THE EFFECTS OF PHYSICAL AND CHEMICAL PROPERTIES ON THE FORMATION OF HISTORICAL KUFEKI STONE IN CATALCA (ISTANBUL)

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 1, 278 - 287, 28.01.2019

Mustafa Kumral Gökhan Şans Cihan Yalçın , Mustafa Kaya Murat Budakoğlu

https://doi.org/10.28948/ngumuh.516907

Cited By: 2

Öz

   The fossiliferous limestone, which is known
as the "Küfeki Stone" since the Ottoman Empire and is composed of
CaCO₃, is soft and easy to shape during the first extraction and
subsequent storage of the quarry. In time, the Küfeki Stone provides strength
enhancement and long-time use in terms of material and strength properties.
Compensated texture, porosity, weathering, and decreasing permeability over
time cause the stone to attain a non-damping property. In this study, it was
determined that fossiliferous limestones which located in the Bakırköy
formation on the western part of Istanbul have long-term comfort properties due
to the effect of weathering.

Anahtar Kelimeler

Küfeki Stone, Bakırköy formation, materials and strength, weathering

ÇATALCA (İSTANBUL) CİVARINDAKİ TARİHİ KÜFEKİ TAŞININ OLUŞUMUNDA FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİN ETKİLERİ

Öz

   Osmanlı Devleti’nden bu yana “Küfeki Taşı”
olarak bilinen ve CaCO₃ bileşimli fosilli kireçtaşı, ocaktan ilk
çıkarıldığında ve sonrasındaki depolama sürecinde yumuşak, kolay şekil
verilebilir niteliktedir. Küfeki Taşı zamanla, malzeme ve mukavemet özellikleri
açısından, dayanım artışı ve uzun süreli kullanım faydaları sağlamaktadır. Kompanse
dokusu, porozitesi, hava ile teması, zamanla permeabilitesinin düşmesi taşın
rutubet almayan bir özelliğe kavuşmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada
İstanbul’un batı yakasında Bakırköy formasyonu içerisinde yer alan fosilli
kireçtaşlarının günlenmenin etkisi ile dayanımının uzun süreli kullanım konforu
niteliklerine ulaştığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Küfeki Taşı, Bakırköy formasyonu, malzeme ve mukavemet, günlenme

