Personality traits, communication skills and science teaching self-efficacy beliefs of preservice primary school teachers

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 59 - 72, 24.06.2023

Yasemin Büyükşahin

Öz

An effective curriculum requires teachers, as practitioners, to have field competencies, effective communication skills, positive beliefs, attitudes and personality traits. Accordingly, it was aimed in this study to identify the personality traits, communication skills and science teaching self-efficacy beliefs of preservice primary school teachers and to reveal their relationships with each other. For this purpose, the correlational research model was preferred among the quantitative research methods, and the bivariate spearmen test was used in the data analysis. The study sample consisted of 234 preservice primary school teachers. The research findings have revealed significant and moderate positive correlations between communication skills and the sub-dimensions of personality traits including extraversion, agreeableness, conscientiousness, and openness to experience, and a significant weak negative correlation between communication skills and the neuroticism sub-dimension of personality traits. Moreover, it has been observed that communication skills have positive correlations with science teaching self-efficacy beliefs as well as its sub-dimensions, self-efficacy and outcome expectancy. The significant correlations with science teaching self-efficacy beliefs and self-efficacy are moderate, whereas the one with outcome expectancy is weak. Furthermore, science teaching self-efficacy belief has a significant weak positive relationship with personality traits including extraversion, agreeableness, conscientiousness, and openness to experience, yet an insignificant negative relationship with neuroticism. As a result of the findings, it is recommended that practices to enhance communication skills should be integrated into the primary school teacher training program for teachers with high science self-efficacy perception, and personality traits should be identified while selecting a department.

Anahtar Kelimeler

Preservice Primary School Teachers, Science Teaching Self-Efficacy Beliefs, Communication Skills, Personality Traits.

GELECEĞİN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ, İLETİŞİM BECERİLERİ VE FEN ÖĞRETİMİ ÖZ YETERLİK İNANÇLARI

Öz

Etkili bir eğitim öğretim programı uygulayıcı olan öğretmenlerin alan yeterliklerini, etkili iletişim becerilerini, olumlu inanç, tutum ve kişilik özellikleri taşımalarını gerekli kılar. Çalışmada geleceğin sınıf öğretmeni adaylarının kişilik özellikleri, iletişim becerileri ve fen öğretimi öz yeterlik inançlarının tespiti ve birbirleriyle olan ilişkilerinin açığa çıkarılması amaçlanmıştır. Bu hedefle nicel araştırma yöntemlerinden korelasyonel araştırma modeli ve verilerin analizinde bivariate spearmen testi kullanılmıştır. Örneklem grubunu farklı sınıf düzeylerinde eğitim gören öğretmen adaylarından ve amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yaklaşımıyla seçilmiş olan 234 sınıf öğretmeni adayı oluşturmuştur. Araştırma bulgularına göre, iletişim becerileri ile kişilik özelliklerinin alt boyutlarından dışa dönüklük, yumuşak başlılık ve sorumluk ve deneyime açıklık arasında pozitif yönde ve orta seviyede anlamlı ilişkiler olduğu görülmüştür. İletişim becerileri ile kişilik özelliklerinin duygusal dengesizlik alt boyutu arasında negatif yönde düşük seviyede anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. İletişim becerileri ile fen öğretimine yönelik öz yeterlik algısı ve alt boyutlarından öz yeterlik ve sonuç beklentisi arasında pozitif yönde ilişkiler olduğu görülmüştür. İletişim becerileriyle aralarında bulunan bu anlamlı ilişkilerden öz yeterlik ve fen öğretimine yönelik öz yeterlik algısı orta düzeyde anlamlı iken sonuç beklentisi düşük düzeydedir. Fen öğretimine yönelik öz yeterlik algısı ile kişilik özelliklerinden dışa dönüklük, yumuşak başlılık, sorumluluk ve deneyime açıklık arasında pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı ilişkiler olduğu görülürken duygusal dengesizlik arasında negatif yönde anlamsız bir ilişki olduğu görülmüştür. Bulgular sonucunda sınıf öğretmeni yetiştirme programında fene dair öz yeterlik algısı yüksek öğretmenler için iletişim becerilerini artırmaya yönelik uygulamaların yapılmasının ve kişilik özellikleri belirlenerek bölüm tercihi yapılmasının daha faydalı olabileceği önerileri yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

sınıf öğretmeni adayları, fen öz yeterlik algısı, iletişim becerileri, kişilik özellikleri

