KALDOR YAKLAŞIMI ÇERÇEVESİNDE İMALAT SANAYİİ VE HİZMETLER SEKTÖRÜNÜN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ: SEÇİLİ GEÇİŞ EKONOMİLERİ ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 82 - 100, 30.06.2021

Olcay Çolak , Elchin Ismayilzada

Öz

Ekonomik gelişmişliğin sağlanmasında sanayileşmenin rolü özellikle II. Dünya Savaşı sonrası dönemde literatürde en çok tartışılan konulardan birisidir. Bu doğrultuda sermayenin kıt olduğu az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde sanayileşme, ekonomik gelişmişliğin sağlanmasında kilit bir role sahiptir. Ayrıca bu ülkeler açısından sermaye birikiminin yetersizliği de bir başka önemli olgudur. Kaldor’un (1966) sanayileşmenin ekonomik büyümenin lokomotifi olduğu görüşünden yola çıkarak bu çalışma sanayileşme ile verimliliğin üretim üzerindeki etkisini, hizmetler sektörünü de içerecek şekilde, 13 seçili geçiş ekonomisi için uygulamalı olarak incelemeyi amaçlamıştır. Bu bağlamda, yıllık panel veri seti kullanılarak, panel eşbütünleşme testleri ve panel eşbütünleşme tahmincileri yardımıyla analiz gerçekleştirilmiştir. Kaldor’un (1966) ortaya koymuş olduğu farklı modeller çerçevesinde, panel eşbütünleşme testleri sonuçları değişkenler arasında uzun dönemli ilişkinin varlığına işaret etmiştir. Öte yandan, eşbütünleşme tahmincilerine göre sanayi sektöründeki katma değerin hizmetler sektörüne kıyasla üretimi daha fazla arttırıcı etkiye sahip olduğu kanaatine varılmıştır. Bununla birlikte sanayi sektöründeki verimliliğin, hizmetler ve diğer sektörlerdeki verimliliğe kıyasla üretimi daha fazla arttırdığı da bir diğer önemli bulgu olarak dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kaldor’un Büyüme Yasaları, İmalat Sanayii, Hizmetler Sektörü, Geçiş Ekonomileri

