Ahmed Davudoğlu’nun (1912-1983) Fıkıh Literatürüne Katkıları

Yıl 2018, Cilt: 46 Sayı: 46, 163 - 184, 06.01.2019

Mahmut Samar

Öz

Fikirleriyle,
yetiştirdiği ilim adamlarıyla ve yazmış olduğu eserlerle gerek Bulgaristan’da
gerek Türkiye’de İslam kültür ve mirasına sunduğu katkılarla Cumhuriyet
döneminin unutulmaz şahsiyetlerinden biri de Ahmet Davudoğlu’dur. Davudoğlu
Bulgaristan’da doğmuş, ilim tahsilinin bir kısmını doğduğu yerde, bir kısmını
Ezher’de tamamlamış klasik âlim modelinin yirminci yüzyıldaki önde gelen
temsilcilerindendir. İlmî faaliyetlerine Bulgaristan’da başlamış, fakat siyasi
sebeplerden dolayı Türkiye’ye göç etmek zorunda kalarak, hayatının geri kalan
bölümünde çalışmalarına Türkiye’de devam etmiştir. Fıkıh ve hadis başta olmak
üzere İslâmî ilimlerin tamamına vukûfiyeti olan Davudoğlu kaleme aldığı
eserlerle ilim dünyasına büyük katkılarda bulunmuştur. Biz bu yazımızda
kendisinin fıkıh alanındaki çalışmalarını ele alacağız. Nitekim kendisi bu
alanda kayda değer çalışmalar ortaya koymuştur. Yaşadığı dönem itibariyle bu
çalışmaları yapması genelde ilim dünyasına, özelde fıkıh ilmine büyük katkı
sağlamıştır. Tespit edilebildiği kadarıyla doğrudan fıkıhla ilgili üç eseri
bulunmaktadır. Bunlardan ikisi tercüme (Mültekâ ve Reddü’l-muhtâr), biri
şerhtir (Selâmet Yolları). Bunun yanı sıra geleneğe sıkıca bağlı muhâfazakar
bir yaklaşıma sahip olan Davudoğlu, fıkhî düşüncesiyle de zihinlerde yer etmiş
bir İslam âlimidir. Bu düşüncesini yazdığı eserlere olduğu gibi ve açıkça
yansıtan Davudoğlu bugün Türkiye’de aralarında akademisyenlerin, müftülerin ve
uzmanların bulunduğu yüzlerce öğrenci yetiştirmiştir.

Anahtar Kelimeler

İslam, Davudoğlu, Ahmet, Fıkıh

Kaynakça

• Ahatlı, Erdinç, “Türkiye’de Hadisi Anlama Çalışmaları: Ahmet Davudoğlu ve Müslim Şerhi Örneği”, Hadis Tetkikleri Dergisi, c. 3, sy. 1, İstanbul 2005, s. 73-89.Baş, Erdoğan, “Ahmet Davudoğlu’nun Meal Dışında Kur’an Çalışmaları”, İslam Âlimi Ahmet Davudoğlu Uluslararası Sempozyumu, Ümraniye Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul 2016.Davudoğlu, Ahmet (ö. 1983), Ölüm Daha Güzeldi, Mihrab Yayınları, İstanbul 1970. ---------- Dini Tamir Davasında Din Tahripçileri, s. 60-61.---------- İbn-i Âbidîn Tercüme ve Şerhi, Şamil Yayınevi, İstanbul 1982.---------- Kur’ân-ı Kerim ve İzahlı Meali, ---------- Mültekâ tercümesi, s. 14; ---------- Selâmet Yolları, Engin, Nihat, “Davudoğlu, Ahmet”, DİA, IX, TDV İsam Yayınları, İstanbul 1994, s. 52-53.Günay, Hacı Mehmet, “Ahmet Davudoğlu’nun Fıkıh Çalışmaları” İslam Âlimi Ahmet Davudoğlu Uluslararası Sempozyumu, Ümraniye Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul 2016.Has, Şükrü Selim, “Mülteka’l-ebhur”, DİA, XXXI, TDV İsam Yayınları, İstanbul 2006, s. 549-552.Hasanov, Ahmet, Yusuf Ziyaeddin Ezherî (Ersal)’ın Yaşadığı Dönem, Basılmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2007.Kadir Muhammed, “Ahmet Davudoğlu’nun İtikadî Görüşleri”, İslam Âlimi Ahmet Davudoğlu Uluslararası Sempozyumu, Ümraniye Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul 2016.Karaman, Hayreddin, Bir Varmış Bir Yokmuş, İz Yayıncılık, İstanbul 2008.--------- “Bazı Meseleler Üzerine Bir Tartışma (A. Dâvudoğlu Hoca'nın yazısına cevaptır.)”, http://www.hayrettinkaraman.net/kitap/meseleler/0715.htm. (erişim tarihi: 18.09.2018). Koçkuzu, Ali Osman, “Bülûgu’l-Merâm”, DİA, VI, TDV İsam Yayınları, İstanbul 1992, s. 412-413.Keskioğlu, Osman (ö. 1989), Bulgaristan’da Türkler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1985.Köse, İslam Hukukuna Giriş, Hikmetevi Yayınları, İstanbul 2017.Oral, Rıfat, Bülûğü’l-meram Şerhi, Esra yayınları, Konya 2012.Topaloğlu, Aydın, “Nüvvab Okulu’nun ve Mensuplarından Ahmet Hasan Davud’un Bulgaristan’daki İslam Kültürüne Katkıları”, Balkanlarda İslam Medeniyeti Milletlerarası Sempozyumu Tebliğleri (Sofya, Nisan 21–23, 2000), İstanbul 2002, s. 311-318.Türkmen, Dursun Ali, “Nüvvab’da Arapça Eğitimi ve Ahmet Davudoğlu’nun Arapça Hocalığı”, İslam Âlimi Ahmet Davudoğlu Uluslararası Sempozyumu, Ümraniye Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul 2016.Vedat S. Ahmet, “Deliormanlı İslam Âlimi Ahmet Davudoğlu’nun Hayatı ve Şahsiyeti”, İslam Âlimi Ahmet Davudoğlu Uluslararası Sempozyumu, Ümraniye Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul 2016.Yalımov, İbrahim, “Ahmet Davudoğlu ve Islahatçılık”, İslam Âlimi Ahmet Davudoğlu Uluslararası Sempozyumu, Ümraniye Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul 2016.Yılmaz, Nazif, “Ahmet Davudoğlu’nun Din Eğitimi ve Öğretimine Katkıları”, İslam Âlimi Ahmet Davudoğlu Uluslararası Sempozyumu, Ümraniye Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul 2016.