HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNDE DEPRESİF BELİRTİLER VE UMUTSUZLUK DÜZEYİ İLE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 6 - 14, 30.06.2021

Nesrin Çunkuş , Pelin Karaatlı , Filiz Adana , Hülya Arslantaş

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı; hemşirelik öğrencilerinde umutsuzluk ve depresif belirti düzeyinin belirlenmesi ve sosyodemografik değişkenlerle ilişkilerinin araştırılmasıdır.

Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı araştırmanın örneklemini 204 hemşirelik öğrencisi oluşturmuştur. Çalışmanın verilerini toplamak için Kişisel Bilgi Formu, Beck Depresyon Envanteri, Beck Umutsuzluk Ölçeği kullanılmıştır.

Bulgular: Öğrencilerin Beck Depresyon Envanteri puan ortalaması 12.725±5.885; Beck Umutsuzluk Ölçeği puan ortalaması 4.833±4.180 olarak belirlenmiştir. Hemşirelik öğrencilerinin cinsiyet, ders başarı algısı, kendini yalnız hissetme durumu ve arkadaşlarıyla sorun yaşama durumu özelliklerine göre Beck Depresyon Envanteri puan ortalamaları arasında istatiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmaktadır (p<0.05). Katılımcıların cinsiyet, ders başarı algısı, kendini yalnız hissetme durumu ve aileyle ilişki durumu özelliklerine göre Beck Umutsuzluk Ölçeği puan ortalamaları arasında istatiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmaktadır (p<0.05). Beck Depresyon Envanteri puanları ile Beck Umutsuzluk Ölçeği puanları arasında orta düzeyde pozitif yönlü ilişki saptanmıştır (p<0.05).

Sonuçlar: Öğrencilerinin cinsiyet, ders başarı algısı, kendini yalnız hissetme, kişiler arası ilişki durumu özellikleri açısından umutsuzluk ve depresyon düzeyleri arasında farklılık olduğu ve öğrencilerin depresyon ve umutsuzluk düzeyleri arasında ilişki olduğu bulunmuştur. Bu çalışma; öğrencilerin ileride sağlıklı birey ve kaliteli bakım yapabilen hemşireler olabilmeleri için hemşirelik eğitiminin yeniden gözden geçirilmesi açısından önemlidir.  

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik öğrencisi, depresyon, umutsuzluk

FACTORS RELATED to the LEVEL of DEPRESSIVE SYMPTOMS and HOPELESSNESS in NURSING STUDENTS

Öz

Aim: The aim of this study is to determine the level of hopelessness and depressive symptoms among nursing students and to investigate their relationship with sociodemographic variables.

Material and Methods: The sample of descriptive research consisted of 204 nursing students. Personal Information Form, Beck Depression Inventory, Beck Hopelessness Scale were used to collect the data of the study.

Results: Beck Depression Inventory score average of the students in the study was determined as 12.725±5.885 and the average score of Beck Hopelessness Scale was 4.833±4.180. The difference between the Beck Depression Inventory mean scores of the nursing department students according to their gender, course achievement perception, feeling alone and having problems with their friends was found to be statistically significant (p<0.05). The difference between the Beck Hopelessness Scale mean scores of the participants according to gender, perception of course success, feeling alone and relationship with the family was found statistically significant (p<0.05). A moderate positive correlation was found between Beck Depression Inventory scores and Beck Hopelessness Scale scores (p<0.05).

Conclusion: It was concluded that there was a difference between the levels of hopelessness and depression among nursing students in terms of gender, perception of course success, feeling alone, interpersonal relationship status, and there was a relationship between students' depression and hopelessness levels. This study is important for revising nursing education so that students can become healthy individuals and nurses who can provide quality care.

