KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ OTEL İŞLETMELERİNDE YÖNETİM FONKSİYONLARININ UYGULANMASI
Yıl 2020,
Cilt: 10 Sayı: 1, 150 - 170, 22.06.2020
Ferda Üstün
,
Ayşe İpek Koca Ballı
,
Erdinç Ballı
Öz
Bu araştırmada, küçük ve orta büyüklükteki otel işletmelerinin (KOBOİ) yönetim fonksiyonlarını uygulama düzeylerinin incelenmesi ve bu düzeylerin örgütün demografik özellikleri ile ilişkisinin ortaya konması amaçlandığı gibi, ayrıca yönetim fonksiyonlarını uygulama düzeyinin ölçümünde kullanılabilecek güvenilir ve geçerli bir ölçeğin ortaya konması da amaçlanmıştır. Bu amacı gerçekleştirmek için Çukurova Bölgesinde faaliyet gösteren KOBİ’lerde görev yapan 389 yöneticiye, yönetim fonksiyonlarını ölçmeye yönelik, literatürle uyumlu ve mevcut çalışmalardan faydalanılarak hazırlanan anket formları yüz yüze görüşme yöntemi ile uygulanmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde uygun istatistiki programlar kullanılmıştır. Araştırma sonucunda ölçeğin yönetim fonksiyonları uygulamalarını planlama, organize etme, yürütme ve denetim olmak üzere 4 boyutlu yapıda ölçmede geçerli ve güvenilir olduğu tespit edilmiştir. KOBİ’lerin yürütme ve denetim faaliyetlerini uygulama noktasında ortalamalarının yüksek; planlama ile organize etme faaliyetlerini uygulama noktasında ise ortalamalarının düşük olduğu görülmüştür. Ayrıca yönetim fonksiyonlarının uygulama ortalamaları işletmenin sahiplik, yıldız sayısı ve çalışan sayısına göre anlamlı farklılıklar göstermiştir.
Kaynakça
- Akgemci, T. (2001). KOBİ’lerin Temel Sorunları ve Sağlanan Destekler, Ankara: KOSGEB Yayınları.
- Aktuğlu, M. A. (1996). Denetim ve Revizyon, İzmir: Barış Yayınları.
- Alpugan, O. (1988). Küçük İşletmeler: Kavramı, Kuruluşu ve Yönetimi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Genel Yayın No: 125.
- Ansoff, H. I., Avner, J., Brveenburg, Jr., R. C, Portner, F. E. ve Radosevich, R. (1970). Does Planning Pay? The Effect of Planning on Success of Acquisitions in American Firms, Long Range Planning, 3: 2-7.
- Ataman, G. (2002). İşletme Yönetimi, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
- Bozkurt, N. (2007). Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Yönetim Sorunları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi, Niğde.
- Börü, D. (1997). Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Profesyonel Yönetici Kullanımına İlişkin Bir Araştırma, Öneri Dergisi, 1 (6): 177-186.
- Browne, M. W., ve Gudeck, R. (1993) “Alternative Ways of Assessing Model Fit” In K. A. Bollen, ve J. S. Long (Eds.), Testing Structure Equation Models, (pp. 136– 162) “ Newbury Park, CA: Sage.
- Büyüköztürk, Ş. (2003). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Ankara: PegemA Yayıncılık.
- Candan, E. (2006). Kamu idarelerinde iç kontrol sistem ve süreçlerinin tasarlanması, uygulanması ve geliştirilmesinde uyulacak usul ve esaslar, Mali Yönetim ve Denetim Dergisi, 38, 18-33.
- Ceylan, A. (2001). İşletmelerde Finansal Yönetim, Bursa: Ekin Kitabevi.
- Cook, C.W., Hunsaker P. L., Coffey R. E. (1997). Management and Organizational Behavior, Chicago: Irwin, The Mc Graw Hilli Book Companies, Inc.
- Çetin, C. (1996). Yeniden Yapılanma, Girişimcilik, Küçük ve Orta Boy İşletmeler ve Bunların Özendirilmesi, İstanbul: Der Yayınları.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları, Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Dallaryan, S. (2007). Küçük ve Orta Ölçekli Otel İşletmelerinde Yönetim Sorunlarını Ortaya Çıkarmaya Yönelik Bir Uygulama-Sultanahmet Bölgesi Butik Otelleri, Sosyal Bilimler Dergisi, (1): 31-42.
- Davis, R. C. (1951). The Fundemantal of Top Management, New York: HarperveBros.
- Denhardt, R. B. (1999). The Future of Public Administration, Public Administration and Management, 4(2): 279-292.
- Dewhurst, P. ve Horobin, H. (1998). Small Business Owners. In R. Thomas (Ed.), The Management of Small Tourism and Hospitality Firms, (pp. 19–38), London, Cassell.