Kaynakça

• Akbaş, A. & Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz-yeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim türü ve üniversitelerine göre incelenmesi [Examination of primary teacher candidates' self-efficacy beliefs in science teaching according to gender, education type and universities]. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 2(1) 98-110
• Akyüz, Y. (2003, May, 21-23). Eğitim tarihimizde günümüze kadar öğretmen yetiştirilmesi ve sağlanması ilkeleri, uygulamaları [The principles and practices of teacher training and provision in our education history]. Reflections in Education VII: National Symposium on Teacher Training in Contemporary Education Systems , Sivas, Türkiye.
• Altunçekiç, A., Yaman, S., & Koray, Ö. (2005). The research on prospectıve teachers’ selfeffıcacy belıef level and problem solvıng skılls. Kastamonu Education Journal, 13(1), 93-102.
• Aslan, S. (2012). Prediction of five factor personality dimensions through self- esteem in turkish late adolescents. Erzincan University Journal of Education Faculty, 14(1), 25-40.
• Bakırcıoğlu, R. (2006), Ansiklopedik psikoloji sözlüğü [Encyclopedic dictionary of psychology], Anı Publishing, Ankara.
• Berkant, G. H. & Ekici, G. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretiminde öğretmen öz yeterlik inanç düzeyleri ile zeka türleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi [Evaluation of the relationship between teacher self-efficacy belief levels and intelligence types in science teaching of primary school teacher candidates]. Journal of the Cukurova University Institute of Social Sciences, 16(1),113-132.
• Bacanli, H., Ilhan, T., & Aslan, S. (2009). Bes faktor kuramina dayali bir kisilik olgeginin gelistirilmesi: sifatlara dayali kisilik testi [Development of a personality scale hased on five factor theory: Adjective Based Personality Test (ABPT)]. Tiirk Egitirn Bilimleri Dergisi [Journal of Educational Sciences],7(2), 261-279.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191-215.
• Bıkmaz, F. (2002). Self-effıcacy Belıef Instrument ın scıence teachıng. Educational Sciences and Practice 1, (2), 197-210
• Bursal, M., & Yigit, N. (2012). Pre-service science and technology teachers' efficacy beliefs about ınformation and communication technologies (ıct) usage and material design. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(2), 1084-1088.
• Büyükkaragöz, S., Muşta, M. C., Yılmaz, H., & Pilten, Ö. (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş [Introduction to the teaching profession]. Konya: Mikro
• Costa, P. T., Jr., & McCrae, R. R. (1992). Revised NEO Personality Inventory (NEO-PI-R) and NEO Five-Factor Inventory (NEO-FFI) professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
• Cüceloğlu, D. (1994). İnsan ve davranışı [Man and behavior]. Remzi Publishing, İstanbul.
• Dere, Z. (2018). Anaokulu öğretmen adaylarının kişilik özellikleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Investıgatıon of the relatıonshıp between personal traıts of candıdate pre-school teachers and communıcatıon skılls]. Abant İzzet Baysal University Journal of the Faculty of Education, 18 (4), 1991-2010.
• Driscoll, A., & Shirey, D. C. (1985). Job satisfaction, professional concerns, and communication patterns of teachers: Differences along the professional continuum. The Teacher Educator, 21(1), 2-14.
• Ekinci, A., & Öter, Ö. M. (2010). Finlandiya’da eğitim ve öğretmen yetiştirme sistemi (çalışma ziyareti raporu) [Education and teacher training system in finland (study visit report)]. Retrieved from http://duabpo.dicle.edu.tr/oygem/dosya/Finlandiya_Raporu.pdf
• Ercan, S. (2007). Sınıf öğretmenlerinin bilimsel süreç beceri düzeyleri ile fen bilgisi öz- yeterlik düzeylerinin karşılaştırılması (Uşak ili örneği)[ Comparison of science process skill levels and science self-efficacy levels of primary school teachers (Uşak province sample)] [Unpublished master thesis], Afyon Kocatepe University, Social Sciences Institute, Afyon.
• Erkuş, A. (2005). Bilimsel araştırma sarmalı [Scientific research spiral]. Seçkin Publishing. Ankara.
• Erkuş, A., & Tabak, A. (2009). Beş faktör kişilik özelliklerinin çalışanların çatışma yönetim tarzlarına etkisi: savunma sanayiinde bir araştırma [The effect of fıve factor personalıty characterıstıcs on employee conflıct management styles: a research ın the defense ındustry]. Journal of Economics and Administrative Sciences, 23(2).
• Ersever, O. G. (1985). Stress’in ruh hastalığıyla ilişkisini içeren çok faktörlü kavramsal bir model [A multifactor conceptual model including the relationship of stress with mental illness]. Hacettepe University Journal of the Faculty of Letters , 1, 33-39.
• Goddard, R. D., Hoy, W. K., & Woolfolk Hoy, A. (2000). Collective teacher efficacy: Its meaning, measure, and effect on student achievement. American Education Research Journal, 37(2), 479–507
