Hıyar Yetiştiriciliğinde Selenyum ve Silisyum Yaprak Gübrelerinin Etkileri

Yıl 2016, Cilt: 5 , 243 - 252, 04.04.2016

Mehmet Fatih Çetinsoy Hayriye Yıldız Daşgan

https://doi.org/10.17100/nevbiltek.211003

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada, yapraktan selenyum (Se) ve silisyum (Si) gübrelemelerinin açık tarla koşullarında yetiştirilen hıyar (Cucumis sativus L.) bitkisinde büyüme, verim, bitki besin maddeleri alımı ve bazı meyve kalite özellikleri üzerine etkileri incelenmiştir. Selenyum, Na₂SeO₄ bileşiği olarak 50 ppm dozunda ve Silisyum, K₂SiO₃ bileşiği olarak 300 ppm dozunda yapraklardan sprey şeklinde olmak üzere 3 defa 15 gün aralıklarla uygulanmıştır. Deneme süresince bitkilerde ve meyvelerde ölçülen, analiz edilen ve incelenen parametreler olarak;  yaprak sayısı, bitki boyu, hasat süresince meyve sayısı ve ağırlığı, meyve çapı, meyve boyu, meyve sertliği, meyvede suda çözülebilir kuru madde (SÇKM),  meyvede pH, meyvede EC, yaprakta N, P, K, Mg, Ca, Fe, Se ve Si içerikleri belirlenmiştir. Ayrıca Se ve Si’un insan beslenmesi üzerine olumlu etkileri nedeniyle, yaprak gübrelemesi ile meyvenin Se ve Si içeriğinin değişimini incelemek için meyvede Se ve Si analizleri yapılmıştır. Sonuç olarak,  yapraktan Se uygulaması hıyar meyve veriminde % 11, Si, % 8 ve Se + Si uygulaması ise verimde % 25 artışlar sağlamıştır. Bitki büyümesi ve meyve özellikleri üzerine Se ve Si’un etkileri belirgin değilken, meyvenin Se ve Si içeriği üzerine artırıcı etkiler görülmüştür. Silisyum uygulamasında dikkat çekici bir şekilde kontrole göre %134 daha sert meyve eti olmuştur. Selenyum tek başına ve Se + Si uygulamalarında ise kontrole göre sırasıyla % 35 ve %38 daha sert meyveler oluşmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yaprak gübrelemesi, Se, Si, Cucumis sativus

Kaynakça

• Aktaş, M., “Bitkilerde Beslenme Bozuklukları ve Tanınmaları”, (M. R. Karaman , A.R.Brohi editör). 3. Ulusal Gübre Kongresi: Tarım-Sanayi-Çevre : 11-13 Ekim 1.Cilt ,Nobel Basımevi , Ankara , s.1121-1126, 2004
• Hartikainen, H., “Biogeochemistry of selenium and its impact on food chain quality and human health”, J. Trace Elem. Med. Biol., 18, 309-318, 2005
• Girling, C.A., “Selenium in agriculture and the environment”, Agriculture Ecosystem Environmental, , 37–65, 1984
• Combs, Gf. Jr., Luè J., “Mechanisms of selenium anticarcinogenesis”, 2001
• Hawkesford, M.J., Zhao, F.J., “Strategies for increasing the selenium content of wheat”, Journal of Cereal Science, 46 (3), 282-292, 2007
• Sumner, E.M., Handbook of soil science.CRC Press,Boca Raton,London,New York,Wasngton Dc.sustainable rice production. Adv. Agron. Academic Press, San Diego, CA, USA, 2001
• Epstein,E, “Silicon. Annv. Rev.”, Plant Physiol Plant Mol. Biology, 50, 641-644, 1999
• Meunier, J., “The role of plants in the transfer of silicon from the plant surface into the cytosol” , Geoscience, 335, 1199-1206, 2003
• Miyake,Y., Takahashi,E., “Silicon deficiency of tomato plant”, Soil Science Plant Nutrition, 24, 175-189, 1978
• Miyake,Y., Takahashi,E., “Effect of silicon on the growth of solution cultured cucumber plant” Plant Nutriton, 29, 71-83, 1983a
• Miyake,Y., Takahashi,E., “Effect of silicon on the growth of cucumber plant in soil culture”. Soil Sci Plant Nutrition, 29, 463-471,1983b
• Miyake,Y., Takahashi,E., “Effect of silicon on the growth and of soybean plants in a solution culture”, Soil Sci Plant Nutrition, 31, 625-636, 1985
• Aranda, M.R.R., Oliva, J., Cuartero, J., “Silicon alleviates the deleterious salt effect on tomato plant growth by improving plant water status”, Journal of Plant Physiology, 5, 10, 2005
• Gong,H., Chen,G., Chen, G., Wang,S., Zhang, C., “Silicon alleviastes oxidatives damage of wheat plants in pots under drought”, Plant Science,169,313-321, 2005
• Casey, W.H., Kinrade, S.D., Knight, C.T.G., Rains, D.W., Epstein, E., “Aqueous silicate complexes in wheat Triticum aestivum L”, Plant Cell Environmental, 51–54, 2003
• Ma. J.F., Goto, S., Tamai, K., Ichi, M., “Role of root hairs and lateral roots in silicon uptake by rice”, Plant Physiology, 127, 1773-1780, 2001
• Sripanyakorn, S., Raviin, J., Thompson, R.P.H., Powell, J.J., “Dietary silicon and bone health”, Nutrition Bulletin, 30 (3), 222-230, 2005
• Jones Junior, J.B. 1972. “Plant tissue analysis for micronutrients”. Editors: Mortvedt, J.J., Giordano, P.M., Lindsay, W.L. Micronutrients in agriculture. Madison: Soil Science Society of America, 319-346.
• Jones, J.B. Jr., B. Wolf, H.A. Mills, Plant Analysis Handbook. Micro Macro Publishing, Inc., 1991
• Kacar, B., İnal, A., Bitki Analizleri. Silisyum Belirlenmesi. Nobel Yayınları,782-783, 2008.
• Avcu, S., Akhoundnejad, Y, Daşgan H.Y., “Domateste tuz stresi üzerine selenyum ve silikon uygulamalarının etkileri”, Tarım Bilimleri Dergisi, 6 (1), 183-188, 2013
• Djanaguiraman M., Devi D.D, Shanker A.K., Sheeba J.A., Bangarusamy U. , “Impact of selenium spray on monocarpic senescence of soybean (Glycine Max L.)”, Food Agriculture & Environment, 2 (2), 44-47, 2004
• Hu, H., Hu, C., Jie, X., Liu, S., Guo, X., Hua, D., Ma, C., Lu, J., Liu, H., “ Effects of selenium on herbage yield, selenium nutrition and quality of alfalfa”, Journal of Food, Agriculture & Environment, 8 (2), 792 – 795, 2010
• Zhang, C., Moutinho-Pereira, J.M., Correia, C., Coutinho, J., Gonçalves, A., Guedes, Gomes
• Laranjo, J., “Foliar application of Sili-K® increases chestnut (Castanea spp.) growth and photosynthesis, simultaneously increasing susceptibility to water deficit”, Plant Soil, 1385, 2012
• Bergmann, W., “Nutritional disordes of plants. development, visual and analytical diagnosis”, s.350, 1992
• Weise, H., Nikolic, M., Römheld, V., “Silicon in plant nutrition”, The Apoplast of Higher Plants: Compartment of Storage,Transport and Reactions, 33–47. B. Sattelmacher and W.J. Horst (eds.), Springer boks, 2007