DIFFERENT ASPECTS OF ACHAEAN EXISTENCE IN WESTERN ANATOLIA: A COMPARISON BETWEEN ACHAEAN AND LOCAL FEATURES BASED ON DIFFUSION THEORY

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 325 - 336, 31.03.2023

M. Hamdi Kan

Öz

This paper focuses on three selected LBA centres of Western Anatolia (Troy, Panaztepe and Anaia), which represent different features of Achaean influence; and aims to put out a proper, analytic, scientific method to clarify the picture of “Western Anatolia in 2nd Millenium BC”, at least in Achaean perspective.
The Diffusion Theory simply classifies the influence of a foreign culture through tangible cultural features and their existence levels in a local market. Applying this theory to Achaean features in Western Anatolian centres would produce an analytic and rational data on the subject.
Achaeans who were independent and unorganized city-states, seem to be the practitioners of a very well-organized trade strategy, focusing on three levels of market penetration: first, being foreign merchants in the capitals of strong local states and dominating the market with aesthetic and relatively in-expensive goods; second, settled emporiums by treaties with local lords; third, dominating free trade zones with their strong fleet and wide-spread production volume. Establishing such a trade network needs a decision-making mechanism, an organization of some kind.

Anahtar Kelimeler

LBA, Achaean, Western Asia Minor, Mycenean, Minian

BATI ANADOLU’DA AKHA VARLIĞININ FARKLI BOYUTLARI: YEREL VE AKHA UNSURLARININ DİFÜZYON KURAMI ÜZERİNDEN BİR KARŞILAŞTIRMASI

Öz

Bu çalışma, Batı Anadolu’daki GTÇ merkezlerinden, Akha yayılımının farklı niteliklerini sergileyen, seçilmiş üçüne (Troia, Panaztepe ve Anaia) odaklanmakta ve “2.bin yılda Batı Anadolu” sorunsalına, Akha perspektifinden düzenli, analitik ve bilimsel bir metot uygulamayı amaçlamaktadır. Difüzyon Kuramı basitçe, bir yabancı kültürün yerel bir pazardaki varlık seviyelerini somut kültür kalıntıları üzerinden sınıflandırmaktadır. Bu kuram Batı Anadolu’daki Akha unsurlarına uygulandığında, konu üzerine analitik ve rasyonel bir veri üretimi sağlamak mümkün olmaktadır. Bağımsız kent devletleri olarak bilinen Akhalar, son derece iyi organize edilmiş bir ticaret stratejisinin uygulayıcıları gibi görünmektedirler. Bu stratejik organizasyon üç ayak üzerinde yükselmektedir: Birincisi, görsellik ve ucuzlukla öne çıkan mallarıyla yerel güç merkezlerinde faaliyet gösteren yabancı tüccarlar; ikincisi, yerel bir yöneticinin izni ve/veya davetiyle kurulan ticari koloniler; üçüncüsü ise serbest ticaret bölgelerini güçlü bir donanma ve yaygın bir üretim hacmi ile domine etmek…Bu tür bir ticari network oluşturmak bir karar alma mekanizmasına, bir şekilde bir organizasyona gereksinim duymaktadır.

