KAPADOKYA BÖLGESİ, NİĞDE İLİ, FERTEK KÖYÜ’NDE YER ALAN FERTEK EVİ’NİN BELGELENMESİ VE KORUMA SORUNLARI

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 451 - 464, 31.01.2018

Emel Efe Yavaşcan

https://doi.org/10.28948/ngumuh.387367

Öz

   Fertek
Köyü, Kapadokya Bölgesinde yer alan Niğde İli sınırları içerisindedir. Çok
katmanlı tarihi dokuya sahip Fertek; kilisesi, hamamı, camisi, yeraltı şehri,
şapelleri, geleneksel konutları, tarihi çeşmeleri ile dikkat çekmektedir.
Geleneksel Niğde evlerinin korunması adına, ‘Fertek Evi’ ismiyle tescillenmiş
geleneksel konutun rölöve çalışmaları bu çalışmanın temel konusudur. Korumada
ilk adım, belgelemenin ilgili tüm araştırma çalışmalarını içerecek ölçek ve
ayrıntıda hazırlanmış olmasıdır. Bu sebeple bu çalışmanın amacı, tarihi ve
kültürel bir öneme sahip, yok olma tehlikesindeki geleneksel yapının; bugünkü
durumunu analitik incelemeler ve değerlendirmelerle belgelemektir. Çalışma,
tarihi Fertek Evi’ni belgeleyen rölöve projesi ve tanımlama çalışmalarından
oluşmaktadır. Yapının analitik belgelenmesi fotoğraf, klasik okuma yöntemleri,
yazılı tanımlama vs. yoluyla yapılmıştır. Yerleşimde yer alan farklı
işlevlerdeki (kilise, çeşme vb.) tarihi değerlerin tamamının bir bütün olarak
korunması gerekmektedir. Bu anlamda geleneksel konutların önemli örneklerinden
olan Fertek Evi’nin belgelenmesi, yerleşimin tarihi dokusunun korunması için
önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kapadokya, Fertek Evi, geleneksel konut, rölöve, belgeleme

DOCUMENTATION AND CONSERVATION PROBLEMS OF FERTEK DWELLING LOCATED IN CAPPADOCIA REGION, NIĞDE PROVINCE, FERTEK VILLAGE

Öz

   Fertek
settlement located in the Cappadocia Region is within the Province of Niğde
boundaries. Fertek has a multilayered historic pattern, including a church, a
bath, a mosque, an underground city, chapels, traditional houses, historic
fountains which are noteworthy. For the conservation of traditional Niğde
dwellings, a traditional house registered under the name of 'Fertek House' and
its architectural survey work is the main subject of this study. The first step
in protection is to prepare the survey of the subject in scale and in detail to
include all research studies related documentation. Therefore, the aim of this
study is to document the current situation of the Fertek House which has
historical and cultural significance, but also in danger of extinction through
analytical investigations and evaluations. This study includes graphic
documentation that defines Fertek House, which was made by taking photographs,
traditional surveying methods, written identification, etc. Different functions
in the settlement (churches, fountains etc.) all of the historic value must be
protected as a whole. Thus, to conserve the settlement of historic value; the
first step is to demonstrate the importance and make analysis. In this sense,
documentation of the house, which is one of the important examples of
traditional dwellings is important to conserve the historic pattern of the
settlement.

Anahtar Kelimeler

Cappadocia, Fertek House, traditional dwelling, architectural survey, documentation

Kaynakça

• [1] TOPAL, N., “Karaman Eyaleti Vakıf Defterinde Niğde Vakıfları”, ZfWT Journal of World of Turks, 4, 2, 123-143, 2012.
• [2] HÜSEYNİKLİOĞLU A., ARSLAN, H., “16. Yüzyılın İlk Çeyreğinde Niğde Kazası Yerleşme Merkezlerinin Tespiti”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 2, 299-314, 2009.
• [3] ÖGER, A., ÖZDEM, O., Karamanlıca Bir Eser Nevşehir Salnamesi 1914, Nevşehir Üniversitesi Yayınları 3, Ankara, Türkiye, 2013.
• [4] KAYA, M., “XX. Yüzyıl Başlarında Niğde Sancağının Nüfusuna Dair”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 19, 193-210, 2006.
• [5] HAYRİ, M., Türkiye’nin Sıhhi İçtimai Coğrafyası (Niğde Sancağı), Haz. İlhan Gedik, 67, Niğde, 1994.
• [6] BATTUTA, İ., İbn Battuta Seyahatnamesi. (çev. A. Sait Aykut), C. I, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. 2004.
• [7] SELAMOĞLU, E., “Karamanlıların Niğde’si”, 1. Uluslararası Nevşehir Tarih ve Kültür Sempozyumu Bildirileri, 3, Nevşehir Üniversitesi Yayınları: 2, 5-16, Ankara, 2012.
• [8] ÖGER, A., “Nüfus Mübadelesinde Mustafapaşa’dan Yunanistan’a Göç Eden Karamanlı Ortodoks Türkler”, NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 28-42, 2012.
• [9] BOZDAĞLIOĞLU, Y., “Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi ve Sonuçları”, TSA, 18, 3, 9-12, 2014.
• [10] ALTUNER, H., Niğde Evleri, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1999.
• [11] ALTUNER, E., Niğde Aşağı Kayabaşı Mahallesi Tarihi Yerleşim Dokusunun İncelenmesi ve Koruma Geliştirme Önerisi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 1998.
• [12] ALTUNER, H., “Geleneksel Niğde Evleri Giriş Düzenlemeleri”, Turkish Studies 8, 1643-1670, 2013.
• [13] NİĞDE KÜLTÜR ENVANTERİ, Tekten Basın Yayın, Niğde, 2009.
• [14] EFE YAVAŞCAN, E., Niğde İli, Kadıoğlu Konağı Restorasyon Önerisi (Yüksek Lisans Tezi), Lap Lambert Academic Publishing, Almanya, 2016.
• [15] KORKANÇ, M., SAVRAN, A., Niğde Yöresindeki Tarihi Yapılarda Kullanılan Taşlar ve Sorunları, Proje No:106Y220, 274-287, Niğde, 2010.