GÂDE ES-SEMMÂN'IN "BEYRUT KÂBUSLARI" ROMANI ÖRNEKLİĞİNDE OTOBİYOGRAFİK ROMAN ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2020, Cilt: 50 Sayı: 50, 184 - 200, 31.12.2020

Mohamad Turkey

https://doi.org/10.51121/ilafak.2020.9

Öz

Birçok nesir türü, kurgu itibari ile olay, şahıslar, yer ve zaman gibi anlatı unsurlarının belirtilmesine dayanır. Anlatı unsurları bakımından aralarındaki benzerlik, edebi türlerin birbirinden ayrılmasını zorlaştırır ve karıştırılmasına sebep olur. Bu durum özellikle de bir yönden otobiyografiye diğer yönden ise romana benzeyen otobiyografik romanda görülür. Otobiyografi, roman ve otobiyografik roman arasındaki söz konusu benzerlik edebiyat tasnifçileri için bir sorun haline gelmiştir. Bu edebî türlerin birbirine karışmasını engelleyen sınırlar ve mekanizmalar bulunmamaktadır. Buna rağmen, söz konusu türler arasındaki sınırları belirleme, farklılıklarını ortaya koyarak araştırmacıların bunları tasnif etmesine yardımcı olacak esaslar tespit etme yönünde birçok gayretli eleştirel çaba olmuştur. Suriyeli romancı Gâde es-Semmân'ın “Beyrut Kâbusları” adlı başarılı anlatısı, yazarın başından geçen deneyimlerin, özellikle de Lübnan'ın o dönemde tanık olduğu iç savaş sürecinin anlatıldığı edebî bir yapıttır. Bu makale, Gâde es-Semmân'ın söz konusu yapıtının, roman, otobiyografi ve otobiyografik roman türlerinden hangisine dâhil olduğu konusunda alana katkı sunma amacı taşımaktadır. Araştırmada, konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan eleştirmenlerin, edebî türlerin belirlenmesi için ortaya koydukları en son ölçütler kullanılarak eserin anlatı unsurları tespit edilecek ve böylece ait olduğu edebî alan belirlenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili, Otobiyografik Roman, Edebî Türler, Beyrut Kâbusları, Gâde es-Semmân

