TÜRKİYE’DE EĞİTİM HARCAMALARI GELİR DAĞILIMI VE ENFLASYON İLİŞKİSİ: EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 2, 553 - 567, 26.06.2021

Banu Beyaz Sipahi

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.869412

Cited By: 1

Öz

Beşeri sermayenin etkin, verimli ve dinamik olmasında eğitim düzeyi önemlidir. Özellikle bireylerin gelecekte elde edecekleri gelirlerinde artış sağlamasının yanı sıra gelir dağılımında eşitsizliğin etkin ve kalıcı bir şekilde çözülmesinde kullanılan politika araçlarından biridir. Gelir dağılımında eşitsizliğe neden olan temel faktörlerden biride enflasyondur. Enflasyonun düzeyi, dönem aralığı ve hızı gelir eşitsizliğini farklı yönde etkilemektedir.
Bu çalışmada, Türkiye’nin 1999-2019 dönemine ait yıllık gelir dağılımı ile toplam eğitim harcaması ve enflasyon arasında kısa ve uzun dönem ilişkiyi bulmak amaçlanmıştır. İlk olarak birim kök testleri ile serilerin durağanlığı kontrol edilmiş ve değişkenler arasında eş-bütünleşme ilişkisini test etmek için Johansen eş-bütünleşme testi uygulanmıştır. Uzun dönemde karşılaşılan sorunlar ise Vektör Hata Düzeltme Modeli (VECM) ile düzeltilmiştir. VECM ile belirleyiciler arasında oluşabilecek bir etki yaklaşık 3 yıl sonra düzeltilerek uzun dönemde dengeye gelmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular; kısa dönemde eğitim harcaması ve enflasyonun gelir dağılımının nedeni olduğu saptanmıştır. Ayrıca uzun dönemde gelir dağılımı üzerinde eğitim harcaması ve enflasyonun pozitif bir ilişkinin varlığını ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Gelir dağılımı, Enflasyon, Eğitim Hacaması, Johansen Eşbütünleşme

EDUCATION EXPENDITURE, INCOME DISTRIBUTION AND INFLATION IN TURKEY: COINTEGRATION ANALYSIS

Öz

Education level is important for human capital to be effective, efficient and dynamic. Especially, the education increases individual’s future earnings, is also one of the most effective political instruments that permanently solves income inequalities problem. Inflation is the main factors that cause ınequality in income dıstribution. The level, period range and speed of inflation can affect income inequality differently.
In this paper, we aimed to find long and short-run relationships between ıncome dıstrıbutıon and ınflatıon, total education expenditure for Turkey over the period 1999-2019. Firstly, stationary of the series were checked by unit root test and Johansen cointegration tests were applied to test cointegration relationship among the variables. Long-run problems have been eliminated with the Vector Error Correction Model (VECM).
An impact that may occur between the VECM and the determinants has stabilized in the long run with corrections after about 3 years. Findings at the end of the study revealed the existence of a long run positive relationship between inflation and education expenditure on ıncome distribution. Furthermore, there is a causal relation between income distribution and education expenditure, inflation in the short run.

