Endüstriyel Üretimde Döngüsel Çevre Politikaları

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 111 - 122, 30.12.2018

Hüseyin Cüce

https://doi.org/10.17100/nevbiltek.424912

Cited By: 3

Öz

Çeşitli
endüstriyel alanlarda yapılmış çevresel analizler göstermektedir ki, atık
maddeler, hacim ve kompozisyon bakımından farklı özelliklere sahip olsalar da
genellikle az veya hiç arıtım yapılmaksızın deşarj edilmektedirler. Gelişmiş
ülkelerin pek çoğunda, kirlilik kontrolü (boru sonu arıtım teknolojileri)
üzerine odaklanan klasik çevre koruma yaklaşımlarının etkili bir çevre yönetimi
olmadığı anlaşıldığından yeni yaklaşım ve teknikler benimsenmiştir. Hammadde,
üretilen ürün ve oluşan atıkların tümü için entegre bir yönetim uygulamak,
kaynak tüketiminin ve atık minimizasyonunun etkin olarak tasarlandığı kirlilik
önleme yaklaşımları ile mümkün olabilmektedir. Bu hedeflere ulaşmak için temiz
üretim ve benzeri çevre dostu teknikler uygulanmalıdır. Endüstride temiz
üretim, hammaddenin bir ürüne dönüştürülüp nihai bertarafına kadar ürün ömrü
boyunca meydana gelebilecek olumsuz çevresel etkileri önler veya en aza
indirir. Bu kapsamda önleyici çevre yönetimi ve temiz üretim uygulamaları
giderek önem kazanmış olup çeşitli endüstrilere ihtiyaç duydukları desteği
sağlamak üzere ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından çok sayıda program
ve proje yürütülmektedir. Bu çalışmanın amacı, endüstride temiz üretim odaklı
yaklaşımlar ve döngüsel çevre politikalarının araştırılması, ayrıca verimlilik
stratejilerinin değerlendirilmesidir.  

Anahtar Kelimeler

Çevre yönetimi, Temiz üretim, Kirlilik önleme, Endüstriyel ekoloji, Döngüsel çevre