• Gündeşlioğlu, B. S. (2019). İlkokul sınıf öğretmenlerinin kişilik özellikleri ile mesleki doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Mersin ili örneği [Examining the relationship between primary school classroom teachers' personality traits and their professional satisfaction levels: Mersin province example] [Unpublished Master's Thesis], Mersin University Institute of Educational Sciences.
• Gürcan, A. (2005). Bilgisayar özyeterliği algısı ile bilişsel örenme stratejileri arasındaki ilişki [Relationship between computer self-efficacy and cognitive learning strategies]. Eurasian Journal of Educational Research, 19, pp, 179-193.
• Hoffman, M.L. (2001). A comprehensive theory of prosocial moral development. In D. Stipek ve A. Bohart (Eds.), Constructive and destructive behavior (pp. 61-86). Washington D.C: American Psychological Association
• Jorgensen, O., Cleveland, J., & Vanosdall, R. (2004). Doing good science in middle school. Arlington, VA: NSTA Press.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi [Scientific research method (14. ed.)]. Ankara: Nobel.
• Korkut, F. (1996). İletişim becerileri değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışmaları [Development of communication skills assessment scale: reliability and validity studies]. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), 18-23.
• Martin, D. J. (2009). Elementary Science Methods, A Constructivist Approach. Delmar Publishers, New York.
• Maslow, A. H. (1969). The farther reaches of human nature. The Journal of Transpersonal Psychology, 1(1), 1-9.
• MoNE (2005). İlkögretim Fen ve Teknoloji Dersi Ögretim Programı ve Kılavuzu [Elementary Science and Technology Curriculum and Guide], Ankara, MoNE Publishing.
• MoNE (2005). Öğretmen yetiştirme ve eğitimi genel müdürlüğü temel eğitime destek projesi öğretmen eğitimi bileşeni öğretmenlik mesleği genel yeterlilikleri [General directorate of teacher training and education elementary education support project, component of teacher education general competencies of teaching profession]. Retrieved from http://www.otmg.meb.gov.tr/belgeler/Yeterlikler.doc‎
• MoNE (2008). Sınıf öğretmeni özel alan yeterlikleri [Classroom teacher special field competencies]. Retrieved from, http://otmg.meb.gov.tr/alansinif.html
• MoNE (2018). İlköğretim Kurumları Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı [Primary Education Institutions Science Course Curriculum]. Retrieved from, http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812312311937-FEN%20B%C4%B0L%C4%B0MLER%C4%B0%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI2018.pdf
• OECD (Organısatıon for Economıc Cooperatıon and Development) (2012) What Makes Schools Successful? Resources, Policies and Practices (Volume IV) Retrieved from, https://www.oecd.org/pisa/keyfindings/pisa-2012-results
• Peters, J. M. and Stout, D. L. (2011). Science in Elementary Education, Methods, Concepts and İnquiries. (Tenth edition). New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Somer O. (1998). Beş faktör kişilik modeli [Five factor personality model]. Türk Psikoloji Yazıları; 1:35-62.
• Stremmel, A. J., Benson, M. J., & Powell, D. R. (1993). Communication, satisfaction, and emotional exhaustion among child care center staff: Directors, teachers, and assistant teachers. Early Childhood Research Quarterly, 8(2), 221-233.
• Şen, H. Ş., & Erişen, Y. (2002). Öğretmen yetiştiren kurumlarda öğretim elemanlarının etkili öğretmenlik özellikleri [Effective teaching specialities of teacher trainers working at teacher training ınstitutions]. Gazi Journal of the Faculty of Education , 22 (1), 99-116.
• Şenler. B.(2011). Pre service teachers’ self-efficacy ın relatıon to personality traits and academic self-regulation [Unpublished Doctoral Thesis]. Middle East Technical University. Ankara.
• Tamir, M., Robinson, M. D., Clore, G. L., (2002), The epistemic benefits of trait consistent mood states: An analysis of extraversion and mood, Journal of Personality Social Psychology, 83, 3, pp.663-667.
• Tschannen-Moran, M., & Woolfolk-Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
• UMICH. University of Michigan, School of Education-Elemantary Certification. Retrieved from,http://www.soe.umich.edu/elementary/index.html.
• UNESCO. (2001). Teachers for Tomorrow’s Schools. Paris: UNESCO Publishing. Retrieved from, https://www.oecd.org/education/school/1840205.pdf
• Ünsal, Y. & İhtiyaroğlu, N. (2022). Öğretmenlerin kişilik özellikleri ile etkili iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Analyzing the relationship between teachers' personality traits and effective communication skills]. MSKU Journal of Education, 9 (1), 98-109. DOI: 10.21666/muefd.779129
• Yaman, S., Cansüngü, Ö., & Altunçekiç, A. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öz yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma [A research on the ınvestıgatıon of the self-suffıcıency belıef levels of the scıence educatıon teacher candıdates]. The Journal of Turkish Educational Sciences. 2(3), 355-364.