Fen Öğretiminde Kavram Karikatürlerinin Öğrencilerin Kavramsal Başarı, Motivasyon ve Tutumlarına Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: Özel Sayı, 129 - 152, 29.10.2023

Esma Şahin Renan Şeker

Öz

Bu çalışma, Fen Bilimleri dersinde kavram karikatürlerinin kullanılmasının öğrencilerin kavramsal başarısı, motivasyonu ve ders hakkındaki tutumları üzerindeki etkisini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışma grubunu, Konya'nın Bozkır ilçesinde bulunan Sarıoğlan İmam Hatip Ortaokulu'ndaki 7. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Bu ortaokulda mevcut iki yedinci sınıf rastgele seçilip biri kontrol diğeri deney grubu olarak ikiye ayrılmıştır. Bu çalışmada "Madde ve Özellikleri" başlıklı konu, deney grubuna kavram karikatürleri kullanarak, kontrol grubuna ise geleneksel öğretim yöntemiyle sunulmuştur. Öğrencilerin başarı seviyelerini ölçmek için 18 soruluk bir kavram testi uygulanmıştır. Öğrencilerin ders hakkındaki tutumlarını belirlemek amacıyla 23 maddeli Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyon Ölçeği ve 22 soruluk Fen Bilgisi Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler t testi ile analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda, iki grup arasında kavramsal başarı motivasyon ve tutum bakımından önemli (p>0.05) bir fark bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Kavram Yanılgısı, Kavram Karikatürü, Kavramsal Başarı, Tutum, Motivasyon.

Etik Beyan

Tez Çalışması 2019 yılında tamamlandığı ve bu yıllarda etik kurul izni alınması gerekmediği için etik kurul izni alınmamıştır.

The Impact of Science Teaching Supported by Concept Cartoons on Secondary School Students' Conceptual Achievement, Motivation and Attitudes Towards Science

Öz

The Effect of Science Teaching Supported by Concept Cartoons on Secondary School Students' Conceptual Achievement, Motivation and their Attitudes to Science



ABSTRACT
This study aims to evaluate the impact of using concept cartoons in science course on students' conceptual achievement, motivation and attitudes about the course. The study group consists of 7th grade students at Sarioglan Imam Hatip Secondary School in Bozkir county of Konya. The two seventh- grade students in this secondary school have been randomly divided into two groups, one serving as the control group and the other as the experimental group. The subject titled "Structure and Properties of Matter" has been presented to the experimental group using concept cartoons and to the control group with the current teaching method. A concept test consisting of 18 questions has been applied to measure the success levels of the students. To determine the attitudes of the students about the course, Motivation Scale for Science Learning consisting of 23 items and Science Attitude Scale consisting of 22 items were used. The obtained data were analyzed using t-test. As a result of the study, no significant (p>0.05)difference has been found between the two groups in terms of conceptual achievement, motivation and attitude.
Keywords: Misconception, Concept Cartoon, Conceptual Achievement, Attitude, Motivation