Anahtar Kelimeler

Nursing student, depression, hopelessness

Kaynakça

• KAYNAKLAR Albert, P. R. (2015). Why is depression more prevalent in women?. J Psychiatry Neurosci, 40(4), 219-221.
• American Psychiatric Association, (2013). DSM-V Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th ed. Washington, DC: Author.
• Aylaz, R., Kaya, B., Dere, N., Karaca, Z., ve Bal, Y. (2007). Sağlık yüksekokulu öğrencileri arasındaki depresyon sıklığı ve ilişkili etkenler. Anadolu Psikiyatr Derg, 8(1), 46-51.
• Bayram, L., Yüceloğlu Keskin, D. Ö., ve Derebaşı, D. G. (2016). Analysis of hopelessness levels of the students studying in the faculty of sports sciences in terms of numerous variables. Niğde University Journal of Physical Education and Sport Sciences, 10(3), 434-442.
• Demirbilek, M. (2012). Yurtlarda kalan öğrencilerin arkadaşlık ilişkileri, arkadaşlık ilişkileriyle bağlantılı sorunları ve çözümüne yönelik bir model denemesi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(3), 1-24
• Chen, C. J., Chen, Y. C., Sung, H. C., Hsieh, T. C., Lee, M. S., ve Chang, C. Y. (2015). The prevalence and related factors of depressive symptoms among junior college nursing students: A cross‐sectional study. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 22(8), 590-598.
• Cheung, T., Wong, S. Y., Wong, K. Y., Law, L. Y., Ng, K., Tong, M. T., ... Yip, P. S. (2016). Depression, anxiety and symptoms of stress among baccalaureate nursing students in Hong Kong: A cross-sectional study. Int J Environ Res Public Health, 13(8), 779.
• Çekiç, Y. (2019). Kişilerarası ilişkisel rol analizi (KAİRA)'nin hemşirelik öğrencilerinin depresyon düzeyleri, stresle başa çıkma tarzları ve toplumsal cinsiyet rol tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Çam, M. O., Engin, E., ve Uğuryol, M. (2017). Üniversite öğrencilerinde benlik gelişimi ve güven duygusu. Journal of International Social Research, 10(51), 508-514.
• Daniel, K. (2013). Loneliness and depression among university students in Kenya. Global Journal of Human-Social Science Research, 13(4), 11-18.
• Dereli, F., ve Kabataş, S. (2009). Sağlık yüksekokulu son sınıf öğrencilerinin iş bulma endişeleri ve umutsuzluk düzeylerinin belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 26(1), 31-36.
• Dil, S., ve Aykanat Girgin, B. (2016). Hemşirelik öğrencilerinin öfke, umutsuzluk, stresle baş etme düzeyleri ile sosyal destek algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 7(3), 121-128.
• Edwards, D., Burnard, P., Bennett, K., ve Hebden, U. (2010). A longitudinal study of stress and self-esteem in student nurses. Nurse Educ Today, 30, 78-84.
• Fairbrother, M., Nicole, M., Blackford, J., Nagarajan, S. V., ve McAllister, L. (2016). A new model of clinical education to increase student placement availability: The capacity development facilitator model. Asia-Pacific Journal of Cooperative Education, 17(1), 45-59.
• Gümüş, F., ve Zengin, L. (2018). Hemşirelik öğrencilerinde anksiyete, depresif belirti sıklığı ve ilişkili faktörler. Van Tıp Dergisi, 25(4), 527-534.
• Günay, O., Akpınar, F., Poyrazoğlu, S., ve Aslaner, H. (2011). Prevalence of depression among Turkish university students and related factors. Turkish Journal of Public Health, 9(3), 133-143.
• Güngörmüş, K., Okanlı, A., ve Kocabeyoğlu, T. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6(1), 9-14.
• Hayley, A.C., Downey, L.A., Stough, C., Sivertsen, B., Knapstad, M., ve Overland, S. (2017). Social and emotional loneliness and self‐reported difficulty initiating and maintaining sleep (DIMS) in a sample of Norwegian university students. Scandinavian Journal of Psychology, 58(1), 91-99.
• Herrero, A. A., Sábado, J. T., ve Benito, J. G. (2013). Associations between emotional intelligence, depression and suicide risk in nursing students. Nurse Educ Today, 34, 520-525.
• Hisli, N. (1988). Beck Depresyon Envanterinin geçerliliği üzerine bir çalışma, Psikoloji Dergisi, 6(22), 118–122.
• Hür, S. D., Andsoy, I. I., Şahin, A. O., Kayhan, M., Eren, S., Zünbül, N., ... İnanmaz, N. (2014). Karabük Üniversitesi sağlık yüksekokulu öğrencilerinde depresif belirtiler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 5(2), 72-76.
• İskender, H., Dokumacıoğlu, E., Kanbay, Y., ve Kılıç, N. (2018). Üniversite öğrencilerinde sağlıklı yaşam ve depresyon puan düzeyleri ile ilgili faktörlerin belirlenmesi. ACU Sağlık Bil Derg, 9(4), 414-423.
• Kahyaoğlu Süt, H., Küçükkaya, B., Cumur, E., ve Özdemir, E. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin sosyal ve entelektüel aktiviteleri ile akademik başarı durumları ve yaşam doyumları arasındaki ilişki. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 9(2), 326-334.
