Turizmde inovasyon araştırmalarının (WoS) bibliyometrik haritalama yöntemi ile incelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 851 - 871, 25.06.2024

Harun Çalhan , Halil Can Orhan

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1466144

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, Web of Science (WoS) veritabanında turizmde inovasyon konusunda yayımlanan makalelerin bibliyometrik profilinin ve ağ haritalarının tespit edilmesidir. WoS veritabanının konu alanında, “touris*” ve “innovat*” anahtar kelimeleri ile 1975-2024 yılları arasını içeren bir tarama yapılmıştır. Çalışma kapsamında “SSCI, SCI-Expanded ve A&HCI” indekslerinde İngilizce yayımlanmış 3.554 makale tespit edilmiştir. Turizmde inovasyon konusundaki makaleler, VOSviewer programı kullanılarak yıl, anahtar kelime, başlıca makaleler, en üretken ve en çok atıf alan yazarlar, dergiler, üniversiteler, ülkeler, yazarların, makalelerin, dergilerin ve üniversitelerin ortak atıf alma durumları bibliyometrik yöntemle incelenmiş ve ağ haritalaması yöntemiyle görselleştirilmiştir. Çalışmanın temel bulguları olarak; turizmde inovasyon konusundaki makalelerin 1991 yılı itibarıyla yayımlanmaya başladığı ve 2018 yılından itibaren makale sayısında ciddi artış yaşandığı tespit edilmiştir. En üretken ve en fazla atıf alan yazarlar, üniversiteler, ülkeler ve en fazla makale yayımlayan dergilere ilişkin bulguların önceki çalışmalardan farklılaştığı ortaya koyulmuştur. Ayrıca, incelenen makalelerde inovasyon ve turizmden sonra en sık “sürdürülebilirlik”, “girişimcilik” ve “Covid-19” anahtar kelimelerinin kullanıldığı tespit edilmiştir. Çalışmanın sonunda önceki çalışmaların bulguları ile benzerlik ve farklılıklar tartışılmış, ileriki çalışmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İnovasyon, Turizm, Bibliyometrik Haritalama, WoS

Examining innovation studies in tourism (WoS) By bibliometric mapping technique

Öz

The purpose of this study is to determine the bibliometric profile and network maps of the innovation articles which place in WoS database. A searching process was held in the category of topic by using “touris*” and “innovat*” keywords comprising 1975-2024 data. In the study, 3.554 articles which indexed in “SSCI, SCI-Expanded ve A&HCI” in English were detected. Tourism innovation articles were analyzed by VOSviewer program in terms of publication year, keywords, citation numbers of authors, journals, universities, countries of authors and co-citations of authors, journals and universities. Citation and co-citation networks of the articles were visualized by bibliometric mapping technique. As the main findings of the study; it is determined that articles on tourism innovation started to be published as of 1991 and has a significant increase in the number of articles since 2018. It is also found that the findings related to the most productive and the most cited authors, articles, universities, countries and journals differed from previous studies’ findings. In addition, following “innovation” and “tourism” keywords, "sustainability", "entrepreneurship" and "Covid-19" were the most used keywords in the articles. In the conclusion section, similarities and differences with the findings of previous studies are discussed and suggestions for future studies are made.

