THE EFFECT OF PEER BULLYİNG DURİNG ADOLESCENCE ON THE SOCİAL SKİLLS OF UNİVERSİTY STUDENTS.

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 02, 13 - 18, 31.12.2023

Kübra Küçükşen , Aye Biddevi , Beyza Yılmaz , Gülsüm Koçer

Öz

Aim: The aim of this study is to investigate whether peer bullying during adolescence has an effect on university students' social sensitivity and emotional control skills, which are sub-dimensions of social skills. Materials and Methods:In line with the purpose of the study, a survey was administered to 521 university students. Survey form; It consists of the Demographic Information Form, Peer Bullying Victim Form, and Social Sensitivity and Affective Control sub-dimensions of the Social Skills Inventory. Results: As a result of the research, it was determined that there was a significant correlation between peer bullying during adolescence and university students' social sensitivity and emotional control skills. Conclusion: Since adolescents are in the compulsory education process at this age, the school climate, educational environment and communication and interaction processes between students need to be followed sensitively by parents and the education community.

Anahtar Kelimeler

Peer bullying, social skills, emotional control, social sensitivity

ERGENLİKTE MARUZ KALINAN AKRAN ZORBALIĞININ ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN SOSYAL BECERİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı ergenlik döneminde maruz kalınan akran zorbalığının üniversite öğrencilerinin sosyal beceri alt boyutlarından sosyal duyarlılık ve duyuşsal kontrol becerileri üzerinde etkisinin olup olmadığını araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Çalışmanın amacı doğrultusunda 521 Üniversite öğrencisine anket uygulanmıştır. Anket formu; Demografik Bilgi Formu, Akran zorbalığı Kurban Formu ve Sosyal Beceri Envanterinin Sosyal Duyarlılık ve Duyuşsal Kontrol alt boyutlarından oluşmaktadır. Bulgular: Araştırma sonucunda ergenlikte maruz kalınan akran zorbalığı ile üniversite öğrencilerinin sosyal duyarlık ve duyuşsal kontrol becerileri arasında anlamlı korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Ergenlerin bu yaş döneminde zorunlu eğitim sürecinde olmaları nedeniyle, okul iklimi, eğitim ortamı ve öğrenciler arası iletişim - etkileşim süreçlerinin veliler ve eğitim camiası tarafından duyarlılıkla takip edilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Akran zorbalığı, sosyal beceri, duyuşsal kontrol, sosyal duyarlılık

