The Effect of Five Factor Personality Traits on Anxiety About Finding a Job: A Research on Associate Degree Students

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 146 - 164, 31.12.2023

Dilek Tiryaki Yenilmez , Abdullah Zübeyr Akman

Öz

The aim of this study is to examine the effect of five factor personality traits (FFPT) on job finding anxiety (JFA) in associate degree students. Students pursuing associate degrees at the Eregli Kemal Akman Vocational School of Necmettin Erbakan University were the subjects of the study. A quantitative approach was used as a technique. Correlation, t-test, ANOVA and regression analyses were conducted within the scope of the research. As a result of the analyses, it was revealed that there was a correlation relationship of r=-0,165 between FFPT and JFA. As a result of the t-test, significant differences were found in JFA and personal efficacy. JFA and the helplessness sub-dimension showed significant differences in the ANOVA analysis. Finally, the regression analysis revealed that FFPT had a significant and detrimental impact on JFA (β =-0.230, R²=0.027, p<0.05). As a result, it was statistically revealed that associate degree students experience anxiety about finding a job and that it is more especially in those who have not worked in a job before, and that the personal characteristics of the students do not have much effect on anxiety about finding a job.

Anahtar Kelimeler

Personality, Personality Traits, Anxiety, Job Finding Anxiety

BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN İŞ BULMA KAYGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: ÖNLİSANS ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bu araştırmanın amacı önlisans öğrencilerinde beş faktör kişilik özelliklerinin (BFKÖ) iş bulma kaygısı (İBK) üzerine etkisinin incelenmesidir. Araştırma Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Kemal Akman Meslek Yüksekokulu’nda okuyan önlisans öğrencilerine uygulanmıştır. Yöntem olarak nicel yöntem uygulanmıştır. Araştırma kapsamında korelasyon, t-testi, ANOVA ve regresyon analizleri gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen analizler sonucunda BFKÖ ile İBK arasında r=-0,165 korelasyon ilişkisi olduğu ortaya çıkmıştır. T-testi sonucunda İBK’de ve kişisel yeterlilikte anlamlı farklılıklar bulunmuştur. ANOVA analizinde yine İBK’de ve çaresizlik alt boyutunda anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Son olarak regresyon analizinde İBK üzerinde BFKÖ’nün (β=-0,230, R²=0,027, p<0,05) anlamlı ve negatif etkisi olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak önlisans öğrencilerinin iş bulma kaygısı yaşadıkları ve özellikle daha önce bir işte çalışmayanlarda daha fazla olduğu, öğrencilerin sahip oldukları kişisel özelliklerin çok fazla iş bulma kaygısı üzerinde etkili olmadığı istatistiksel olarak ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kişilik, Kişilik Özellikleri, İş Bulma Kaygısı, kaygı