Anahtar Kelimeler

Innovation, Tourism, Bibliometric Mapping, WoS

Kaynakça

• Abernathy, W.J., & Clark, K.B. (1985). Innovation: Mapping the winds of creative destruction. Research Policy, 14(1), 3-22. https://doi.org/10.1016/0048-7333(85)90021-6
• Aldebert, B., Dang, R.J., & Longhi, C. (2011). Innovation in the tourism industry: The case of tourism. Tourism Management, 32(5), 1204-1213. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2010.08.010
• Agapito, D. (2020). The senses in tourism design, A bibliometric review. Annals of Tourism Research, 83, 102934. https://doi.org/10.1016/j.annals.2020.102934
• Ayaz, S. (2019). Açık inovasyonda güvenin inovasyon üretme kapasitesine etkisi: Türkiye’deki açık inovasyon takımları üzerine bir araştırma. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Uşak Üniversitesi.
• Baglieri, D., & Consoli, R. (2009). Collaborative innovation in tourism: Managing virtual communities. The TQM Journal, 21(4), 353-364. https://doi.org/10.1108/17542730910965065
• Baradarani, S., & Kılıç, H. (2018). Service innovation in the hotel industry: Culture, behavior, performance. The Service Industries Journal, 38(13-14), 897-924. https://doi.org/10.1080/02642069.2017.1420172
• Barutçugil, I. (1988). Üretim sistemi ve yönetim teknikleri. Uludağ Üniversitesi Yayınları
• Benckendorff, P., & Zehrer, A. (2013). A network analysis of tourism research. Annals of Tourism Research, 43, 121-149. https://doi.org/10.1016/j.annals.2013.04.005.
• Burmaoğlu, S., & Şeşen, H. (2011). Türk firmalarının organizasyonel inovasyon yeteneğini etkileyen faktörler üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(4), 1-20. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002229
• Chang, S., Gong, Y., & Shum, C. (2011). Promoting inovation in hospitality companies through human resource management practises. International Journal of Hospitality Management, 30(4), 812-818. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2011.01.001
• Coşkun, S. (2013). Stratejik rekabet üstünlüğü sağlama aracı olarak inovasyon stratejileri: Kocaeli otel işletmeleri üzerine bir araştırma. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Düzce Üniversitesi.
• Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi (2019). Veritabanları. https://mk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 21 Kasım 2023.
• Çakıcı, A.C., Çalhan, H., & Karamustafa, K. (2016). Yiyecek ve içecek işletmelerinde inovasyon ve sürdürülebilir rekabet üstünlüğü ilişkisi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 11-33.
• Çakmak, O. (2009). Türkiye inovasyonun neresinde. Çerçeve Dergisi, 17(52), 52-56.
• Çetin, T. (2019). Pazar rekabeti kapsamında yöneticilerin inovasyon algısı ile seçilen toplam kalite yönetimi uygulamalarının ürün kalitesine ve inovasyonuna etkisi. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
• Çolak, M., & Çetin, T. (2016). Kobi işletmelerinin teknik elemanlarda aradığı nitelikler (Mobilya endüstrisi örneği). Press Academia Procedia, 2, 610-619. https://doi.org/10.17261/Pressacademia.2016118682
• Doğru, T., Bulut, U., Koçak, E., Işık, C., Suess, C., & Sırakaya-Türk, E. (2020). The nexus between tourism, economic growth, renewable energy comsumption and carbon dioxide emissions: Evidence from OECD countries. Environmental Science and Pollution Research, 27, 40930-40948. https://doi.org/10.1007/s11356-020-10110-w
• Drucker, P.F. (2003). Yenilikçilik içerisinde yenilikçilik disiplini. MESS Yayınları.
• Duran-Sanchez, A., Alvarez-Garcia, J., Del-Rio-Rama, M.D.L., & Rosado-Cebrian, B. (2019). Science mapping of the knowledge base on tourism innovation. Sustainability, 11(2), 3352. https://doi.org/10.3390/su11123352
• Eagle, L., Hamann, M., & Low, D.R. (2016). The role of social marketing, marine turtles and sustainable tourism in reducing plastic pollution. Marine Pollution Bulletin, 107(1), 324-332. https://doi.org/10.1016/j.marpolbul.2016.03.040