Kaynakça

• B Akkaya, M. (2021). Meslek liselerine devam eden öğrencilerin akran zorbalığı ve sosyal becerileri arasındaki ilişki: Konya örneği. KTO Karatay Üniversitesi, Konya.
• Akkök F. (1996). İlköğretimde sosyal becerilerin geliştirilmesi öğretmen el kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Albayrak, S., Aşık, E., Aydoğdu, B., Yaman, A., Üstün, E. (2023). Ergenlerde benlik saygısı ile hayır diyebilme arasındaki ilişki. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 135-144.
• Alkan, H. ve Arslan, N. (2020). Investigation of high school students' peer bullying levels in terms of various variables. Journal of Family, 5(2), 46-50.
• Baldry A.C. ve Farrington, P.D. (2000). Bullies and delinquents: personal characteristics and parental styles. Journal of Community and Applied Psychology, 10,17–31.
• Barkale Şahin, S. Hamarta E. (2022). Ergenlerin duygusal özerklik ve yaşam doyumlarının bağlanma stilleri açısından incelenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi (AKEF), 4(1),146-157.
• Başar, M. & Çetin, Ö. (2013). İlk ve orta öğretim öğrencilerinin zorba davranışlara başvurma düzeyleri ve bu davranışlara öğrenme ortamları üzerine bir araştırma. Education Sciences, 8(4), 471-488.
• Bayraktar, F. (2006). İlköğretimde zorbalık ve kurban olma: ergenlik öncesi çocuklarda zorbaların, kurbanların, zorba/kurbanların ve katılmayan grubun karşılaştırılması. Türk Psikoloji Bülteni, 12(38), 43-58
• Belsey, (2006) Cyberbullying: An emerging threat to the always on generation. http://www.cyberbullying.ca
• Burnukara, P. (2009). İlk ve orta ergenlikte geleneksel ve sanal akran zorbalığına ilişkin betimsel bir inceleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Bursal, M. (2019). SPSS ile temel veri analizleri,2. Baskı, Ankara: Anı Yayınları.
• Canbay, H. (2010). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeyleri ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Çaha, Ö. (2019). Sivil kadın. Ankara: Savaş Yayınevi.
• Çakır, N. (2017). Lise öğrencilerinde akran zorbalığı ve bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara
• Çalık, T., Özbay, Y., Özer, A., Kurt, T., & Kandemir, M. (2009). İlköğretim okulu öğrencilerinin zorbalık statülerinin okul iklimi, prososyal davranışlar, temel ihtiyaçlar ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(60), 555-576.
• Çarkıt, E. Bacanlı, F. (2020). Okullarda akran zorbalığı: öğretmen görüşlerine göre nitel bir çalışma. OPUS International Journal of Society Researches, 15 (24), 2545-2583. DOI: 10.26466/opus.644848
• Çilingir, A. (2006). Fen lisesi ile genel lise öğrencilerinin sosyal becerileri ve problem çözme becerilerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi
• Dölek, N. (2002). İlk ve ortaöğretim okullarındaki öğrenciler arasında zorbaca davranışların incelenmesi ve "zorbalığı önleme tutumu geliştirilmesi" programının araştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Eminoğlu, M, (2018). Ergenlerde sosyal ve duygusal yalnızlık ile akran zorbalığı arasındaki psikolojik dayanaklılık aracı rolü. Yüksek lisans tezi, Bayburt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bayburt.
• Erdur-Baker, Ö., & Kavşut, F. (2007). Akran zorbalığının yeni yüzü: siber zorbalık. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), (27),31-42.
• Gökler, R. (2007). İlköğretim öğrencilerinde akran zorbalığının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gürhan N. (2017). Her yönü ile akran zorbalığı. Turkiye Klinikleri Psychiatric Nursing-Special Topics, 3(2):175-181.
• Hilooğlu, S. & Cenkseven-önder, F. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde zorbalığı yordamada sosyal beceri ve yaşam doyumunun rolü. İlköğretim Online, 9 (3), 1159-1173.
• Hinduja, S. ve Patchin, J. W. (2005). Research summary: Cyberbullying victimization. Preliminary findings from an online survey of Internet-using adolescents. (http://cyberbullying.us).
• İrfaner, S. (2009). Öğrenciler arasında gerçekleşen zorbalık eylemleri ve zorbalık konusunda öğrencilerin, öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin tutum ve görüşleri. Yayımlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kapcı, E. G. (2004). İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kama türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37 (1), 1-13
• Kılıç, M (2016). Okul öncesi çocuklarına uygulanan sosyal beceri eğitiminin sosyal beceri düzeyleri üzerindeki etkisi ve sosyal beceri düzeyleri ile mizaç özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Doktora Tezi, T.C. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Kurt, Z. (2019). İlköğretim 3,4 ve 5. sınıf öğrencilerinde akran zorbalığı ve sosyal beceri arasındaki ilişkiyi etkileyen ve bu ilişkiye eşlik eden faktörler ile birlikte incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Işık Üniversitesi, İstanbul.
• Olweus, D. (2003). A profile of bullying at school. Educational Leadership, 60(6), 12-17.
• Olweus, D. (1993). Bullying at school: What we know and what we can do. Malden, MA: Blackwell Publishing.
• Özada Nazim, A., & Duyan, V. (2021). Bullying problem among high school students: The impact of school life. International Journal of School & Educational Psychology, 9(2), 189-197.
• Özdinçer Arslan, S. & Savaşer, S. (2009). Okulda zorbalık. Milli Eğitim Dergisi, 39 (184), 218-227.
• Parada, R. H. (2000). Adolescent peer relations ınstrument: A theoretical and empirical basis for the measurement of participant roles in bullying and victimization of adolescence: An interim test manual and a research monograph: A test manual. https://scales.arabpsychology.com/s/adolescent-peer-relations-instrument/
• Perren, S., and Alsaker, F. D. (2006). Social behaviorand peer relationships of victims bully‐victims, and bullies in kindergarten. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 47(1), 45–57.
• Rigby, K. (2003). Consequences of bullying in schools. The Canadian Journal Of Psychiatr, 48,583-590.
• Riggio, R.E. (1986). The assessment of basic social skills. Journal of Personality and Social Psychology. 51,649-660.
• Riggio, R.E. (1989). Social skills inventory manual. (Research Edition). Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press. USA.
• Samancı, O. & Uçan, Z. (2017). Çocuklarda sosyal beceri eğitimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (1), 281-288.
• Seçer, İ. (2014). Akran zorbalığına uğrayan ergenlerin mağduriyet algılamaları ve kullandıkları başa çıka stratejilerine grupla psikolojik danışmanın etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, T.C. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Seçer, İ. (2015). Zorbalıkla başa çıkma stratejileri ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (30), 85-105.
• Yiğit, R. ve Yılmaz, H. (2011). “İlköğretim II. kademe öğrencilerinin sosyal beceri düzeyleri ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi”. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi 31, 335-347.
• Yüksel, G. (1998). Sosyal beceri envanterinin türkçe'ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları, Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 2 (9), 39-48.