Anahtar Kelimeler

Misconception, Concept Cartoon, Conceptual Achievement, Attitude, Motivation

Kaynakça

• Abu, M. (2017). Sosyal bilgiler dersinde kavram karikatürleri kullanımının öğrencilerin derse yönelik tutum ve yaratıcı düşünme becerilerine etkisi. (Tez Numarası: 481316) [Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Akgün, Ş. (2001). Fen Bilgisi Öğretimi. Pegem A Yayıncılık.
• Ayas, A., Köse, S., & Taş, E. (2003). Bilgisayar destekli öğretimin kavram yanılgıları üzerine etkisi: fotosentez. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 106-112.
• Baba, M.(2012). İlköğretim öğrencilerine vatandaşlık bilgisi kazandırmada kavram karikatürü kullanımının etkisi. (Tez Numarası: 311862) [Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Baysarı, E. (2007). İlköğretim düzeyinde 5. sınıf fen ve teknoloji dersi canlılar ve hayat ünitesi öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrenci başarısına, fen tutumuna ve kavram yanılgılarının giderilmesine olan etkisi. (Tez Numarası: 211465) [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Bulduk, S. (2003). Psikolojide deneysel araştırma yöntemleri. Çantay Kitabevi.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Veri Analizi El Kitabı (11. Baskı). Pegem A Yayıncılık.
• Ceylan, Ö. (2015). Fen öğretiminde kavram karikatürü kullanımının 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına ve bilişsel yapılarına etkisinin incelenmesi. (Tez Numarası: 396094) [Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Christensen, L., (2004). Experimental methodology. United States of America: Person Education.
• Çakmak, G., (2009). Altıncı sınıfta yer alan bazı temel kimya kavramlarının öğretimine yönelik hazırlanan yapılandırmacı temelli materyallerin etkililiğinin araştırılması. (Tez Numarası: 233674) [Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Çiçek, T. (2011). İlköğretim 6. sınıf fen ve teknoloji dersinde kavram karikatürlerinin öğrenci başarısına, tutumuna ve kalıcılığa etkisi. (Tez Numarası: 287506) [Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Dabell, J. (2008). Using concept cartoons. Mathematics teaching incorporating micromath, 209, 34-36.
• Demir, Y. (2008). Kavram yanılgılarının belirlenmesinde kavram karikatürlerinin kullanılması. (Tez Numarası 232374) [Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Dereli, M. (2008). Tam sayılar konusunun karikatürlerle öğretiminin öğrencilerin matematik başarılarına etkisi. (Tez Numarası: 226431) [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Doğru, M. ve Keleş Ö. (2010). Use of concept cartoons with 5e learning model ın science and technology course. International Conference on New Trends in Education and Their Implications 11-13 November, 2010 Antalya-Turkey.
• Ekici, F., Ekici, E. ve Aydın, F. (2007). Utility of concept cartoons in diagnosing and overcoming misconceptions related to photosynthesis. International Journal of Environmental ve Science Education. 2,(4), 111 – 124.
• Eroğlu, N. (2010). 6. sınıf maddenin tanecikli yapısı ünitesindeki kavramların öğretiminde öğrenci ürünü karikatürlerin kullanımı. (Tez Numarası: 274849) [Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Evrekli, E. ve Balım, A. G. (2010). Fen ve teknoloji öğretiminde zihin haritası ve kavram karikatürü kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarına etkisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 76-98.
• Göksu, H. K., (2012). Fen ve teknoloji öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. (Tez Numarası: 301652) [Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Gölgeli, D., Saraçoğlu, S. (2011). Fen ve teknoloji dersi “Işık ve Ses” ünitesi öğretiminde kavram karikatürlerinin kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,31(2), 113-124.
• İnel, D. (2012). Kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrencilerin problem çözme becerileri algılarına, fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarına ve kavramsal anlama düzeylerine etkisi. (Tez Numarası: 313398) [Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Kabapınar, F. (2003). Oluşturmacı anlayışı yansıtması açısından Türk ve İngiliz fen bilgisi ve kimya ders kitaplarındaki görsel öğeler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 25,119-129.
• Kartal, T. (2023). Fizik-1 konu ve kavramlarında sıkça görülen kavram yanılgıları. M. Yılmazlar & A. Öztuna Kaplan (Eds). Fizik I. Nobel Yayıncılık.
• Kartal, T. ve Taşdemir, A. (2023). Fizik kavramlarının öğretiminde sanal laboratuvar uygulamaları ve ideal öğrenme ortamı. B. Gülbahar & S. Y. Sıvacı (Eds). Cumhuriyet’in 100. Yılında Eğitimde İdealler Üzerine (199-236). Konya: Eğitim
• Keogh, B., Naylor, S., De Boo, M., ve Feasey, R. (2001). (Ed: B, Helgard) Research in science education- past present and future, formative assessment using concept cartoons: ınitial teacher training in the UK. Hingham, USA: Kluwer Academic Publisher.
• Korkut, T. Y., & Ören, F. Ş. (2018). Kavram karikatürleriyle desteklenmiş bilimsel hikâyelerin öğrencilerin akademik başarıları, tutumları ve motivasyonları üzerine etkisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 38-52.
• Kuşakçı, Ekim, F. (2007). İlköğretim fen öğretiminde kavramsal karikatürlerin öğrencilerin kavram yanılgılarını gidermedeki etkisi. (Tez Numarası: 234271) [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Moralı, S., ve Uğurel, I., (2006). Karikatürler ve matematik öğretiminde kullanımı, Milli Eğitim Üç Aylık Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 170, 32-47.
• Özalp, I. (2006). Karikatür Tekniğinin fen ve çevre eğitimde kullanılabilirliği üzerine bir araştırma. (Tez Numarası: 185106) [Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Özün, S. K.,(2010). Hayat bilgisi öğretiminde kavram karikatürü yaklaşımının öğrenci başarısı ve tutumuna etkisi. (Tez Numarası: 185106) [Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Özüredi, Ö. (2009). Kavram karikatürlerinin ilköğretim 7. Sınıf fen ve teknoloji dersi, İnsan ve çevre ünitesinde yer alan “besin zinciri” konusunda öğrenci başarısı üzerindeki etkisi. (Tez Numarası: 256159) [Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Say, F. S., & Özmen, H. (2018). Effectiveness of concept cartoons on 7th grade students’ understanding of “the structure and properties of matter. Journal of Turkish Science Education, 15(1), 1-24.
• Sayın, Ş., (2015). İlköğretim fen ve teknoloji dersi 7. sınıf ‘ışık’ ünitesinin öğretiminde kavram karikatürleri kullanımının öğrencilerin akademik başarıları, sorgulayıcı öğrenme becerileri algıları ve motivasyonları üzerine etkisi. (Tez Numarası: 406390) [Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Şaşmaz Ören, F. (2005). İlköğretim 7.sınıf fen bilgisi dersinde öğrenme halkası yaklaşımının, öğrencinin başarı, tutum ve mantıksal düşünme yetenekleri üzerine etkisi. (Tez Numarası: 159018) [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Taşkın, Ö. (2014). Fen ve teknoloji öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrenci başarısı ve tutumuna etkisi. (Tez Numarası: 360524) [Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Turgut, F., Baker, D., Cunnigham, R. ve Piburn, M. (1997). İlköğretimde fen öğretimi. YÖK- Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Öğretmen Eğitimi Kitabı.
• Yamık, G. A. (2015). Fen eğitiminde kavram karikatürü uygulamasının ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin motivasyonları üzerindeki etkisi. (Tez Numarası 410131) [Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• Yürük, N., Çakır, Ö. S. ve Geban, Ö. (2000). Kavramsal değişim yaklaşımının hücresel solunum konusunda lise öğrencilerinin biyoloji dersine karşı tutumlarına etkisi. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi. 6-8 Eylül.