum Bilimleri Dergisi, 95-105.
• Güngördü, M. (2001). Allah’ a Atfedilen Özellikler ile Depresyon Arasındaki İlişki Üzerine Bir Çalışma. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Gürsu, O. (2011). Ergenlik Döneminde Psikolojik Sağlık ve Dindarlık İlişkisi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Hill, P. C., & Pargament, K. I. (2003). Advances in the Conceptualization and Measurement of Religion and Spirituality. American Psychologist, 58(1), 64-74.
• Hökelekli, H. (1998). Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Hughes, T. H. (2004). Psikoloji ve Dini Hayat. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi(10), 159-171.
• Kane, D., Cheston, S. E., & Greer, J. (1993). Perceptions Of God By Survivors Of Childhood Sexual Abuse: An Exploratory Study In An Underresearched Area. Journal of Psychology and Theology, 21(3), 228-237.
• Karaırmak, Ö. (2006). Psikolojik Sağlamlık, Risk Faktörleri Ve Koruyucu Faktörler. Türk Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi, 129-142.
• Karaırmak, Ö. (2016). Psikolojik Sağlamlık, Risk Faktörleri ve Koruyucu Faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi(26), 129-142.
• Koç, M. (2003). Ergenlik Döneminde Dua ve İbadet Psikolojisi Üzerine Teorik Bir Yaklaşımı. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(1), 373-397.
• Koç, M. (2004). Ergenlik Döneminde Dua ve İbadet Algılarının Ruh Sağlına Etkileri Üzerine Bir Alan Araştırması. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi(10), 115-157.
• Koenig, H. G., & Larson, D. B. (2001). Religion And Mental Health: Evidence For An Association. International Review of Psychiatry, 13(2), 67-78.Korkmaz, N. E. (2012). Tanrı’ya Bağlanma ve Psikolojik İyi Olma. Toplum Bilimleri Dergisi, 6(12), 95-112.
• Kurt, T. (2013). Ebeveynleri Boşanmış Ergenlerin Yılmazlık, Benlik Saygısı, Başa Çıkma ve Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi:Yılmazlığın Aracı Rolü. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Lee, B. Y., & Newberg, A. B. (2005). Religion And Health: A Review And Critical Analysis. Journal Of Religion & Science, 40(2), 443-468.
• Luthar, S. S. (1999). Poverty and Children's Adjustment. London: Developmental Clinical Psychology and Psychiatry.
• Masten, A. S., & Reed, M.-G. J. (2002). Resilience in Development. C. R. Snyder, & S. J. Lopez içinde, Handbook of Positive Psychology (s. 74-88). New York: Oxford University Press.
• Maton, K. I. (1989). The Stress-Buffering Role of Spiritual Support: Cross-Sectional and Prospective Investigations. Journal for the Scientific Study of Religion, 28(3), 310-323.
• McCoy, P. K. (2001). Psychological Hardiness and Biochemical Markers Of Acute Stress. Texas: University of North Texas.
• Myers, D. G., & Diener, E. (1995). Who Is Happy? Psychological Science, 6(1), 10-19.
• Öz, F., & Yılmaz, E. B. (2009). Ruh Sağlığının Korunmasında Önemli Bir Kavram: Psikolojik Sağlamlık (Derleme). Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 82-89.
• Paloutzian, R. F. (1996). Invitation to the Psychology of Religion, Third Edition. New York: The Guilford Press.
• Saka, A., & Ceylan, Ş. (2018). Ergenlerin Psikolojik Dayanıklılık Düzeylerinin Aile Yapılarına Göre İncelenmesi. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 5(1), 68-86.
• Sarıkaya, A. (2015). 14-18 Yaş Arası Ergenlerin Benlik Saygısı ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri Arasindaki İlişki. İstanbul: İstanbul Bilim Üniversitesi.
• Schaefer, C. A., & Gorsuch, R. L. (1991). Psychological Adjustment and Religiousness: The Multivariate Belief-Motivation Theory of Religiousness. Journal for the Scientific Study of Religion, 30(4), 448-461.
• Seybold, K. S., & Hill, P. C. (2001). The Role of Religion and Spirituality in Mental and Physical Health. Current Directions İn Psychological Science, 10(1), 21-24.
• Seyhan, B. Y. (2012). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Diğer Fakülte Öğrencileri ile İnanç Tarzları, Denetim Odağı ve Psikolojik İyi Olma Hali Açısından Karşılaştırılması. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16(2), 533-571.
• Seyhan, B. Y. (2014). Üniversite Öğrencilerinde Tanrı Tasavvuru Ve Psikolojik İyi Olma Hali Arasındaki İlişkiler. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(1), 65-97.
• Stack, S. (1983). The Effect of Religious Commitment on Suicide: A Cross-National Analysis. Journal of Health and Social Behavior, 24(4), 362-374.
• Tanacıoğlu, B. (2015). A Single Case Study of Family Resilience After Parental Death. İstanbul: Boğaziçi University.
• Turgut, Ö. (2015). Ergenlerin Psikolojik Sağlamlık Düzeylerinin, Önemli Yaşam Olayları, Algılanan Sosyal Destek ve Okul Bağlılığı Açısından İncelenmesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Wang, M. C., & Gordon., E. W. (1994). Educational Resilience in Inner-City America Challenges and Prospects. United States: Lawrence Erlbaum Associates.
• Werner, E., & Smith, R. S. (1992). Overcoming the Odds High Risk Children from Birth to Adulthood. United States: Cornell University Press.
• Yapıcı, A. (2010). Allah ve Kutsal Kavramlarının Çağrıştırdıkları Anlamlara Sosyo-Psikolojik Bir Bakış: Çukurova Üniversitesi Örneği. Değerler Eğitim Dergisi, 8(20), 169-206.