AHİ EVRAN’IN “LETÂİFU’L-GIYASİYYE” ESERİ VE DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2018, Cilt: 45 Sayı: 45, 0 - 0, 30.06.2018

İsmail Bilgili

Öz

Ahi
Evran, Anadolu’nun kültürünü şekillendiren manevi mimarlarımızdandır. İlmi,
mesleği ve Anadolu’da kurduğu Ahi Teşkilatıyla adını ve etkisini günümüze
taşıyan, kültür, ahlak ve iktisadi bakımdan İslam mirasının oluşumuna önemli katkı
sağlayan biridir. Ahi Evran, olgunlaşan düşüncesi neticesinde kaleme aldığı
eserleriyle de İslam’a hizmet eden seçkin bir âlimdir. Ahi Evran, eserlerinde
İslam düşünce yapısını iman, amel ve ahlak bütünlüğü içinde yansıtmaya
çalışmıştır. Eserleri, ilim ve düşünce dünyamıza zenginlik katar niteliktedir.

Araştırmamda
Ahi Evran’ın Farsça yazdığı ve henüz Türkçeye tercüme edilmemiş “Letâifu’l-Gıyâsiyye”
adlı eserini inceledim. Hedefim eseri ve eserde yer alan konuların tanıtımını
ve de değerlendirmesini yapmaktır. Eserin sadece birinci cildini temin
edebildim. Çalışmamı da Konya ve Edirne kütüphanelerinden elde ettiğim iki
farklı mahtutası üzerinden yaptım. Ansiklopedilerde ve Ahi Evran hakkında
yazılan kitaplarda özellikle eserin birinci cildi hakkında yapılan tanıtım,
tashihe ihtiyaç duymaktadır. Eserin elimizde mevcut olan birinci cildi üzerinde
yapacağım tanıtımla bu ihtiyacı gidermeye çalışacağım.

Allah’ın sıfatları ve akaidle ilgili diğer konuların da yer aldığı
ilk cildin, ilim dünyasının dikkatine sunulması ile istifadesinin daha kapsamlı
olacağını, müellifi ve Anadolu’da Ahilik Teşkilatının kurucusu Ahi Evran’ın
ilmi ve fikri yapısının daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacağını düşünüyorum.

Anahtar Kelimeler

Ahi Evran, Ahilik, İtikat, İlim, Letâifu’l-Gıyasiyye

Kaynakça

• AHİ EVREN, İmanın Boyutları (Metâli’u’l-îmân), İlave Notlarla Terc. Mikail Bayram, Damla Matbaacılık ts.
• BAYRAM, Mikail, “Ahi Evren Kimdir? (Gerçek Şahsiyeti ve Eserleri)”, Diyanet Dergisi, Cilt XVII, sy. 1, Ocak-Şubat 1978, s. 24-32. Ahi Evren ve Ahi Teşkilatının Kuruluşu, Konya 1991. “Ahi Evran”, Ahilik Ansiklopedisi, I-II, Ankara 2014, s. 81. “Ahi Teşkilatı”, Ahilik ve Meslek Ahlakı, Konya 2016.
• GÖKMENOĞLU, Mehmet Hacı Ali, “Ahi Evren ve Ahiliğin Doğuşu”, Ahilik ve Meslek Ahlakı, Konya 2016.
• ODABAŞI, Zehra, “Gıyaseddin Keyhusrev I”, Ahilik Ansiklopedisi, I-II, Ankara 2014, s. 427-428.
• SEVİM, Ali, “Gıyaseddin Keyhusrev I”, DİA, XXV, 347-349.
• ŞAHİN, İlhan, “Ahi Evran”, Ahilik Ansiklopedisi, I-II, Ankara 2014, I, 80-81. “Ahi Evran”, DİA, I, 529-530.