Türkiye Cumhuriyetinde Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Örgütsel Yenilikçilik Üzerine Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: Özel Sayı, 35 - 51, 17.12.2023

Kaşif Demirel , A. Aslan Şendoğdu

Öz

Cumhuriyetin ilanı sonrasında Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan bugüne en önemli kaynaklardan birisi insan kaynağı olmuştur. Örgütlerin rekabet avantajı elde etmelerinde insan kaynağının önemi zaman içinde artış göstermiştir. Bunun neticesinde insan kaynağının yönetimine stratejik bakış açısı geliştirilmiştir. Rekabetin artması sonucu işletmelerin yenilikçi ürün geliştirmeleri de bir zorunluluk oluşturmaya başlamıştır. Yenilikçi bir ortamın oluşmasında insan kaynağına stratejik yaklaşım ön koşullardan bir tanesini oluşturmuştur. Çalışmanın amacı bankacılık sektöründe stratejik insan kaynakları uygulamalarının örgütsel yenilikçilik üzerindeki etkisini tespit etmektir. Bu amacı gerçekleştirmek için yöntem olarak, bankacılık sektöründe 396 çalışan ile anket çalışması yapılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 22 programından yararlanılmıştır. Anket kapsamında çalışanların demografik özellikleri ile birlikte stratejik insan kaynakları ve yenilikçilik düzeylerini belirlemeye, ayrıca örgütsel bağlılık ve işyeri performansını belirlemeye yönelik sorular sorulmuş ve bu kapsamda elde edilen bulgular analiz edilmiştir. Araştırmanın hipotezlerini test etmek için SİKY, örgütsel yenilikçilik, örgütsel bağlılık ve örgütsel performans arasındaki ilişkinin tespiti amacıyla korelasyon ve regresyon analizi yapılmıştır. Analizler sonucunda hipotezlerin desteklendiği tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda stratejik insan kaynakları yönetim uygulamalarının örgütsel yenilikçiliği pozitif ve güçlü bir şekilde etkilediği görülmüştür. Araştırma SİKY, örgütsel yenilikçilik, örgütsel bağlılık ve örgütsel performans arasındaki ilişkiler üzerine konumlandırılmış olması nedeniyle, ilerde yapılacak olan konuyla ilintili çalışmalar için de önemli olabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi, Örgütsel Yenilikçilik, Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Performans, Bankacılık Sektörü

Kaynakça

• Akgemci, T. & Çavuş, M. F. (2008). İşletmelerde Personel Güçlendirmenin Örgütsel Yaratıcılık ve Yenilikçiliğe Etkisi: İmalat Sanayiinde Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 229-244.
• Aksay, K. (2011). Yenilikçilik Kültürünün Örgütsel Yenilikçilik Üzerine Etkisi: Konya İlinde Faaliyet Gösteren Özel Hastanelerde Bir Uygulama, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Konya.
• Alayoğlu, N. (2010). Rekabet Üstünlüğü Sağlamada İnsan Kaynakları ve Rekabet Stratejileri Uyumunun Önemi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 27-49.
• Armstrong, M. (2008). Strategic Human Resource Management: A Guide to Action, Six Edition, Kogan Page, London.
• AUZEF (2023). İnsan Kaynakları Yönetimi. Erişim Adresi: auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/kok/ikyau214.pdf
• Benli, A. & Şahin, L. (2004). İnsan Kaynakları Yönetiminde İşgören Bulma ve Seçme: Çınar Hotel Uygulaması, Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 113-124.
• Bulut, G. (2018). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimine Geçiş Sürecinde Değişen Motivasyon Uygulamaları: Büyük Ölçekli Şirke İncelemeleri, Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Muğla.
• Bratton, J. & Gold, J. (2000). Human Resource Management: Theory and Practice, 5th Edition, Palgrave Macmillan, New York.
• Ceylan, H. (2016). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Çalışanların Verimliliği Üzerindeki Etkisi İspark A.Ş. Örneği, Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 43, 11-43.
• Cingöz, A. (2011). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi ve Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Örgütsel Performans ve İç Girişimcilik (Girişimsel Performans) Üzerindeki Etkileri: Kayseri İmalat Sanayinde Bir Araştırma, Doktora Tezi, İşletme Anabilim Dalı Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı, Kayseri.
• Çalışkan, H. (2019). Sağlık Kurumlarında Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Örgütsel İnovasyona Etkisi, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22, 341-358.
• Çalışkan, M. (2017). Dönüştürücü Liderlik ve Örgütsel Yenilikçilik Arasındaki İlişki Üzerine Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı, Ardahan.
• Demirtaş, Ö. (2013). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi ve Örgütsel İnovasyon, Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, 2, 261-290.
• Ghalamkari, B. & Wan, W. K. I. (2010). Practice of Strategic Human Resource Management in the Enterprise, University Teknologi Malaysia, Faculty of Management and Human Resource Development, 1-9.
• Gürbüz, S. (2011). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Örgütsel Bağlılığa ve İş Tatminine Etkisi: İnsan Kaynakları Yöneticileri Üzerinde Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 397-418.
• Gürbüz, S. (2013). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Kuramsal Temelleri: Evrenselci, Koşul Bağımlılık ve Yapısalcı Yaklaşımlar, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1, 1-35.
• HRM (2021) http://www.whatishumanresource.com/strategic-human-resources-management, Erişim Tarihi: 21.09.2021
• Kılıç, E. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
• Okakın, N. & Şakar, M. (2015). İnsan Kaynakları Yöneticisinin El Kitabı, Üçüncü Baskı, Beta Yayınları, İstanbul.
• Özeren, E. (2011). Örgüt Kültüründe Yeni Bir Boyut Olan Sıkılık-Esneklik ile Örgütsel Yenilikçilik İlişkisi: Türk ve İtalyan Mermer Sektöründe Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yönetim ve Organizasyon Programı, İzmir.
• Özkan, Ö. & Turunç, Ö. (2015). Örgüt Kültürü ile Yenilikçilik İlişkisinde Rekabet Şiddetinin Düzenleyici Etkisi: Savunma Sanayinde Bir Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1, 339-363.
• Palaz, P. (2019). Algılama ve Uygulamada Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi: Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, İşletme Enstitüsü, Sakarya.
• Schuler, R. S. (1992). Strategic Human Resource Management: Linking People with the Needs of Business, Organizational Dynamics, 21, 18-32.
• Şendoğdu, A. A. (2020). Endüstri 4.0 Devriminde Robotik Kaynaklar Yönetimi Bağlamında İnsan Kaynakları Yönetiminde Yeni Açılımların Kaçınılmazlığı, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34 (1), 141-161.
• Tokmak, İ. (2008). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin İşletmelerin Yenilikçilik Yeteneğine Etkisi ve Elektronik Sanayisine Yönelik Bir Araştırma, Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Truss, C. & Gratton, L. (1994). Strategic Human Resource Management: A Conceptual Approach, The International Journal of Human Resource Management, 5, 663-686.
• Ünnü, N. A. A. & Keçecioğlu, T. (2009). İnsan Kaynakları Yönetiminden Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimine Dönüşüm, Ege Akademik Bakış Dergisi, 9, 1171-1192.
• Wang, C. L. & Ahmed, P. K. (2004). The Development and Validation of The Organizational Innovativeness Construct Using Confirmatory Factor Analysis, Europen Journal Of Innovation Management, 7, 303-313.
• Wright, P. M., McMahan, G. C. & Mcwilliams, A. (2006). Human Resources and Sustained Competitive Advantage: A Resource-Based Perspective, International Journal Of Human Resource Management, 5, 301-326.