Anahtar Kelimeler

Income Distribution, Inflation, Education Expenditure, Johansen Cointegration

Kaynakça

• Abdullah, A., Doucouliagos, H. and Manning, E. (2013).Does Education Reduce Income Inequality? A Meta-Regression Analysis. Journal of Economic Surveys Vol. 29(2), pp.301–316.
• Akçacı, T. (2013). Eğitim Harcamalarının İktisadi Büyümeye Etkisi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(5), 65-79.
• Aksoğan, G. ve Elveren, A.Y. (2012). Türkiye’de Savunma, Sağlık ve Eğitim Harcamaları ve Gelir Eşitsizliği (1970-2008): Ekonometrik Bir İnceleme. Sosyoekonomi Dergisi, 120112.
• Altınışık, İ. ve Sencer, P.H. (2008). Eğitim ve Gelir Dağılımı Eşitsizliği. KMÜ İİBF Dergisi, Sayı:15, ss.101-118,http://dergi.kmu.edu.tr/userfiles/file/aralik2008/101-118.pdf,
• Arslan İ. ve İzgi B. (2008). The Analysis of the Relationship Between Human Capital and Economic Growth in Information Scoiety (19902006). Yumuşak, İ (Editör). Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Cilt: 1, Avcı Ofset Matbaacılık, İstanbul, 371380.
• Barro, R.J. (1991). Economic Growth in a Cross Section of Countries. The Quarterly Journal of Economics 106 (2),407-443.
• Başar, S., Künü, S. ve Bozma, G.(2016). Eğitim ve Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 189-204.
• Biggs, M.L. ve Dutta J. (1999). The Distributional Effects of Education Expenditures. National Institute Economic Review, July, 68-77, http://ner.sagepub.com/content/169/1/68.short
• Braumann, B. (2004). High Inflation and Real Wages. IMF Staff Papers, 51(1), 123–147.
• Bulir, A., (2001). Income inequality: does inflation matter?. IMF Staff Papers, 4(1).
• Callan, T., Smeeding, T. ve Tsakloglou, P. (2008). Short-Run Distributional Effects of Public Education Transfers to Tertiary Education Students in Seven European Countries. IZA Discussion Paper, No. 3557, pp.1-20, http://repec.iza.org/dp3557.pdf.
• Cardoso, E. (1992). Inflation and Poverty. (No. w4006) National Bureau of Economic Research.
• Çalışkan, Ş., Karabacak, M. ve Meçik, O. (2017).Türkiye Ekonomisinde Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bootstrap Toda-Yamamoto Nedensellik Testi Yaklaşımı. KOSBED, 33, 45-56.
• Çetin, M. ve Yüksel, Ö. (2018). Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketiminin Karbon Emisyonu Üzerindeki Etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2): 169-186.
• De Gregorio, J. ve Lee, J.W. (2002). Education and Income Inequality: New Evidence from Cross-Country Data. Review of Income and Wealth, 48 (3), pp. 395-416.
• Devarajan, S., Shaikh I. H. (1998). The Combined Incidence of Taxes and Public Expenditures in the Philippines. World Development, Vol. 26(6), pp. 963-977. Dişbuda, C. ve Süslü, B. (2007). Türkiye’de Kişisel Gelir Dağılımını Belirleyen Makroekonomik Faktörler. Ekonomik Yaklaşım, Vol.18(65).1-23.
• Dumlu, U.ve Aydın, Ö. (2008). Ekonometrik Modellerle Türkiye İçin 2006 Yılı Gini Katsayısı Tahmini. Ege Akademik Bakış, 8(1): 373-393.
• Eğilmez, M. ve Kumcu, E. (2004). Ekonomi Politikası. Teori ve Türkiye Uygulaması, 15. Baskı, İstanbul, Remzi Kitabevi.
• Elveren, A. Y. (2013). Gelir Dağılımı Çalışmaları İçin Bir Alternatif: Texas Üniversitesi Eşitsizlik Projesi Veri Setleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 35-42.
• Erçakar, M. E. & Güvenoğlu, H. (2018).Türkiye’de Gelir Dağılımı ve Sosyal Koruma Harcamalarına Bir Bakış. Sosyal Bilimler Metinleri, 1: 38-53.
• Eriçok,R.E. ve Yılancı, V. (2013). Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi:Sınır Testi Yaklaşımı. Bilgi Ekonomisi ve Yönetim Dergisi, Cilt 8(1), 87-101.
• Giray, F.(2004).Savunma Harcamaları ve Ekonomik Büyüme. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 181-199.
• Gülmez, A.ve Altıntaş, N. (2015). Türkiye’de Ticari Açıklık ve Enflasyonun Gelir Dağılımına Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi KAÜ İİBF Dergisi, Cilt 6, Sayı 9, ISSN : 1309 – 4289.
• Jackson, P.M. (1990). Review of Bramley. Environment and Planning C: Government and Policy, 9, 243.
• Jurado, A., Perez-Mayo, J. ve Pedraja, F. (2015). The Impact of Public Services Expenditure on the Spanish Income Distribution. Soc Indic Res, pp.1-25, DOI 10.1007/s11205-0150957
• Kalaycı, S. ve Öztürk, A. (2017). Türkiye’de Eğitim, İşsizlik ve Enflasyona Dayalı Gelir Dağılımı Adaletsizliği. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 12/31, p. 151-168.