• Elçi, S. (2006). İnovasyon: Kalkınmanın ve rekabetin anahtarı. Nova Yayınları.
• Gomezelj, D.O. (2016). A systematic review of research on innovation in hospitality and tourism. International Journal of Contemprary Hospitalty Management, 28(3), 516-558. https://doi.org/10.1108/IJCHM-10-2014-0510
• Guttentag, D. (2015). Airbnb: Disruptive ınnovation and the rise of an informal tourism accommodation sector. Current Issues in Tourism, 18(2), 1192-1217. https://doi.org/10.1080/13683500.2013.827159
• Hjalager, A., M. (2002). Repairing innovation defectiveness in tourism. Tourism Management, 23(2002), 465-474. https://doi.org/10.1016/S0261-5177(02)00013-4
• Hjalager, A.M. (2010). A review of innovation research in tourism. Tourism Management, 31(1), 1-12. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2009.08.012
• Işık, C., & Aydın, E. (2016). Bilgi paylaşımının yenilikçi iş davranışına etkisi: Ayder Yaylası konaklama işletmeleri üzerine bir uygulama. Journal of Entrepreneurship and Innovation Management, 5(2), 75-103.
• Işık, C., Aydın, E., Doğru, T., Rehman, A., Sırakaya-Turk, E., & Karagöz, D. (2022). Innovation research in tourism and hospitality field: A bibliometric and visualization analysis. Sustainability, 14(13), 7889. https://doi.org/10.3390/su14137889
• Işık, C., Küçükaltan, E.G., Sedat, T., Akoğul, E., Uyrun, A., Hajiyeva, T., & Bayraktaroğlu, E. (2019). Tourism and innovation: A literature review. Journal of Economy, 1(2), 98-154.
• Işık, C., Ahmad, M., Pata, U.K., Ongan, S., Radulescu, M., Adedoyin, F.F., Bayraktaroğlu, E., Aydın, S., & Ongan, A. (2020). An evaluation of the tourism-ınduced environmental kuznets curve (T-EKC) hypothesis: Evidence from G7 countries. Sustainability, 12(21), 9150. https://doi.org/10.3390/su12219150
• Jung, H.S., & Yoon, H.H. (2018). Improving frontline service employees innovative behavior using conflict management in the hospitality industry: The mediating role of engagement. Tourism Management, 69, 498-507. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2018.06.035
• Kanter, R.M. (1983). The change masters. Simon and Schuster.
• Kırım, A. (2008). Arınan Kırım’dan inovasyon dersleri. OM Yayıncılık.
• Kim, M.S., & Koo, D.W. (2017). Linking LMX, engagement, innovarive behavior and job performance in hotel employees. International Journal of contermporary Hospitality Management, 29(12), 3044-3062. https://doi.org/10.1108/IJCHM-06-2016-0319
• Köseoğlu, M.A., Şehitoğlu, Y., & Parnell, J.A. (2016). The evolution of business ethics research in the realm of tourism and hospitality. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 28(8), 1598-1621. https://doi.org/10.1108/IJCHM-04-2015-0188
• Lee, C., Hallak, R., & Sardeshmukh, S.R. (2016). Innovation, entrepreneurship and restaurant performance, a higher-order structural model. Tourism Management, 53, 215-228. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2015.09.017
• Li, M., & Hsu, C.H.C. (2016). Linking customer-employee exchange and employee ınnovative behavior. International Journal of Hospitality Management, 56, 87-97. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2016.04.015
• Manga, M. (2018). İnovasyon ve Turizm İlişkisi, Makroekonomik Göstergelerle Turizm Ekonomisi. Nobel Yayıncılık.
• Marakova, V., & Medvedova, M. (2016). Innovation in tourism destinations. Forum Scientiae Oeconomia, 4(1), 33-43.
• Marasco, A., De Martino, M., Magnotti, F., & Morvillo, A. (2018). Collaborative innovation in tourism and hospitality: A systematic review of the literature. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 30(6), 2364-2395. https://doi.org/10.1108/IJCHM-01-2018-0043
• OECD Oslo Kılavuzu (2005). Yenilik verilerinin toplanması ve yorumlanması için ilkeler. 3. Baskı, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü Avrupa Birliği İstatistik Ofisi.
