A SOLUTION SUGGESTION TO OVERCOME THE MOTIVATIONAL PROBLEMS OF THE PUBLIC SECTOR IN THE CONTEXT OF MANAGER EMPLOYEE RELATIONSHIP

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 4, 2561 - 2585, 25.12.2023

Samed Arı , Serdar V. Uygun

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1376249

Öz

In order for management activities to continue as desired, the employee's adaptation to the organization, performance, efficiency and motivation must be taken into account by the management. The ability of a manager who knows the employee and knows his wishes and desires to direct the employee to the goals of the organization and to obtain efficiency by keeping his motivation high, as well as the quality and success of the work produced, is closely related to the manager's managerial competence, communication and empathy skills, which are among his social skills. The reason for the study is that there is a need to reveal the relationship between the level of empathy that a manager should have and employee motivation in order to increase employee motivation. The purpose of this study is to determine the effect of public manager empathy level on employee motivation. In addition, it is also aimed to reveal the importance of applying psychological tests to candidates in managerial recruitment processes in the public sector. In the research, since it was wondered whether the variables were related to each other, the relational research model was chosen and the survey technique was applied. The hypotheses of this research conducted in public institutions in Nevşehir are accepted as a result of correlation and regression analysis. As a result of the research, a strong, significant and positive relationship was determined between the level of manager empathy and employee motivation, and it was determined that the level of manager empathy is an important explainer, predictor and predictor of employee motivation.

Anahtar Kelimeler

Executive, Emphaty, Motivation, Psychological Tests

YÖNETİCİ ÇALIŞAN İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA KAMU SEKTÖRÜNÜN MOTİVASYONEL SORUNLARINI AŞMADA BİR ÇÖZÜM ÖNERİSİ

Öz

Yönetim faaliyetlerinin istenilen şekilde devam edebilmesi için çalışanın örgüte uyumunun, performansının, verimliliğinin ve motivasyonunun idare tarafından dikkate alınması gerekmektedir. Çalışanı tanıyan, istek ve arzularını bilen yöneticinin çalışanı örgüt amaçlarına yönlendirebilmesi ve motivasyonunu yüksek tutarak verim alabilmesi bununla birlikte üretilen işin kalitesi ve başarısı, yöneticinin yönetsel yeterlilik, iletişim ve sosyal becerilerinden olan empati becerisiyle yakından ilişkilidir. Çalışmanın gerekçesi çalışanın motivasyonunu artırabilmek için yöneticinin sahip olması gereken empati düzeyi ile çalışan motivasyonu arasındaki ilişkinin kamu kurumlarında ortaya konulmasına ihtiyaç duyulmasıdır. Bu çalışmanın amacı, kamu yöneticisi empati düzeyinin çalışan motivasyonu üzerindeki etkisini belirlemektir. Bununla birlikte kamu sektöründe yönetici işe alım süreçlerinde adaylara psikolojik testler yapmanın önemini ortaya koymak da amaçlanmaktadır. Araştırmada, değişkenlerin birbiriyle ilişkisinin olup olmadığının merak edilmesi, ilişki varsa bu ilişkinin yönü ve miktarının incelenecek olması nedeniyle nicel araştırma yöntemine uygun olan ilişkisel araştırma modeli seçilmiş ve anket tekniği uygulanmıştır. Nevşehir’ de bakanlık düzeyinde merkez teşkilatı bulunan kamu kurum ve kuruluşlarında yürütülen bu araştırmanın hipotezleri korelasyon ve regresyon analizi neticesinde kabul edilmektedir. Araştırma sonucunda yönetici empati düzeyi ile çalışan motivasyonu arasında güçlü, anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki tespit edilerek yönetici empati düzeyinin çalışan motivasyonunun önemli bir açıklayıcısı, tahmincisi ve yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kamu yöneticisi, empati, motivasyon, psikolojik testler