• Karakuş, N. (2017). 60-72 ay çocukların sosyal problem çözme becerilerinin anne tutumları açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Khanehkeshi, A., ve Basavarajapp, (2011). The relationship of academic stress with aggression, depression and academic performance of college students in Iran. Journal on Educational Psychology, 5(1), 24-31.
• Koç, B., Terzi, Y., ve Gül, A. (2015). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerileri ile kişilerarası problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(1), 369-390.
• McIntosh, E., Gillanders, D., ve Rodgers, S. (2010). Rumination, goal linking, daily hassles and life events in major depression. Clinical Psychology & Psychotherapy, 17(1), 33-43.
• Kuzay, D. (2019). Tıp fakültesi, sağlık yüksekokulu ve sağlık meslek yüksekokulu öğrencilerinde depresyonun aile-arkadaş ilişkisine ve akademik başarıya etkisi. ACU Sağlık Bil Derg, 10(4), 576-580. Öner Altıok, H., ve Üstün, B. (2013). The stress sources of nursing students. Educational Sciences: Theory and Practice, 13(2), 760-766.
• Özdel, L., Bostancı, M., Özdel, O., ve Oğuzhanoğlu, N. K. (2002). Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatr Derg, 3, 155-61.
• Papazisis, G., Nicolaou, P., Tsiga, E., Christoforou, T., ve Sapountzi‐Krepia, D. (2014). Religious and spiritual beliefs, self‐esteem, anxiety, and depression among nursing students. Nursing & Health Sciences, 16(2), 232-238.
• Parker G, Brotchie H. Gender differences in depression. International Review of Psychiatry. 2010; 22(5): 429–436.
• Pulido, M., Augusto, J. M., ve Lopez, E. (2012). Sources of stress in nursing students: A systematic review of quantitative studies. International Nursing Review, 59, 15-25.
• Rickwood, D., Deane, F. P., Wilson, C. J., ve Ciarrochi, J. (2005). Young people’s help-seeking for mental health problems. Australian e-journal for the Advancement of Mental Health, 4, 218-251.
• Roberts, S. J., Glod, C. A., Kim, R., ve Hounchell, J. (2010). Relationships between aggression, depression, and alcohol, tobacco: Implications for healthcare providers in student health. J Am Acad Nurse Pract,, 22(7), 369-375.
• Sarpkaya, E. K. (2019). Hemşirelik öğrencilerinde öz-etkililik-yeterlilik algısı ve sınav kaygısı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Scholder, S. V. H. K., Smith, G. D., Lawlor, D. A., Propper, C., ve Windmeijer, F. (2012). The effect of fat mass on educational attainment: examining the sensitivity to different identification strategies. Economics & Human Biology, 10(4), 405-418.
• Seber, G., Dilbaz, N., Kaptanoğlu, C., ve Tekin, D. (1993). Umutsuzluk ölçeği: Geçerlilik ve güvenirliği. Kriz Dergisi, 1(3), 139–42.
• Seçim, Ö. Y., Alpar, Ö., ve Algür, S. (2014). Üniversite öğrencilerinde yalnızlık: Akdeniz Üniversitesi’nde yapılan ampirik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 200-215.
• Stephens, T. M. (2013). Nursing student resilience: A concept clarification. Nurs Forum, 48(02), 125-133.
• Şahin, İ. (2011). Öğretmen adaylarının öğretmen istihdamı ve mesleki geleceklerine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1167-1184.
• Şahin, G., ve Buzlu, S. (2017). Hemşirelik öğrencilerinde psikolojik sağlamlığın öz yeterlik sosyal destek ve etkili baş etme ile ilişkisinde algılanan stresin aracı rolü. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(2), 122-136.
• Taslak, S., ve Işıkay, Ç. (2015). Hemşirelik bölümü öğrencilerinin eğitim algıları ile kaygı ve umutsuzluk düzeylerine yönelik bir araştırma: Sağlık yüksekokulu örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(3), 108-115.
• Tekir, Ö., Yaşar, Ö., Çevik, C., Dikoğlu, M., ve Kaymak, G. Ö. (2018). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin depresyon ve benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 15-21.
• Tung, Y. J., Lo, K. K., Ho, R. C., ve Tam, W. S. W. (2018). Prevalence of depression among nursing students: A systematic review and meta-analysis. Nurse Educ Today, 63, 119-129.
• Üstün, G., Dedekoç, S., Kavalalı, T., Öztürk, F., Sapcı, Y., ve Can, S. (2014). Üniversite son sınıf öğrencilerinin iş bulmaya ilişkin umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 200-221.
• Ulaş, B., Tatlıbadem, B., Nazik, F., Sönmez, M., ve Uncu, F. (2015). Üniversite öğrencilerinde depresyon sıklığı ve ilişkili etmenler. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(3), 71-75.
• Vasconcelos, E. M. D., ve De Martino M. M. F. (2017). Predictors of depressive symptoms among nurses of intensive care unit. Escola Anna Nery, 21(3), 1-8.
• World Health Organization, (2018). Depression A Global Public Health Concern. Erişim tarihi: 12.01.2020, http://who.int/mental_health/management/depression/en/
• Yalçın, S., ve Açıkgöz, İ. (2014). Sağlık bilimleri fakültesi son sınıf öğrencilerinin umutsuzluk düzeylerinin karşılaştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(26), 259-270.