• OECD Oslo Manual (2018). The measurement of scientific, technological and innovation acttivities, guidelines for collecting, reporting and using data innovation. https://www.oecd-ilibrary.org/. Erişim Tarihi: 20 Kasım 2023.
• Ömür, A.G. (2016). Yenilikçi örgütlerde inovasyon dinamikleri ile inovasyon performansı arasındaki etkileşim ve İSO inovasyon ödüllü kuruluşlarda nitel bir araştırma. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Paget, E., Dimanche, F., & Mounet, J.P.A. (2010). A tourism ınnovation case: An actor-network approach. Annals of Tourism Research, 37(3), 828-847. https://doi.org/10.1016/j.annals.2010.02.004
• Pikkemaat, B., Peters, M., & Bichler, B.F. (2019). Innovation research in tourism: Research streams and actions for the future. Journal of Hospitality and Tourism Management, 41, 184-196. https://doi.org/10.1016/j.jhtm.2019.10.007
• Rusu, S., Isac, F., & Cureteanu, R. (2013). Innovation, tourism and entrepreneurship. Lucrari Stiintifice Seria I, 15(4), 187-190.
• Schumpeter, J.A. (1939). Business cycles a theoretical, historical and statistical analysis of the capitalist process. New York, London.
• Segui-Amortegui, L., Clemente-Almendros, J.A., Medina, R., & Grueso, M. (2019). Sustainability and competitiveness in the toursim industry and tourist destinations: A bibliometric study. Sustainability, 11(22), 6351. https://doi.org/10.3390/su11226351
• Serrano, L., Sianes, A., & Ariza-Montes, A. (2019). Using Bibliometric methods to shed light on the concept of sustainable tourism. Sustainability, 11(24), 6964. https://doi.org/10.3390/su11246964
• Teixeira, S.J., & Ferreira, J.J.M. (2018). A bibliometric study of regional competitiveness and tourism innovation. International Journal of Tourism Policy, 8(3), 214-243. https://doi.org/10.1504/IJTP.2018.094483
• Tiryakioğlu, M. (2004). Yenilikçi rekabeet stratejiler açısından türk imalat sanayii ve yenilikçilik. III. Ulusal Bilgi Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiri Kitabı, Eskişehir, 25-26 Kasım, 511.
• Triantafillidou, E., & Tsiaras, S. (2018). Exploring entrepreneurship, ınnovation and tourism development from a sustainable perspectice: Evidence from Greece. Journal for International Business and Entrepreneurship Development, 11(1), 53-64. https://doi.org/10.1504/JIBED.2018.090020
• Tussyadiah, I.P. (2016). The influence of innovativeness on on-site smartphone use among American travelers: Implications for context-based push marketing. Journal of Travel & Tourism Marketing, 33(6), 806-823. https://doi.org/10.1080/10548408.2015.1068263
• Uzun, C. (2020). Turizm işletmelerinde inovasyon stratejileri. Turizm Fakültesi Dergisi, 23(2), 271-294.
• Ülker, P., Örnek, N., & Çalhan, H. (2020). Turizm dergilerinde yayınlanan inovasyon başlıklı makalelerin bibliyometrik profili. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17(1), 103-123. https://doi.org/10.24010/soid.554535
• Vassal, J. (1971). Contribution a letude de la morphologie des plantules d’acacia, acacias ınsulaires des oceans ındien et pacifique: Australie, formose, ıles maurice et Hawaii: 2me partie, Les Acacia Bipennes: Pulchellae, Botryocephalae, Gummiferae, Bull. Soç. Hist. Nat. Touluse, 107(1-2), 247-278.
• Waltman, L., Eck, N.J., & Noyons, E.C. (2010). A unifies approach to mapping and clustering of bibliometric networks. Journal of Informetrics, 4(4), 629-635. https://doi.org/10.1016/j.joi.2010.07.002
• Weidenfeld, A., Williams, A.M., & Butler, R.W. (2010). Knowledge transfer and ınnovation among attractions. Annals of Tourism Research, 37(3), 604-626. https://doi.org/10.1016/j.annals.2009.12.001
• Yang, J.T. (2008). Individual attitudes and organisational knowledge sharing. Tourism Management, 29(2), 345-353. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2007.03.001