Kaynakça

• Akbaş, Y.E., Şentürk, M., & Sancar, C. (2013). Testing for Causality between the Foreign Direct Investment, Current Account Deficit, GDP and Total Credit: Evidence from G7. Panoeconomicus, 6, 791-812.
• Alhowaish, A. K. (2014). Does the Service Sector Cause Economic Growth? Empirical Evidence from Saudi Arabia. Global Studies Journal, 7(2), 1-6.
• Arısoy, İ. (2008). Türkiye’de Sanayi Sektörü-İktisadi Büyüme İlişkisinin Kaldor Hipotezi Çerçevesinde Test Edilmesi. Türkiye Ekonomik Kurumu, 1, 1-31.
• Arısoy, İ. (2013). Kaldor Yasası Çerçevesinde Türkiye’de Sanayi Sektörü ve İktisadi Büyüme İlişkisinin Sınanması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(1), 143-162.
• Atesoğlu, H. S. (1993). Manufacturing and Economic Growth in the United States. Applied Economics, 25(1), 67-69.
• Attiah, E. (2019). The Role of Manufactoring and Service Sectors in Economic Growth: An Empirical Study of Developing Countries. European Research Studies Journal, 22(1), 112-127.
• Bairam, E. (1991). Economic Growth and Kaldor's Law: the Case of Turkey, 1925–78. Applied Economics, 23(8), 1277-1280.
• Breusch, T.S., & Pagan, A.R. (1980). The Lagrange Multiplier Test and Its Application to Model Specification in Econometrics. Review of Economic Studies, 47, 239-253.
• Çetin, M. (2009). Kaldor Büyüme Yasasının Ampirik Analizi: Türkiye ve AB Ülkeleri Örneği(1981-2007). Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 355-373.
• Diaz, B. A. (2003). Mexico’s Industrial Engine of Growth: Cointegration and Causality. Revista Momento Economico, 126, 34-41.
• Eberhard, M., & Bond, S. (2009). Cross-Section Dependence in Nonstationary Panels: A Novel Estimator. MPRA Paper, 17870, 1-26.
• Ener, M., & Arıca, F. (2011). Is The Kaldor’s Growth Law Valid For High Income Economies: A Panel Study. Research Journal of Economics, Business and ICT, 1, 60-64.
• Erataş, F., Nur, B.H. ve Özçalık, M. (2013). Feldstein-Horioka Bilmecesinin Gelişmiş Ülke Ekonomileri Açısından Değerlendirilmesi: Panel Veri Analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 18-33.
• Fagerberg, J., & Verspagen, B. (1999). Modern Capitalism in the 1970s and 1980s, In: M. Setterfield (Ed.), Growth, Employment and Inflation. United Kingdom: Palgrave MacMillan.
• Güçlü, M. (2013). Manufacturing and Regional Economic Growth in Turkey: A Spatial Econometric View of Kaldor's Laws. European Planning Studies, 21(6), 854-866.
• Hadri, K. (2000). Testing for Stationarity in Heterogenous Panel Data. The Econometrics Journal, 3(2), 148-161.
• Hansen , J., & Zhang, J. (1996). A Kaldorian Approach to Regional Economic Growth in China. Applied Economics, 28(6), 679-685.
• İnamoğlu, Y. (2013). Türkiye'de Hizmet Sektörünün Gelişimi ve Ekonomik Büyümeye Etkisi. Bülent Ecevit Ünveristesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Kaldor, N. (1966). Causes of the Slow Rate of Growth of the United Kingdom: An Inaugural Lecture. Cambridge: Cambridge University Press.
• Mamgain, V. (1999). Are the Kaldor–Verdoorn Laws Applicable in the Newly Industrializing Countries? Review of Development Economics, 3(3), 295-309.
• Marconi, N., de Borja Reis, C., & de Araújo, E. (2016). Manufacturing and Economic Development: The Actuality of Kaldor's First and Second Laws. Structural Change and Economic Dynamics, 37, 75-89.
• McCoskey, S., & Kao, C. (1998). A Residual-Based Test of the Null of Cointegration in Panel Data. Econometric Reviews, 17, 57-84.
• Mercan, M., Kızılkaya, O., & Okde, B. (2015). Are The Kaldor’s Laws Valid? Panel Data Analysis under Cross Section Dependency for NIC Countries. Procedia Economics and Finance, 23, 140-145.
• Pesaran, M. H. (2004). General Diagnostic Tests for Cross-Section Dependence in Panels. IZA Discussion Paper, 1240, 1-39.
• Pesaran, M. H. (2006). Estimation and Inference in Large Heterogeneous Panels with a Multifactor Error Structure. Econometrica, 74(4), 967-1012.
• Pesaran, M. H. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross-Section Dependence. Journal of Applied Econometrics, 22(2), 265-312.
• Pesaran, M. H., & Yamagata, T. (2008). Testing Slope Heterogeneity in Large Panels. Journal of Econometrics, 142(1), 50-93.
• Rahman, M., Rahman, M., & Hai-bing, W. (2011). Time Series Analysis of Causal Relationship among GDP, Agricultural, Industrial and Service Sector Growth in Bangladesh. China-USA Business Review, 10(1), 9-15.
• Romero, J., & McCombie, J. (2016). Differences in Increasing Returns between Technological Sectors: A Panel Data Investigation Using the EU KLEMS Database. Journal of Economic Studies, 43(5), 863-878.
• Shuling, W., & Donghui, L. (2010). An Empirical Analysis on the Relationship between Service Industry and Economic Growth. Proceedings of 2010 International Conference on Industry Engineering and Management, 44-48.
• Stoneman, P. (1979). Kaldor's Law and British Economic Growth: 1800–1970. Applied Economics, 11(3), 303-319.
• Swamy, P. A. V. B. (1970). Efficient Inference in Random Coefficient Regression Model. Econometrica, 38, 311-323.
• Szirmai, A. (2009). Industrialisation as an Engine of Growth in Developing Countries. UNU-MERIT Working Paper Series, 2009-010, 1-48.
• Szirmai, A. (2012). Industrialisation as an Engine of Growth in Developing Countries, 1950-2005. Structural Change and Economic Dynamics, 23, 406-420.
• Tandrayen-Ragoobur, V. (2010). The Services Sector and Economic Growth in Mauritius. A Bounds Testing Approach to Cointergration. University of Mauritius Research Journal, 16, 313-331.
• Tatoğlu, F.Y. (2012). İleri Panel Veri Analizi: Stata Uygulamalı. İstanbul: Beta Yayınları.
• Terzi, H., & Oltulular, S. (2004). Türkiye'deki Sanayileşme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensel İlişki. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(2), 219-226.
• Uğurlu, A., & Tuncer, İ. (2017). Türkiye’de Sanayi ve Hizmet Sektörlerinin Büyüme ve İstihdama Katkıları: Girdi-Çıktı Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 131-165.
• Westerlund, J. (2007). Testing for Error Correction in Panel Data. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 69(6), 709-748.
• Westerlund, J., & Edgerton, L. D. (2007). A Panel Bootstrap Cointegration Test. Economic Letters, 97, 185-190.
• Yamak, N. (2000). Cointegration, Causality and Kaldor’s Hypothesis: Evidence from Turkey, 1946-1995. Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(1), 75-80.
• Yetiz, F., & Özden, C. (2017). Analysis of Causal Relationship Among GDP, Agricultural, İndustrial and Services Sector Growth in Turkey. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(3), 75-84.