- Dinçer, Ö. (1992). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası (2.bsk.), İstanbul: Timaş Basım Ticaret ve Sanayii A.Ş.
- Efil, İ. (1999). İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon, İstanbul: Alfa Basım Yayım.
- Fayol, H. (1917). Administration Industrielle et Générale, Paris: H.DUNOD ET E.PĐNAT Editeurs.
- Fayol, H. (2008). Genel ve Endüstriyel Yönetim, (çev. H. Bahadır AKIN, M. Asım ÇALIKOĞLU), Ankara: Adres Yayınları.
- Gard, G., Lindström, K., ve Dallner, M. (2003). Towards a Learning Organization: The Introduction of A Client-Centered Team-Based Organization in Administrative Surveying Work, Applied Ergonomics, 34(2): 97-105.
- Gümüştekin, G. E. (2005). KOBİ Niteliğindeki Aile İşletmelerinin Yönetim ve Organizasyon Sorunları: Kütahya Seramik Sanayi Örneği, ÇÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6 (1):71-93.
- Güney, S. (2001). Yönetim ve Organizasyon, Ankara: Nobel Yayınevi.
- Haber, S. ve Reichel, A. (2005). Identifying Performance Measures of Small Ventures – The Case of the Tourism Industry, Journal of Small Business Management, 43 (3): 257–286.
- Hair, J. F., Veerson, R. E., ve Tatham, R. L. Black, W. C. (1998). Multivariate Data Analysis, Upper Saddle River. 5.
- Hallak, R., Lindsay, N. J. ve Brown, G. (2001). Examining the Role of Entrepreneurial Experience and Entrepreneurial Self-Efficacy on SMTE Performance, Tourism Analysis, 16(5): 583–599.
- Horn, T. P. (1979). Strategic Planning in Small and Medium Sized Companies, Long Range Planning, 12: 84-91.
- Horovitz, J. H., & Thiétart, R. A. (1982). Strategy, management design and firm performance. Strategic Management Journal, 67-76.
- Hu, L. T., ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff Criteria for Fit Indexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives, Structural Equation Modeling, 6(1): 1–55.
- Jennings, P. ve Beaver, G. (1997). The Performance and Competitive Advantage of Small Firms: A Management Perspective, International Small Business Journal, 15: 63–75.
- Kast, F. E., ve Rosenzweig, J. E. (1974). Organization and Management: A Systems Approach. McGraw-Hill.
- Kıngır, S. (2006). Bir Hizmet İşletmesi Olarak Beş Yıldızlı Otel İşletmelerindeki Yönetsel Sorunlar, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15: 457-481.
- Kline, R. B. (2005). Principles and Practice of Structural Equations Modeling, New York: Guilford.
Koçel, T. (1993). Büyüyen İşletmelerde Karşılaşılan Yönetim ve Organizasyon Sorunları, İstanbul: İTO Yayınları No:32.
- Koçel, T. (2007). İşletme yönetimi. İstanbul: Arıkan Basım Yayın.
- KOSGEB. (2018). Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik. Ankara.
Larsen A. T. (1996). Değişim Sürecinin Rotasını Çizmek, İnsan Yönetimi, Robert H. Rosen (Ed), MESS, İstanbul.
- Marsh, H. W., Balla, J. R. ve McDonald, R.P. (1988), Goodness of Fit Indexes in Confirmatory Factor Analysis: The Effect of Sample Size, Psychological Bulletin, 103(3): 391.
- Martínez-Román J. A., Tamayo J. A., Gamero J. ve José E. R. (2015). Innovativeness and Business Performances in tourism SMEs. Annals of Tourism Research, 54: 118–135.
- Morrison, A., ve Teixeira, R. (2004). Small Business Performance: A Tourism Sector Focus, Journal of Small Business ve Enterprise Development, 11(2): 166–173.
- Mulllins, L. J. (2005). Management and Organisational Behaviour, (4th revised edt.), Essex: Pearson Education.
- Nunnally, J. C. (1978). Psychometric Theory, (2nd ed.),New York: McGraw-Hill.
- O’Regan, N. ve Ghobadian, A. (2002). Effective Strategic Planning in Small and Medium Sized Firms, Management Decision, 40 (7): 663-671.
OECD. (2002), https://www.oecd.org/about/2080175.pdf
- Önal, K. (2009). Devlet Hastanelerindeki Müdürlük Hizmetlerinin Yönetim Organizasyon Sorunları ve Çözüm Önerileri: Kütahya Devlet Hastanelerinde Örnek Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
- Özalp, İ. (2000). İşletme Yönetimi, Eskişehir: Birlik Ofset.