Kaynakça

• [1] Demirer, N. G., “Kirlilik Önleme Yaklaşımının Temel Prensipleri”, Çevre ve Mühendis, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası, Ankara, 2003, sayı:25, s.13-20.
• [2] Demirer, N.G., “Temiz Üretim/Kirlilik Önleme Kavramı ve Çevre Mühendisliği Eğitimi”, Çevre Mühendisleri Odası, IV. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi, Mersin, 2001.
• [3] Atımtay, T.A., “Temiz Ürünler ve Temiz Prosesler Konusunda Avrupa’daki Son Gelişmeler”, Çevre Mühendisleri Odası, IV. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi, Mersin. 2001.
• [4] Visvanathan, C., Kumar S., “Issues For Beter İmplementation of Cleaner Production in Asian Small and Medium İndustries”, Journal of Cleaner Production, 7, 1999, 127-134.
• [5] MOED, “Minimisation Opportunuties Environmental Diagnosis”, Regional Activity Centre for Cleaner Production (RAC/CP), Spain, http//www.cipn.es, 2000.
• [6] Kaya, M. Prof. Dr., Temiz Üretim, Teknoloji Araştırma Merkezi, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, 2000. http://ogu_tekam.sitemynet.com/yazilar2/TEKAM_27.htm. [7] Fresner J., "Cleaner production as a means for effective environmental management", Journal of Cleaner Production, 1998, Vol. 6, 171-179.
• [8] Cılız N., Daylan B., Baydar G., “Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Yayınları-II, Temiz Üretim” Ankara, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2011
• [9] Ohio EPA Office of Pollution Prevention. 1993. Ohio Pollution Prevention and Waste Minimization Planning Guidance Manual.
• [10] Guidance Manuel, “How to Establish and Operate Cleaner Production Centres”, Cleaner Production and Environmental Management Branch, UNIDO, www.unido.org/cp, Production and Consumption Branch, UNEP, www.uneptie.org/cp, 2004.
• [11] Hanrahan G., 2013. Key Concepts in Environmental Chemistry (Çevre Kimyasında Temel Kavramlar: Problemler ve Çözüm Notları İlaveli) 1. Basımdan Çeviri (Ed. İsmail Toröz), Nobel Yayın Evi, Ankara, 393s.
• [12] Habicht F. H., 1992. U.S. EPA, memo EPA Definition of Pollution Prevention. May 28, 1992. Washington, D.C.
• [13] Hilson G., 2003. Defining “cleaner production” and “pollution prevention” in the mining context, Minerals Engineering, 16:305-321.
• [14] Bishop, P. L., “Pollution Prevention: A New Paradigm For Engıneering Education”, Water, Air and Soil Pollution, Kluwer Academic Publishers, Netherlands, 2000, 123: 505-515.
• [15] Halkman, K. A., Atamer, M., Ertaş, H. A., Doç. Dr., “Endüstri ve Çevre İlişkileri”, Ziraat.Mühendisleri Odası, Türkiye 5. Teknik Kongresi, Ankara. 2000.
• [16] Gümüşel, D., “Kobilere Yönelik Çevre Yönetimi Araçları: Delta Eko-Verimlilik Programı Örneği”, Çevre Mühendisleri Odası, V. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi, Ankara. 2003.
• [17] Hamner, B., “What is the Relationship Between Cleaner Production, Pollution Prevention, Waste Minimization and ISO 14000?”, I. Asya Kimya Sanayinde Temiz Üretim Konferansı Bildirgesi, Tayvan, 1996.
• [18] Fitzgerald D.P., Herrmann J.F., , Sandborn P.A., Schmidt L.C., 2005. Beyond Tools: A Design for Environment Process, International Journal of Performability Engineering Vol. 1, No. 2, pp. 105-120
• [19] Hemel C. G. V., Keldmann T., 1996, "Applying DFX Experiences in Design for Environment," Design for X: Concurrent Engineering Imperatives, Chapmann & Hall, London, pp. 72-95.
• [20] Kıyık G., 2012. Türkiye’de Eko Verimliliğe İşletmeler Nasıl Bakıyor? e-Journal of New World Sciences Academy Volume: 7, Number: 2.
• [21] TTGV, 2010. Türkiye’de temiz üretim uygulamalarının yaygınlaştırılması için çerçeve koşulların ve Ar-Ge ihtiyacının belirlenmesi projesi – Sonuç raporu - Çevre ve Orman Bakanlığı.
• [22] Mirata, M., “Temiz Üretimin de Ötesi... Endüstriyel Ekoloji İlkeleri ve Bölgesel Uygulamaları”, Çevre ve Mühendis, sayı:25, s.21-27, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası, Ankara, 2003.
• [23] UNEP, 2004. Cleaner Production (CP) Activities, Division of Tech. Industry and Economics. http://uneptie.org.
• [24] Frosch R, Gallopoulos N. Strategies for Manufacturing. Sci Am 1989; 261: 144–150.
• [25] Ayres RU. Industrial Metabolism In Technology and Environment. Washington: National Academy Press, 1989.
• [26] Ayres RU. Industrial metabolism: Theory and policy. Tokyo: United Nations University Press, 1994.
• [27] Jimenez-Gonzalez C., Constable D.J.,2016. Green Chemistry and Engineering (Yeşil Kimya ve Mühendislik: Pratik Bir Tasarım Yaklaşımı) 1. Basımdan Çeviri (Ed. Kontaş Aşkar T.), Nobel Yayın Evi, Ankara, 681s.
• [28] Manahan S.E., 2004. Environmental Chemistry, 8th ed., CRC Press, Boca Raton, FL.
• [29] Ayres R. U., 2004. On the Life Cycle Metaphor: Where Ecology and Economics diverge. Ecol. Econ., 48:425-438.
• [30] Tibbs, H. (1992) Industrial Ecology—An Agenda for Environmental Management. Pollution Prevention Review, 167.
• [31] Özkan A., Günkaya Z., Özdemir A., Banar M., 2017. Sanayide Temiz Üretim ve Döngüsel Ekonomiye Geçişte Endüstriyel Simbiyoz Yaklaşımı: Bir Değerlendirme, Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi B - Teorik Bilimler. DOI: 10.20290/aubtdb.332377
• [32] Abraham M. A., Nguyen N., 2003. Green Engineering: defining the principles-results from the San Destin Conference, 22(4): 233-236.
• [33] Environmental Protection Agency, Local Government Pollution Prevention Toolkit, USEPA Publication, 1998. http://www.cleanerproduction.com/misc/Pubs/CP
• [34] Lozano, J.F., Lozano, R., Freire, P., Jimenez-Gonzalez, C., Sakao, T., Ortiz M.G., Trianni A., Carpenter A., Viveros T., 2018. New perspectives for green and sustainable chemistry andengineering: Approaches from sustainable resource and energy use,management, and transformation Journal of Cleaner Production, 172: 227-232
• [35] Erişim Linki, http://www.srl.gatech.edu/ , Erişim tarihi: 19.12.2017
• [36] TTGV, 2014. Sürdürülebilir Rekabetçilik için Temiz Üretim (EKOSKOP), Türkiye Tekonoloji Geliştirme Vakfı, TTGV – T/2014/05, ISBN-978-605-64392-1-6, ANKARA
• [37] T.C. Bilim, Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğü, KOBİ’ler için Eko-Verimlilik Klavuzu, Ankara, Korza Yayıncılık, ISBN: 978-605-4889-04-4