Kaynakça

• Akçay, Y., & Akyüz, A. M. (2014). Çalışanların dönüşümcü lidere yönelik sadakatleri ile çalışandaki empati davranışının bu sadakat üzerindeki olası etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Turkish Studies, 9(5), 157-184. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7000
• Akdemir, A., Tankişi, S., Aktaş, Ö., Yıldız, B., & Öztürk, H. (2022). Yöneticilerin, liderlik görevlerine ilişkin algılarının çeşitli sektörler bağlamında araştırılması. Disiplinlerarası Yenilik Araştırmaları Dergisi, 2(1), 78-89.
• Aslan, Ş. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri nicel, nitel ve karma tasarımlar için bir rehber. Eğitim Yayınevi.
• Başaran, R. (2019). Motivasyon Yönetimi. C. Karabal., & M. Sağbaş (Ed.), Yönetim biliminde etkin ve güncel konular içinde (ss.1-13). Kriter Yayınevi.
• Büyükcebeci, A. (2017). Ergenlerde sosyal dışlanma, yalnızlık ve okul öznel iyi oluş arasındaki ilişki: empatik eğilimin aracı rolü [Doktora tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi]. Yıldız Teknik Üniversitesi DSpace Açık Arşivi.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı istatistik, araştırma deseni spss uygulamaları ve yorum. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çelik, H., Özen, U., & Bağçı, E. (2019, Haziran). Yöneticilerin empatik eğilim düzeylerinin, yönetsel yetkinlikleri üzerindeki etkisi [Yazılı sunum]. International Conference on Eurasian Economies. Mağosa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti.
• Çetin, S., Giderler, C., & Güler, M. (2017). Lider yöneticilerin çalışanların motivasyonuna etkisi: kamu kurumlarında bir çalışma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(4), 36-49. doi: 10.21180/kuiibf.2017434553
• Coşkun, R., Altunışık, R., & Yıldırım E. (2019). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri spss uygulamalı. Sakarya Yayıncılık.
• Çoban, G. (2008). Yöneticilerin psikoteknik testlerin uygulanmasına ilişkin tutumları: İzmit özel öğretim kurumları örneği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Döğerlioğlu, Ö. (2015). Yönetici olmak için bilmeniz gereken 14 şey. Efil Yayınevi.
• Dökmen, Ü. (2016). Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati. Remzi Kitabevi.
• Edlins, M. (2019). Developing a model of empathy for public administration. Administrative Theory and Praxis, 43(1), 22-41. https://doi.org/10.1080/10841806.2019.1700459
• Elcil, Ş. (2010). Empatik iletişim: halkla ilişkiler uygulayıcılarının iletişimsel başarısını etkileyen bir faktör olarak empatinin rolü. Y. D. Ertürk (Ed.), Halkla ilişkilerin iletişim öznesi: empati içinde (ss. 15-27). Derin Yayınları.
• Eren, E. (2020). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Erkek Doğan, Z. (2004). Eleman seçme ve yerleştirme sürecinde kullanılan psikoteknik test sonuçlarının bireysel performans sonuçlarıyla ilişkisi [Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi]. Bursa Uludağ Üniversitesi Açık Erişim Sistemi.
• Ersoy, E., & Köşger, F. (2016). Empati: tanımı ve önemi. Osmangazi Tıp Dergisi, 38(2), 9-17.
• Ertuğrul, S. (2021). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin motivasyon ve iş tatmin düzeyleri arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sebahattin Zaim Üniversitesi.
• George, D., & Mallery, P. (2022). Ibm spss statistics 27 step by step. Routledge.
• Goleman, D. (2020). Duygusal zeka ve liderlik. (Ü. Şensoy, L. Göktem, M. İnan, Çev.). Optimist Yayınları.
• Göncü Köse, A., & Metin, U. B. (2019). Hangi lider, kurumda kalmayı nasıl sağlıyor? Çok boyutlu iş motivasyonunun aracı rolü. Türk Psikolojisi Dergisi, 34(Özel Sayısı), 46-67.