• Karim, R. M. (2015). Public Education Spending and Income Inequality in Bangladesh. International Journal of Social Science and Humanity, Vol.5(1), pp.75-79.
• Kayalıdere, G. ve Şahin, H. (2014). Sosyal Devlet Anlayışı Çerçevesinde Türkiye’de Sosyal Koruma Harcamalarının Gelişimi ve Yoksulluk. Siyaset. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2): 57-75.
• Lundberg, M. and Lyn, S. (2003). The Simultaneous Evolution of Growth and Inequality. The Economic Journal 113: 326–44.
• Meo, M.S., Khan, V.J., Ibrahim, T.O., Khan, S., Ali, S. ve Noor, K. (2018).Asymmetric Impact of Inflation and Unemployment on Poverty in Pakistan: New Evidence from Asymmetric ARDL Cointegration. Asia Pacific Journal of Social Work and Development, 28(4), 295-310.
• Monnin, P. (2014). Inflation and Income Inequality in Developed Economies. CEP Working Paper Series.
• Mushkin, S.J.(1962). Health as an Investment. Journal of Political Economy, Vol. 70(5), ss. 129–157.
• Özsoy C. (2008). Türk Yükseköğretim Sisteminin Durumu ve İktisadi Büyüme Performansına Katkısı. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2).
• Park, J. (2006). Dispersion of Human Capital and Economic Growth. Journal of Macroeconomics, 28(3), 2006, 520-539.
• Paternostro, S., Rajaram, A. and Tiongson, E.R. (2007). How Does the Composition of Public Spending Matter?. Oxford Development Studies, Vol.35(1), pp.47-82.
• Ravallion, M. (1998). Reform, Food Prices and Poverty in India. Economic and Political Weekly, 33(2), 29- 36.
• Romer, P.M. (1990).Endogenous Technological Change. Journal of Political Economy, 98(5),71–102.
• Sevüktekin, M. ve Çınar, M. (2014). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi. Eviews Uygulamalı. Dora Kitabevi, 4. Baskı, Bursa.
• Šileika, A. and Bekerytė, J. (2013). Theoretical Issues of Relationship between Unemployment, Poverty and Crime in Sustainable Development. Journal of Security and Sustainability Issues, 2(3), 59-70.
• Sylwester, K. (2002). Can Education Expenditures Reduce Income inequality?. Economics of Education Review, Vol.21, pp.43–52.
• Şantaş G., Demirgil B. and Şantaş F. (2019). Sağlık Harcamaları-Gelir Dağılımı İlişkisi: Türkiye için ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 17(1),412-427.
• Şener, O. (2006).Teori ve Uygulamada Kamu Ekonomisi. Beta Yayınları, Yayın No: 1078, Kırklareli.
• Şener Ş., Yılancı V. ve Tıraşoğlu M. (2013). Petrol Fiyatları ile Borsa İstanbul’un Kapanış Fiyatları Arasındaki Saklı İlişkinin Analizi. Selçuk Üniversitesi, İİBF, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı:26, 232-248.
• Şenses, F. (2017). Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk. İstanbul: İletişim
• Yüce, M. (2002). Türkiye’de Gelir Dağılımı Bozukluğunun İzlenen Kamu Gelir ve Harcama Politikaları ile Bağlantısı. Bilig, Cilt.23, ss.1-38.
• Talukdar, S. R. (2012). The Effect of Inflation on Poverty in Developing Countries: A Panel Data Analysis (Doctoral dissertation).
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Haber Bülteni 2020a, Eğitim Harcama İstatistikleri 2019, Sayı 33670, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Egitim-Harcamalari-Istatistikleri-2019-33670, Erişim Tarihi, 9.01.2021.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Haber Bülteni 2020b, Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2019, Sayı 33820, https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33820, Erişim Tarihi, 9.01.2021.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), İşgücü İstatistikleri Veri Portalı, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=istihdam-issizlik-ve-ucret-108&dil=1 Erişim Tarihi, 9.01.2021.
• Topallı, N. (2015). Turizm Sektörünün Türkiye’nin Ekonomik Büyümesi Üzerindeki Etkisi:1963-2011. International Journal of Economic and Administrative Studies, 7(14), 339-352.
• Ulusoy, A., Karakurt, B. ve Akbulut, E. (2013).Eğitim Harcamalarının Gelir Dağılımına Etkisi: Türkiye’de Yükseköğretimin Gelir Eşitsizliğini Giderici İşlevi. Maliye Araştırma Dergisi, Cilt 1(1), Sayı 2,45-75.
• Well, D.N. (2007). Accounting for the Effect of Health on Economic Growth. The Quarterly Journal of Economics, 122(3), 1265-1306.
• Yıldırım, J. ve Sezgin, S. (2002).Defense, Education and Health, Expenditures in Turkey 1924-1996. Journal of Peace Reseach , 39(5), 569-580.