Kaynakça

• [1] ARIOĞLU, N., E. ARIOĞLU, “Mimar Sinan’ın Seçtiği Taş: Küfeki ve Çekme Dayanımı”, 1021-1034 pp, 1993.
• [2] T.S.E., “Kaplama Olarak Kullanılan Doğal Taşlar”, TS 1910 UDK, 1977.
• [3] TS 2513, “Doğal Yapı Taşları”, TSE, Ankara, 1977.
• [4] TS 11137, “Kireçtaşı Yapı ve Kaplama Taşı Olarak Kullanılan”, TSE, Ankara, 1993.
• [5] ASTM C 97, “Standard Test Methods for Absorption and Bulk Specific Gravity of Dimension Stone”, Annual Book of ASTM Standards, 1996.
• [6] ASTM C 170, “Standard Test Method for Compressive Strength of Dimension Stone”, Annual Book of ASTM Standards, 1990.
• [7] ASTM C 99, “Standard Test Method for Modulus of Rupture of Dimension Stone”, Annual Book of ASTM Standards, 1987.
• [8] ASTM C 241, “Standard Test Method for Abrasion Resistance of Stone Subjected to Foot Traffic”, Annual Book of ASTM Standards, 1990.
• [9] ABDÜSSELAMOĞLU, Ş., “Kocaeli Yarımadası’nın Jeolojisi”, MTA, Derleme No: 3249, 1963.
• [10] BAYKAL, A.F., KAYA, O., “İstanbul Bölgesinde Bulunan Karbonifer’in Genel Stratigrafisi”, MTA Dergisi Cilt 61, 1-11, 1963.
• [11] KAYA, O., “Karbon bei İstanbul”, N. Jb. Geol. Pale. Mh. H-3, 160-173, Stuttgart, 1969.
• [12] KAYA. O., “İstanbul’un Karbonifer Stratigrafisi”, TJK Bül. 14 (2), 143-201, 1971.
• [13] KESKİN, C., “Pınarhisar Resif Karmaşığının Mikrofasiyes İncelemesi”, Rev. Fac. Scien. Univ.d’İst. Seri: B 31(3-4), 109-146, 1966.
• [14] KESKİN, C., “Pınarhisar Alanının Jeolojisi”, Türkiye Jeoloji Kur. Bülteni. C, 14/1, 31-84, Ankara, 1971.
• [15] BOER, N.P., de “Report on Geological Reconnaissance in Turkish Thrace”, G.A. Report no: Ç 25373, Petrol Dairesi, The Hague, February, 1954.
• [16] ŞAFAK Ü., “Yedikule-İstanbul Bölgesi Tersiyer (Paleojen-Neojen) Çökellerinin Ostrakod Faunası ve Ortamsal Özellikleri”, Maden Tetkik Arama Dergisi, 152:39-61, 2016.
• [17] SAYAR, C., “The Geology of the Golden Horn (Haliç) and Surrounding Region”, Bosphorus University, National Symposium on the Golden Horn, 355-374, 1976.
• [18] ARIÇ, C., “Haliç ve Küçükçekmece Gölü Bölgesinin Jeolojisi”, Doktora Tezi, İTÜ Maden Fakültesi Yayınları, 1955.
• [19] EROSKAY, S, O., “Kocaeli Yarımadası Güneyindeki Kireçtaşlarının Hidrojeolojisi ve Karst Parametrelerinin Analizi”, Doktora Tezi, İÜ Yer Bilimleri, TÜBİTAK-TBAG-124 Projesi, (Yayımlanmamış), 1978.
• [20] UMUT, M., İMİK, M., KURT, Z., “Edirne İli-Kırklareli İli-Lüleburgaz (Kırklareli İli) Uzunköprü (Edirne İli) Civarının Jeolojisi”, MTA, Derleme No: 7604, 1984.
• [21] SAYAR, M. VE ERGUVANLI, K. “Türkiye Mermerleri ve İnşaat Taşları”, İstanbul Teknik Üniversitesi Yayını, İstanbul, 1962.
• [22] Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, “1/100.000 Ölçekli Açınsama Nitelikli Türkiye Jeoloji Haritaları”, No: 65, İstanbul F21-G21 Paftaları, 2002.
• [23] MERİÇ, E.; OKTAY, Y.F.; SAKINÇ, M., “Ayamama (Bakırköy-İstanbul Kuvaterner İstifinin Sedimenter Jeolojisi ve Paleoekolojisi”, C.Ü. Mühendislik Fakültesi Dergisi, Seri A-Yerbilimleri 8 (1), 93-100, 1991.
• [24] OYO International Corporation, “Production of Microzonation Report and Maps –European Side (South): Final Report”, 400 sayfa, İstanbul, 2007.
• [25] NAZİK, A., “Bakırköy Formasyonu’nun (Küçükçekmece-İstanbul) Ostrakod Faunasına Göre Yaşı ve Oluşum Ortamı Hakkında Yeni Görüşler”, İstanbul Üniv. Müh. Fak. Yerbilimleri Dergisi 11, 87-101, 1998.
• [26] ISRM, “Rock Characterization, Testing and Monitoring”, International Society for Rock Mechanics, Pergamon, Oxford, 1981.
• [27] FOLK, R. L., “Spectral Subdivision of Limestone Types in Classification of Carbonate Rocks”, W.E. ham. (ed), AAPG Bull., 1, 62-82, 1962.
• [28] DUNHAM, R.J., “Classification of Carbonate Rocks According to Depositional Textures”, Classification of Carbonate Rocks in W.R. ham. (ed), AAPG, Memoirs, 1, 108-121, 1962.
• [29] BROWN, E. T., “Suggested Methods of Rock Characterization Testing and Monitoring”, International Society for Rock Mechanics, Portugal, 53, 1981.
• [30] ASTM C 568, “Standard Specification for Limestone Dimension Stone”, Annual Book of ASTM Standards, 1990.
• [31] ISRM (International Society for Rock Mechanics), “The Complete ISRM Suggested Methods for Rock Characterization, Testing and Monitoring: 1974-2006”, R. Ulusay and J.A. Hudson (eds.), SuggesteMethods Prepared by the Commission on Testing Methods, International Society for Rock Mechanics, Compilation Arranged by the ISRM Turkish National Group, Kozan Ofset, Ankara, Turkey, 628 p, 2007.
• [32] ISRM, “Suggested Method for Determining the Abrasivity of Rock by the Cerchar Abrasivity Test”, ISRM Suggested Method for Rock Characterization, Testing and Monitoring: 2007-2014, R. Ulusay [edt.], Springer, USA, pp.101-106. TS 699, 1987. “Tabi Yapı Taşları Muayene Deney Metotları”, TSE, Ankara, 2015.
• [33] İTÜ, “Silivri Civarından Alınan Taş Örneklerinin Petrografik Analizi ve Fiziko-Mekanik Özellikleri”, İTÜ Maden Fakültesi, Uygulamalı Jeoloji Anabilim Dalı. İstanbul. (Yayınlanmamış), 2006.