MİKRODALGA ISITMA YÖNTEMİ UYGULANARAK BİTÜMLÜ ŞEYL ÖRNEKLERİNİN BAZI KİMYASAL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ VE GELENEKSEL YÖNTEMLE KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 3, 1148 - 1152, 28.12.2018

Rifat Battaloğlu , Sedef İlk Mehmet Şener

https://doi.org/10.28948/ngumuh.502354

Öz

Tüm dünyada enerji
kaynaklarına olan ihtiyacın hızlı bir şekilde artması ve petrol fiyatlarının
giderek artması yeni enerji kaynaklarının aranmasına neden olmuştur. Bu nedenle
dünyanın enerji ihtiyacını karşılayacak yeni doğal kaynaklara ihtiyaç duyulmaktadır.

   Bitümlü şeyllerin organik kayaçlar
içerisinde önemli bir yeri bulunmaktadır. Yeryuvarının jeolojik tarihi boyunca
Prekambriyenden Tersiyer'e kadar bitümlü şeyl çökelimleri gerçekleşmiştir.
Özellikler Tersiyer'de; Avrupa, Güney Amerika, ABD'nin batı kesimlerinde ve
ülkemizin îç Anadolu, Batı Karadeniz, Ege ve Marmara bölgelerinde bitümlü şeyl
çökelimleri gelişmiştir. Bitümlü kayaçlar ülkemizde litofasiyes özellikleri
dikkate alınarak bitümlü şeyl ve bitümlü marn olarak tanımlanmıştır. Genel
olarak ısıtıldığı zaman önemli miktarlarda organik yağ elde edilebilmektedir.
Bitümlü şeyl rezervleri doğal kaynaklar arasında yer almakta ve pek çok ülkede
petrole alternatif olabilecek önemli bir doğal kaynak olarak kullanılmaktadır.

   Bu araştırmada; farklı bölgelerden alınmış
olan bitümlü şeyl örneklerine uygun çözücülerle maksimum verimi elde etmek
amacıyla mikrodalga destekli Soxhlet ekstraksiyon (MSE) yöntemi uygulanmıştır.
Aynı işlemler karşılaştırma amaçlı olarak mikrodalga kullanılmadan Soxhlet
ekstraksiyonu (SE)yöntemi ile yeniden gerçekleştirilmiştir. Elde edilen organik
maddede petrol hidrokarbonları (C8-C40 arası) gaz kromatografisi yöntemiyle
tayin edilmiştir. Elde edilen sonuçlar karşılaştırıldığında, mikrodalga
enerjisinin daha düşük sıcaklık ve çok daha kısa sürede sonuç verdiği
gözlenmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Bitümlü şeyl, mikrodalga destekli esktraksiyon, soxhlet ekstraksiyonu, kimyasal karakterizasyon.

INVESTIGATION OF SOME CHEMICAL PROPERTIES OF OIL SHALE SAMPLES USING MICROWAVE HEATING METHOD AND COMPARISON WITH TRADITIONAL METHOD

Öz

Today, the need
for energy resources is rapidly increasing. The steady increase in oil prices
has led to the search for new sources of energy. For this reason, new natural
resources are needed to meet the energy needs of the world.

Oil shale have an
important place in organic rocks. Oil shales have been deposited from the
Precambrian to the Tertiary, and they are distributed in Europe, South America,
Western United States, and in Turkey. Middle Anatolia, Western Black sea,
Aegean and Marmara regions are important in respect to oil shales in Turkey.

   Oil shale are defined in our country as
bituminous shale and bituminous marl. When heated, significant amounts of
organic oil can be obtained. Oil shale reserves are among the natural
resources. It is used as an important natural resource in many countries as an
alternative to oil.

   In this study; microwave - assisted soxhlet
extraction method was applied in order to obtain maximum yield with solvents
suitable for bituminous shale samples taken from different regions. The same
procedures were reproduced by the soxhlet extraction method without using a
microwave for comparison purposes. In the obtained organic matter, petroleum
hydrocarbons  (C10-C40) were determined
by gas chromatography. When the results obtained are compared, it has been
observed that microwave energy has resulted in lower temperature and much
shorter time.

Anahtar Kelimeler

Oil shale, microwave assisted extraction, soxhlet extraction, chemical analysis.

Kaynakça

• [1] YARICI, T., Dağhacılar Kuzeyi (Göynük/Bolu) Bitümlü Kayaçlarının Organik Madde Miktarları ve Hidrokarbon potansiyellerinin İncelemesi, Yüksek Lisans tezi, Ankara Üniversitesi,Fen Bilimleri Enstitüsü, 2012.
• [2] BALLİCE, L., YÜKSEL, M., SAGLAM, M., SCHULZ, H.and HANOGLU, C."Application of infrared spectroscopy to the classification of kerogen types and the thermogravimetrically derived pyrolysis kinetics of oil shales." Fuel 74.11: 1618-1623, 1995.
• [3] BOZOĞLU, C., Bitümlü Şist-Plastik Karışımları Piroliz Ürünlerinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2008.
• [4] ŞENER, M. ve ŞENGÜLER, İ., Hatıldağ (Bolu-Göynük) bitümlü şeyl sahasının jeolojisi ve teknolojik kullanımı. MTA Raporu, rapor no:9445, 1992.
• [5] ŞENER M., ŞENGÜLER İ., 1998. Geological, mineralogical and geochemical characteristics of oil shale bearing deposites,in the Hatıldağ oil shale field. Göynük, Turkey, Fuel, v.8, pp. 871-880, 1998.
• [6] ŞENGÜLER, İ. ve SONEL, N., Enerji Hammaddesi Olarak Bitümlü Kayaçlar; Seyitömer Bitümlü Marnlarının Katı Yakıt Olarak Kullanımı. BAKSEM' 99-1.Batı Anadolu Hammadde Kaynakları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 136-142, İzmir, 1998.