Kaynakça

• Adıgüzel, Z. ve Küçükoğlu İ. (2020). Çalışma Ortamında Algılanan İş Stresinin İşgörenler Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 2(1): 1-16.
• Ahmed Abdel-Al Ibrahim, K., Mohammad Zaitoun, Z. S., & Ajanil, B. (2022). Unemployment Anxiety in Light of the Coronavirus 2019 Pandemic and its Relationship to Psychological Reassurance Among Graduate Students at Prince Sattam bin Abdulaziz University. Hindawi Education Research International, 2022: 1-10.
• Ahmetoğulları, K. & Güneş, M. (2017). Öğrencilerin Kişilik Özelliklerinin Mesleğin Geleceğine Bakış Açılarına Etkisi: Hilvan MYO Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(21): 24-39.
• Akgün, A., Gönen, S. & Aydın M. (2007). İlköğretim Fen ve Matematik Öğretmenliği Öğrencilerin Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre Incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20): 283-299.
• Aljumili, S. (2020). Unemployment Anxiety and Its Relationship to Future Perceptions of Unemployed Graduate Students. Journal of Tikrit University for Humanities, 27(6): 465-487.
• Alkan, N. (2007). Beş Faktör Kişilik Ölçeği’nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Ankara. Yayınlanmamış Araştırma.
• Al Qaisy, L.M. & Thawabieh, A.M. (2017). Personal Traits and their Relationship with Future Anxiety and Achievement. Journal on Educational Psychology, 4(3): 11-20.
• Ateş, S. S. (2019). Anxiety of Unemployment Before the Graduation: Research on University Students in the Aviation Departments. International Journal Entrepreneurship and Management Inquiries, 3(5): 165-174.
• Aytaç, S. (2007). Örgütsel Davranış Açısından Kişiliğin Önemi. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 3(1).
• Bacanlı, H., İlhan, T. & Aslan, S. (2009). Beş Faktör Kuramına Dayalı Bir Kişilik Ölçeğinin Geliştirilmesi: Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2): 261-279.
• Bahar, H. & Kağan, M. (2018). Öğretmen Adaylarında Öz-Yeterlik Algılarının Yordayıcısı Olarak Beş Faktör Kişilik Özellikleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 20(3): 676-686.
• Barlas, E., Yayar, R. & Özdoğan, A. (2019). İş Bulma Kaygısını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencileri Örneği. III. Taras Shevchenko International Congress on Social Sciences, Kiev, Ukraine, 381-398.
• Bitlisli, F., Dinç, O. M., Çetinceli, E. & Kaygısız, Ü. (2013). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile Akademik Güdülenme Ilişkisi: Süleyman Demirel Üniversitesi Isparta Meslek Yüksekokulu Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (2): 459-480.
• Bono, J.E., Boles, T.L., Judge, T.A. & Lauver, K.J. (2002). The Role of Personality in Task and Relationship Conflict. Journal of Personality, 70 (3): 1311-1344.
• Ceviz, N., Tektaş, N., Basmacı, G. & Tektaş, M. (2020). Covid 19 Pandemi Sürecinde Üniversite Öğrencilerinin Kaygı Düzeylerini Etkileyen Değişkenlerin Analizi. Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Dergisi, 3(2): 312-329.
• Costa, P. T., McCrae, R. R. & Dye, D. A. (1991). Facet Scales for Agreeableness and Conscientiousness: A Revision of the Neo Personality Inventory. Personality and Individual Differences, 12(9): 887-898.
• Costa, P.T. & Mccrae, R.R. (1995). Domains and Facets: Hierarchical Personality Assessment Using the Revised Neo Personality Inventory. Journal of Personality Assessment, 64 (1): 21-50.
• Cüceloğlu, D. (2017). İnsan ve Davranışı. 35. Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çakmak, Ö. & Hevedanlı, M. (2005). Eğitim Ve Fen-Edebiyat Fakülteleri Biyoloji Bölümü Öğrencilerinin Kaygı Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14): 115-127.
• Çetinceli, K. & Tüzün, P. (2022). Üniversite Öğrencilerinin İşsizlik Kaygısı, Yaşam Doyumu ve Psikolojik İyi Oluşları Arasındaki İlişki. Current Perspectives in Social Sciences, 26(1): 21-30.
• Çevik, A. & Öneren, M. (2019). Önlisans Öğrencilerinin İş Bulma Endişeleri ve Kaygı Düzeylerinin Belirlenmesi. ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8: 1-12.
• Çoban, E. A., & Karaman, N. G. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Umutsuzluk, Kaygı ve İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 2(2): 78-88.
• Dağlar, H. (2021). Kişilik Özelliklerinin İşsizlik Kaygısı Üzerine Etkisi, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(44): 7638-7667.
• Davras, G. M. (2020). Research of the Relationship Between the Unemployment Anxiety and Self-Esteem of Potential Workforce in Tourism. Journal of Tourism Theory and Research, 6(2): 75-85.
• Demirci, M. A. (2020). Üniversite Öğrencilerinin İş Bulma Kaygısının Okula Bağlılığa Etkisi. 2. Uluslararası İktisat, İşletme ve Sosyal Bilimler Kongresi, 170-178.
• Demirci, Ş., Erol, E. & Zeren, F. (2015). Muhasebecilik Mesleğine Yönelimde Beş Faktör Kişilik Ölçeği: İşletme Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1): 25-37.
• Deveci, E., Çalmaz, S. & Açık, A. (2012). Doğu Anadolu’da Yeni Açılan Bir Üniversitenin Öğrencilerinde Kaygı Düzeylerinin Sağlık, Sosyal ve Demografik Faktörler ile İlişkisi. Dicle Tıp Dergisi / Dicle Medical Journal, 39(392): 189-196.
• Develioğlu, K. & Tekin, Ö. (2013). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Yabancılaşma Arasındaki İlişki: Beş Yıldızlı Otel Çalışanları Üzerine Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2): 15-30.
• Doğan, T. (2013). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Öznel İyi Oluş. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(1): 56-64.
• Dönmez Kara, C. Ö. & Karaaslan, İ. (2022). Covid-19 Pandemisinin Üniversite Öğrencilerinin İşsizlik Kaygıları Üzerine Etkileri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 82: 155-194.
• Dursun, S. & Aytaç, S. (2009). Üniversite Öğrencileri Arasında İşsizlik Kaygısı. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XXVIII (1): 71-84.
• El Keshky, M.E.S. (2020). Cognitive Flexibility as the Mediator Between Unemployment Anxiety and Psychological Wellbeing Among University Students with Disabilities. JKAU/ Arts and Humanities, 28: 299-321.
• Eş, A. & Durak, H. S. (2018). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin İş Bulma Kaygılarına Yönelik Ölçek Geliştirme: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Örneği. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(1): 115-127.
• Giluk, T.L. & Postlethwaite, B.E. (2015). Big Five Personality and Academic Dishonesty: A Meta-Analytic Review. Personality and Individual Differences, 72: 59-67.
• Gosling, S. D., Rentfrow, P. J. & Swann W. B. (2003). A Very Brief Measure of the Big-Five Personality Domains. Journal of Research in Personality, 37: 504-528.
• Gümüş, Ö. D. (2009). Kültür, Değerler, Kişilik ve Siyasal İdeoloji Arasındaki İlişkiler: Kültürlerarası Bir Karşılaştırma (Türkiye-ABD), Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Günel, D. (2010). İşletmelerde Yıldırma Olgusu ve Yıldırma Mağdurlarının Kişilik Özelliklerine İlişkin Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 12(3): 37-65.
• Güney, S. (2017). Sosyal Psikoloji. 4. Baskı, Ankara: Nobel Yayıncılık
• Horzum, M., Ayas, T. & Padır, M. (2017). Beş Faktör Kişilik Ölçeğinin Türk Kültürüne Uyarlanması. Sakarya University Journal of Education, 7(2): 398-408.
• ILO, (2022). Global Employment Trends for Youth 2022: Investing in Transforming Futures for Young People. (Erişim adresi: https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/---publ/documents/publication/wcms_853321.pdf).
• İçerli, L. & Arsu, U. (2019). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Kariyer Değerleri Üzerindeki Etkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 4(8): 21-45.
• İnanç, Y. B. & Yerlikaya, E. E. (2012). Kişilik Kuramları. (E-Kitap). 6. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• John, O. P. & Srivastava, S. (1999). The Big Five Trait Taxonomy: History, Measurement, and Theoretical Perspectives. In L.A. Pervin & O. P. John (Eds.), Handbook of personality: Theory and research (pp. 102–138). Guilford Press.