• Gülbahar, B., & Sapan, A. (2022). Öğretmen ve okul yöneticileri arasındaki iletişimi etkileyen faktörler. Pearson Journal of Social Sciences & Humanities, 7(19), 78-92. https://doi.org/10.46872/pj.536
• Güleç, H. (2009). Psikiyatride psikometri: temel kavramlar. Current Approaches in Psychiatry, 1(2), 175-186. doi: 10.18863/pgy.133466
• Günay, A., & Çarıkçı, İ. H. (2019). İnsan kaynakları işe alım süreçlerinde kullanılan psikoteknik testlere ilişkin bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 10(23), 178-194. doi: 10.21076/vizyoner.515315
• Güneri, E. (2017). Psikolojide kullanılan ölçekler. İstanbul Gelişim Üniversitesi Yayınları.
• Hançer, M., & Tanrisevdi, A. (2003). Sosyal zeka kavramının bir boyutu olarak empati ve performans üzerine bir inceleme. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 27(2), 211-225.
• Hodgkinson, C. (2008). Yönetim felsefesi. (İ. Anıl, B. Doğan, Çev.). Beta Yayınları.
• Hughes, O. E. (2014). Kamu işletmeciliği ve yönetimi. (B. Kalkan, B. Akın, Ş. Akın, Çev.). BigBang Yayınları.
• İmrek, M. K. (2011). Yönetmeye başlamak. Derin Yayınları.
• Karaduman, M. (2022). Zekâ oyunları eğitim programının zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin yetenek testleri ile ölçülen zihinsel becerilerine etkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi]. Karamanoğlu Mehmetbey University Institutional Repository.
• Karaman, Ö. (2019). Kamu yönetiminde liderlik etkisi. Babıali Kültür Yayıncılık.
• Kaya, B., & Çolakoğlu, Ö. M. (2015). Empati düzeyi belirleme ölçeği (EDBÖ) uyarlama çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 17-30. https://doi.org/10.17679/iuefd.16127895
• Kılıç Aksoy, Ş. (2016). Çalışanların Motivasyonlarını Etkileyen Faktörler: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesinde Bir Uygulama [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
• Kılınç, Ş. (2021). Kültüre duyarlı farklılaştırılmış öğretim yaklaşımının öğrencilerin empati becerilerine etkisi [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Gazi Üniversitesi Akademik Veri Yönetim Sistemi.
• Kuvaas, B. (2006). Work performance, affective commitment, and work motivation: the roles of pay administration and pay level. Journal of Organizational Behavior, 27(3), 365-385. https://doi.org/10.1002/job.377
• Küçükali, R. (2011). Yönetim felsefesi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Lawrence, E. J., Shaw, P., Baker, D., Baron Cohen, S., & David, A. S. (2004). Measuring empathy: reliability and validity of the empathy quotient. Psyhological Medicine, 34(5), 911-919. https://doi.org/10.1017/S0033291703001624
• Livvarçin, Ö. & Kurt, D. (2012). Yönetim biliminde 49 insan 49 teori. Beta Yayınları.
• Mattone, J., & Naidya, N. (2019). Kültürel dönüşüm liderlik dersleri ve kurumsal yeniden yapılandırma. (R. Genç, Çev.). Sola Yayınları.
• McKee, A. (2019). Empati başarılı toplantının anahtarıdır. (L. Göktem, Çev.). Ç. Z. Aydın (Ed.), Duygusal Zeka Empatii içinde (ss.47-56). Harvard Business Review Press.
• Morgan, C. T. (1995). Psikolojiye giriş (S. Topçu, Çev.). Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları.
• Morkoç, P. (2020). İnsan kaynakları yönetiminde liderliğin rolü ve önemi [Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi]. YÖK Açık Bilim Sistemi.
• Mücevher, M. H., & Erdem, R. (2019). Başarılı yönetici ve yöneticilik: kavramsal bir çerçeve. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (34), 48-77.
• Örnek, A. Ş. (2021). İnsan kaynakları yönetimi. Nobel Yayıncılık.
• Özbek, M. F. (2002). Çalışma hayatında empati ve bir uygulama [Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi]. Bursa Uludağ Üniversitesi Açık Erişim Sistemi.