Kaynakça

• - Alahmad, Mohamad. “Hannê Mîne’nin Üç Eseri (Bakâyâ Suvar, El-Mustenka‘ Ve El-Kitâf) Örneğinde Otobiyografik Roman”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi 11/1(23) (Nisan 2019): 263-274.
• - Alahmad, Mohamad. “Halep Biyografisi" Romanindaki Kültürel Kimlik Delilleri Ve Dönüşümleri”. Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11 (Haziran 2020): 97-116.
• - İsmail, İzziddin. El-Edeb ve Funûnuh. 6.baskı. Kahira: Dâru’l-Fikri’l-Arabî, 1976.
• - EL-BÂRDİ, Muhammed. İndemâ Tetekellemu’z-Zât E’s-Siratu’z-Zâtiyyetu fi’l-Edebi’l-‘Arabiyyi’l-Hadîs. Dimeşk: İttihadu’l-Kutâbi’l-‘Arab, 2005.
• - Bin Zureyl, Adnan E’n-Nakıd ve’l-Uslûbiyye Beyne en’-Nazariyye ve’t-Tatbîk. Dimaşk: Menşûrât İttihâd el-Küttâb el-Arap, 1989.
• - Büyüktuncay, Mehmet. "Otobiyografi ve Paul Ricoeur: Tarihsel Anlatıda Zamanın Biçimlendirilmesi". Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 12/1 ( Ağustos 2014): 1-19.
• - EL-CEZZÂR, Muhammed Fikrî. El-‘Unvân ve Simyotıkya’l-İttisâli’l-Edebî, Kahire: El- hey‘etu’l-Mısriyyetu’l-‘Amme Lilkitâb, 1998.
• - Genette, Gerard. Hitâbu’l-Hikâye Bahs fi’l-Menhec. Trc. Muhammed Mu‘tasim, Abdulcelil Ezdî, Ömer Hillî. 3.baskı. Cezayir: Menşûr’at el-İhtilâf, 2003.
• - Hatâhit, Hind. E’t-Tecdîdu’r-Rivâi ‘İnde el-Kêtibe Ğâde es-Semmên. Mecelletu's-Sakafiyye. 1 Ağusros, 2001. S:10534: http://www.al-jazirah.com/2001/20010801/cu6.htm.
• - Semmên, Ğâde. Rivâyit Kevâbîs Beyrut. 6.baskı. Beyrut: Menşûrât Ğâde Semmên, 1987.
• - Semmên, Ğâde. El-Kabîle Testecvib el-Katîle. 2.baskı. Beyrut: Menşûrât Ğâde Semmên, 1990.
• - Semmên, Ğâde. E’r-Rağîf Yenbudu Kelkalb. 2.baskı. Beyrut: Menşûrât Ğâde Semmên, 1996.
• - Şaban Abdulhakim, Muhammed. E’s-Sîra e’z-Zêtiyye fî’l-Edeb el-Arabi’l-Hadîs Ru‘ye Nakdiyye. 1.baskı. Mısır/ Kafar e’ş-Şeyh: Dâru’l-‘İlim ve’l-İman, 2003.
• - Salih, Salâh. Serdiyyêt e’r-Rivâye el-Arabiyye el-Mu‘asira. 1.baskı. Kâhira: El-Meclis el-A‘la li’s-Sakâfe, 2002.
• - ABDU’D-DÂYİM, Yahyâ, E’t-Tercemetu’z-Zâtiyyetu fi’l-Edebi’l-Hadîs, Beyrut: Dâru İhyê‘i’t-Turâsi’l-‘Arabî, ts.
• - ‘UDVÂN, ‘Udvân. “Sultatu Zıl’l-Gaymeti’s-Sakâfiyye”. Mu’temaru’l-Edebi’l-Filastinî fi’l-Muselles ve’l-Celîl (Filastin 26-27 Mayıs 2006), Merkezu’l-‘Abhâs De‘iratu’l-Lugati’l-‘Arabiyye, Câmi‘atu Beyt Lahm 2007, s. 125-134.
• - Ğâmidî, Salih. “Siyer Zâtiyye e’r-Rivâye el-Arabiyye e’s-Suudiyye”. Mecelletu ‘Alâmât 1/13 (2004).
• - KUTÛS, Bessâm, Simyê‘u’l-‘Unvân, İrbid: Mektebetu Kenâna, 2001.
• - LOCON, Filib. E’s-Siratu’z-Zâtiyye El-Misâku ve’t-Târihu’l-Edebî. Trc. Ömer Hillî. Beyrut: Dâru’n-Nahdatu’l-‘Arabiyye, 1994.
• - Lûkâm, Semîra. “Tahlîl e’s-Savt e’s-Serdî fî’l-Hitâb e’r-Rivâ‘i Kevâbîs Beyrût”. El-Multakâ e’d-Davli’l-Avval fî Tahlîli’l-Hitâb. Câmi‘atu Kâsıdî Mirbâh. 11-13 Mart 2003:30-58.
• - MÂY, Corc, E’s-Siratu’z-Zâtiyye, Trc. Muhammed El-Kâdî ve Abdullah Sûle. Tunis: El-Mu‘essesetu’l-Vataniyyetu Lit-Tercemeti ve’t-Tahkîk ve’d-Dirâsât (Beytu’l-Hikme), 1992.
• - Marzûki, Semîr- Şakir, Cemil. Medhal ilê Nezariyyeti’l-Kissa, Tunus: E’d-Dâru’t-Tûnusiyye li’n-Neşr, 1985.
• - Musa, Sâmir. Rivâyetu’s-Sîra e’z-Zêtiyye fî Edeb Tavfîk el-Hakîm. Cami‘atu’n-Nacâh el-Vataniyye fî Nâblus. Yüksek Lisans Tezi, 2010.