Anahtar Kelimeler

GTÇ, Akha, Batı Anadolu, Miken, Minyas

Kaynakça

• Akdeniz, E. (2006). A New Excavation in Western Anatolia. Kadıkalesi (Ancient Anaia). Olba, 13, 1-33.
• Akyurt, M. (1998). M.Ö. 2. Binde Anadolu’da Ölü Gömme Adetleri. Ankara.
• Bayne, N. (2000). The Grey Wares of North – West Anatolia. AsiaMS, Band 37. Münster.
• Blegen, C.W. (1963). Troy and the Troians. Princeton.
• Bryce, T.R. (1974). Some Geographical and Political Aspects of Mursilis' Arzawan Campaign. AnatSt. XXIV, 103 – 116.
• Bryce, T.R. (1999). The Kingdom of the Hittites. Oxford.
• Cline, E. (1996). Assuwa and the Achaeans. BSA, 91, 137-151.
• Dedeoğlu, F., Konakçı, E. (2015). Local Painted Pottery Tradition from Inland Southwest Anatolia and its Contribution to Second Millennium B.C. Chronology. Mediterranean Archaeology and Archaeometry, 15 (2), 191-214.
• Dinçol, A.M. (1982). Hititler. Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi, Cilt 1. İstanbul, 17-120.
• Doğer, E. (1998). İlk İskanlardan Yunan İşgaline Kadar Menemen ya da Tarhaniyat Tarihi. İzmir.
• Erkanal, A. (1990). Panaztepe Kazısının Tarihsel Açıdan Değerlendirilmesi. X. Türk Tarih Kongresi, 139-166.
• Furumark, A. (1941). The Chronology of Mycenaean Pottery. Stockholm.
• Günel, S. (1999). M.Ö. 2. Bine Tarihlendirilen Panaztepe Seramiğinin Batı Anadolu ve Ege Arkeolojisindeki Yeri ve Önemi. Ankara.
• Gür, B. (2019). Hitit ve Miken Ticari İlişkileri Sorunsalının Arz ve Talep Dengeleri Üzerinden Bir Değerlendirmesi. SELEVCIA, IX, 147-180.
• Kan, M.H., Dündar, E. (2005). Madduwatta ve Zippasla Dağı Ülkesi. ADALYA, VIII, 1-16.
• Kan, M.H. (2009). Mycenaean Involvement on the Anatolian Coastline. BAR International Series, 1900, Proceedings of the SOMA 2007, Özkan-Aygün, Ç. (Eds.). 185-195.
• Kınal. F. (1953). Arzawa Memleketlerinin Mevkii ve Tarihi. Ankara.
• Macqueen, J.G. (1968). Geography and History in Western Asia Minor in the Second Millenium B. C. AnatSt, XVIII, 169-185.
• Macqueen, J.G. (1996). The Hittites and Their Contemporaries in Asia Minor. London.
• Mee, C. (1978). Aegean Trade and Settlement in Anatolia in the Second Millenium BC. AnatSt, XXVIII, 121-154.
• Mellaart, J. (1986). Some Reflections on the History and Geography of Western Anatolia in the Late Fourteenth and Thirteenth Centuries B. C. AnadoluAraş, X, 215-231.
• Mountjoy, P.A. (1998). The East Aegean West Anatolian Interface in the Late Bronze Age: Mycenaeans and the Kingdom of Ahhiyawa. AnatSt, XLVIII, 33-68.
• Mountjoy, P.A. (1999). Regional Mycenaean Decorated Pottery. Rahden, Westphalia.
• Niemeier, W.D. (2002). Hattuşa ve Ahhiyava Arasındaki Millavanda / Milet Sorunu, Batı Anadolu’daki Miken Yunanistan’ının Politik ve Kültürel Rolü. Hititler ve Hitit İmparatorluğu. Bonn. 521-523.
• Özgünel, C. (1983). Batı Anadolu ve İçlerinde Miken Etkileri. Belleten, XLVII. 697-804.
• Pavuk, P. (2015). Between the Aegean and the Hittites: The Western Anatolia in Second Millenium BC. Nostoi: Indigenous Culture, Migration and Integration in the Aegean Islands and Western Anatolia during the Late Bronze and Early Iron Ages. Stampolidis et al. (Eds.). İstanbul, 81-114.
• Pavuk, P., Horejs, B. (2018). Ceramics, Surveys, and Connectivity in Western Anatolia: The Middle and Late Bronze Age Bakırçay/Kaikos Valley Restudied. Agypten und Levante, 28. 457-478.
• Pianiazek, M., Pavuk, P., Kozal, E. (2018). The Troad, South Aegean, and the Eastern Mediterranean. Long Distance Connections during the Middle and Late Bronze Age. Bronzezeitlicher Transport: Akteure, Mittel und Wege (B.Nessel, D. Neumann & M. Bartelheim (Hrsg.), RessourcenKulturen, Band 8, 375-401.
• Starke, F. (2001). Milattan Önce İkinci Binyıl İçinde Troia – Wilusa Ülkesinin Tarihi. Düş ve Gerçek Troia. İstanbul, 34-44.
• Troy III, Blegen, C.W., et.al. (1953). Troy, The sixth Settlement. Vol. III. Princeton.
• Troy IV, Blegen, C.W. et.al. (1958). Troy, Settlements VIIa, VIIb and VIII. Princeton.
• Ünal, A. (1991). Two Peoples on Both Sides of the Aegean Sea: Did the Achaeans and the Hittites Know Each Other?. Essays on Ancient Anatolian and Syrian Studies in the 2nd and 1st Millenium BC. H.I.H. Prince Takahito Mikasa (Ed.). Bulletin of the Middle Eastern Culture Center in Japan. Vol.IV. Wiesbaden, 16-44.
• Ünal, A. (2003). Hititler Devrinde Anadolu. İstanbul.
• van Wijngaarden, G.J. (2002). Use and Appreciation of Mycenaean Pottery in the Levant, Cyprus and Italy (1600-1200 BC). Amsterdam.