- Özdamar K. (2004). Tabloların Oluşturulması, Güvenirlik ve Soru Analizi, Paket Programlarla İstatistiksel Veri Analizi, (5. Bsk), Eskişehir: Kaan Kitabevi.
- Özgener, Ş. (2003). Büyüme Sürecindeki KOBİ'lerin Yönetim ve Organizasyon Sorunları: Nevşehir Un Sanayii Örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 20:137-161.
Özkanlı, Ö. (2001). Ülkemizde Küçük İşletmelerin Başarısında Yönetim Becerisinin Etkisi, Verimlilik Dergisi, 2: 47-64.
- Pearce, J. A., Robbins, D. K., ve Robinson Jr, R. B. (1987). The Impact of Grand Strategy and Planning Formality on Financial Performance, Strategic Management Journal, 8(2): 125-134.
- Peterson, R. A., ve Kim, Y. (2013). On the Relationship Between Coefficient Alpha and Composite Reliability, Journal of Applied Psychology, 98(1): 194.
- Phaladi, M. J., ve Thwala, W. D. (2008). Critical Success Factors for Small and Medium Sized Contractors in North West Province, South Africa, In 5th Post Graduate Conference on Construction Industry Development (pp. 16-18).
- Pugh, D. S., Hickson, D. J., Hinings, C. R ve Turner, C. (1968). Dimensions of Organization Structure, Administrative Science Quarterly, 13(1): 71.
- Robinson, R. B., ve J. A. Pearce (1984). Research Thrusts in Small Firm Strategic Planning, Academy of Management Review, 9(1): 128–137.
- Schendel, D. ve Hofer, C. (1979). Strategic Management: A New View of Business Policy and Planning, Boston MA: Little, Brown ve Co.
- Schermerhorn, J. R. (1996). Management and Organizational Behavior Essentials, Wiley.
- Shaw, G., ve Williams, A. (2004). From Lifestyle Consumption to Lifestyle Production: Changing Patterns of Tourism Entrepreneurship, In R. Thomas (Ed.), Small firms in tourism (pp. 99–114), Elsevier, Oxford, 2004.
- Sisaye, S. (2005). Management Control Systems and Organizational Development: New Directions for Managing Work Teams, Leadership and Organization Development Journal, 26 (1): 51-61
- Smeral, E. (1998). The Impact of Globalization on Small and Medium Enterprises: New Challenges for Tourism Policies in European Countries, Tourism Management, 19 (4): 371-380.
- Stoner, C. R., ve Fry, F. L. (1982). The entrepreneurial decision: dissatisfaction or opportunity?”,. Journal of Small Business Management (pre-1986), 20(000002), 39.
- Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri, Türk Psikoloji Yazıları, 3(6): 49-74.
- Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları, Ankara: Ekinoks.
- Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics, Boston: Allyn and Bacon. The Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD), (2002) “Small and Medium Enterprise”, Retrieved September 13, 2017, from http://www.oecd-ilibrary.org/industry-ve-services/oecd-small-ve-medium-enterprise-outlook-2002_sme_outlook-2002-en.
- Tuan, K. ve Memiş, M. Ü. (2007). İç denetimin Yönetim Fonksiyonlarının Yerine Getirilmesindeki Rolü. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (35), 1-14.
- Türkish Hotelier Fedaration (TUROFED) (2017) “Tourism Report”, Retrieved September 18, 2017, from http://www.tourismtoday.net/d/file/turofed-turizm-raporu-2017.pdf.
- Valdiserri, G. A. ve Wilson, J. L. (2010). The Study of Leadership in Small Business Organizations: Impact on Profitability and Organizational Success, The Entrepreneurial Executive, 15: 47.
- Webster, M. (1998). Strategies for Growth, In R. Thomas (Ed.), The Management of Small Tourism and Hospitality Firms (pp. 207–218), London: Cassell.
- Weihrich, H., & Koontz, H. (2008). Major principles or guides for the managerial functions of planning, organizing, staffing, leading, and controlling. New York: McGraw-Hill.
- World Travel and Tourism Council (WTTC) (2016). Travel and Tourism Economic Impa
ct, 2016 Retrieved August 15, 2017, from https://www.wttc.org/-media/files/reports/economic%20impact%20research/regions%202016/world2016.pdf.
- Yüksel, S. (2014). Kobi’lerin Yönetim ve Organizasyon Sorunları: Trb-1 Bölgesindeki İşletmelerde Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bingöl Üniversitesi, Bingöl.
- Zhaohui, G. ve Xinxin, L. (2011). Notice of Retraction Organization and Management System Constraints Research of Small and Medium-Sized Private Enterprises. In Product Innovation Management (ICPIM), 6th International Conference on, 465-468.