• Özcan, D. (2006). Personel seçim sürecinin etkinliğinde psikoteknik testlerin rolü [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Kurumsal Akademik Açık Arşivi.
• Özgüven, İ. E. (2020). Psikolojik testler. Nobel Yayıncılık.
• Öztekin, A. (2010). Yönetim bilimi. Siyasal Kitabevi Yayınları.
• Parlak, M. (2018). Lise eğitim yöneticilerinde liderlik özelliklerinin çalışanların motivasyonuna etkisi: Esenyurt ilçesi örneği [Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi]. YÖK Açık Bilim Sistemi.
• Psikoloji Psikiyatri. (2019, Ağustos). Motivasyon-Güdüleme-İsteklendirme. https://psikoloji-psikiyatri.com/motivasyon
• Rutsch, E. (2019). Empatiyi geliştirme rehberi (E. Hasgül, A. Sezen Serpen, V. Duyan, Çev.). Yeni İnsan Yayınevi.
• Saygılı, A. (2018). Örgütlerde uygulanan motivasyon araçlarının işten ayrılma niyetine etkisi [Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi]. Bursa Uludağ Üniversitesi Açık Erişim Sistemi.
• Sergey, B., Boris, K., & Nadiia, R. (2019, Temmuz 18). Modeling of empathy, emotional ıntelligence and transformational leadership to the project success [Yazılı sunum]. International Scientific-Pratical Conference. Chernihiv, Ukraine.
• Sönmez, K. (2017). Türkiye’de yönetim becerileri ve liderlik. Anı Yayıncılık.
• Şahin, A. (2004). Yönetim kuramları ve motivasyon ilişkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 523-547.
• Şen, H. (2008). Personel seçme sürecinin etkinliğini arttırmada psikoteknik testler ve bir uygulama [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Kurumsal Akademik Açık Arşivi.
• Tarhan, N. (2017). Toplum psikolojisi ve empati. Timaş Yayınları.
• Topaçlı, H. (2022). Kamu personelinin duygusal zeka seviyelerinin çalışan performansı ve görev motivasyonu düzeylerine etkisi: nevşehir hacı bektaş veli üniversitesi’nde bir araştırma [Yüksek lisans tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi]. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Akademik Arşiv Sistemi.
• Türengül, M. (2005). Üretim ve hizmet işletmeleri açısından yönetim ve organizasyon yaklaşımlarına toplu bir bakış (klasik-neoklasik-modern-neomodern yaklaşımlar). D.P.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, (9), 107-120.
• Ulus, Ö., & Kerim, G. (2020). Yöneticilerin liderlik özelliklerinin çalışanların motivasyonuna etkisi ve bir uygulama. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 12(2), 131-151.
• Uygun S. V., & Bulut, Y. (2010). Etkin bir yönetim için vizyoner liderliğin önemi: Hatay’daki kamu kurumları üzerinde bir uygulama. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 29-47.
• Yan, Z., Hong, S., Lui, F., & Su, Y. (2019). A meta-analiysis of the relationship between empathy and executive function. PcyCh Journal, 9(1), 34-43. https://doi.org/10.1002/pchj.311
• Yavuz, A., & Akgemci, T. (2021). Birey-örgüt uyumu, psikolojik sahiplenme, işgören sesliliği ve motivasyon araçları ilişkisi üzerine ampirik bir çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (34), 99-114. https://doi.org/10.20875/makusobed.979467
• Yelboğa, A. (2008). Örgütlerde personel seçimi ve psikolojik testler. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 11-27.
• Yıldırım, A. (2005). Empati ve çatışmalar. Yargı Yayınevi.
• Yılmaz, A. (2015). Vergi dairesi yöneticilerinde empatik eğilim düzeylerinin çalışan performansı üzerindeki etkileri [Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi]. İGÜ Kurumsal Açık Erişim Arşivi.
• Yücel Batmaz, N., & Gürer, A. (2016). Dönüştürücü liderliğin çalışanların içsel motivasyonu üzerindeki etkisi: yerel yönetimlerde karşılaştırmalı bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2), 477-492.