Türkiye’de Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki

Yıl 2014, Cilt: 7 Sayı: 2, 51 - , 01.08.2014

Okyay Uçan , Esra Koçak

Öz

In this study one of the important discussions in the economics literature, i.e the relationship between foreign trade and growth is analyzed via Central Bank data. By using quarterly data for the period 1990-2011 econometric tests are done to understand the relationship between export, import and economic growth. Export and import are the exogenous variables and it is sought to find the effect of these variables on growth. As a result at least one cointegration relation is found. In addition, the fluctuation in the short run is going to converge the long run equilibrium for 7 periods.

Anahtar Kelimeler

Error correction model, Growth, Foreign tradeJEL Cod: E00

Türkiye’de Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki

Öz

Bu çalışmada iktisat literatürünün önemli tartışma konularından birini oluşturan dış ticaret ile ekonomik büyüme ilişkisi Türkiye açısından T.C. Merkez Bankası verilerine göre incelenmiştir. 1990-2011 yılları döneminde üçer aylık veriler kullanılarak ithalat, ihracat ve büyüme arasındaki ilişkiyi incelemek için ekonometrik testler yapılmıştır. İhracat ve ithalat bağımsız değişken olarak seçilmiş, bu değişkenlerin büyümeyi ne yönde etkilediği incelenmiştir. Baz alınan dönem itibariyle büyüme ve dış ticaret verileri arasında uzun dönemli bir ilişki bulunmuştur. Kısa dönemdeki sapmaların 7 dönem sonra uzun dönem dengesine ulaşacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hata düzeltme modeli , Büyüme, Dış ticaretJEL Kodu: E00

Kaynakça

• AKBAR, Mohammad ve NAQVI, Zareen F. (2000), “ Export Diversification and The Structural Dynamics in The Growth Process: The Case of Pakistan”, The Pakistan Development Review, 39:4, Part:2, Winter 2000, 573-589.
• AKTAŞ, Cengiz (2009),“Türkiye’nin İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik Analizi”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (2); 35AL-YOUSIF, Yousif Khalifa (1997), “ Exports and Economic Growth: Some Empirical Evidence From The Arab Gulf Countries” Applied Economics, 1997, (29); 6936
• AY, Ahmet, ERDOĞAN, Savaş ve MUCUK, Mehmet (2004), “Türkiye’de İhracata Dayalı Büyüme Üzerine Bir Nedensellik Sınaması (1980-2003)” Selçuk Üniversitesi, Karaman İİBF Dergisi, (1); 107-117.
• DEMİRHAN, Erdal (2005),” Büyüme ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği” Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, 60-4, 75-88.
• ERDOĞAN, Savaş (2006), “ Türkiye’nin İhracat Yapısındaki Değişme ve Büyüme İlişkisi: Koentegrasyon ve Nedensellik Testi Uygulaması” Selçuk Üniversitesi, Karaman İİBF Dergisi,(10); 30-39.
• GÜL, Ekrem ve KAMACI, Ahmet (2012), “Dış Ticaretin Büyüme Üzerine Etkileri: Bir Panel Analizi”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, (3); 81-89.
• DRİTSAKİS, Nikolaos ve ADAMOPOULOS, Antonios (2004), “ Financial Development and Economic Growt in Greece: An Empirical Investigation With Granger Causality Analyis”, International Economic Journal, Volume:18, (4); 547-559.
• FRANKEL, Jeffrey A. ve ROMER, David (1996), “ Does Trade Cause Growth?”, The American Economic Review, Volume: 89, No:3.
• KIRAN, Burcu ve GÜRİŞ, Burak.(2011), “Türkiye’de Ticari ve Finansal Dışa Açıklığın Büyümeye Etkisi: 1992-2006 Dönemi Üzerine Bir İnceleme” Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi,(2); 69-80, Eskişehir.
• KORKMAZ, Turhan, ÇEVİK, Emrah İsmail ve BİRKAN, Elif (2010), “Finansal Dışa Açıklığın Ekonomik Büyüme ve Finansal Krizler Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği” Journal of Yasar University, 17 (5); 2821-2831.
• HAMEED, Abid, CHAUDHARY, Muhammad Ali ve KHAN, Kiran Younas (2005), “The Growth Impact of Exports in South Asian Contries”, The Pakistan Development Review, Volume: 44, Issue:4.
• HENRIQUES, Irene ve SADORSKY, Perry (1996), “ Export-Led Growth or GrowthDriven Exports? The Canadian Case” The Canadian Journal of Economics, Volume: 29, No:3.
• KRAVIS, Irving B (1970), “Trade as a Handmaiden of Growth: Similarities Between The Nineteenth and Twentieth Centuries”, The Economic Journal, Volume: 80, No: 320, s. 850-872.
• OKTAR, Suat ve DALYANCI, Levent (2012), “Dış Ticaret Hadlerinin Cari İşlemler Dengesi Üzerindeki Etkisi”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi , (2); 1-18.
• OZANSOY, Ahmet (2009), “2008-2009 Küresel Krizine Karşı Ülkelerin Gösterdikleri Korumacılık Refleksleri” Lebib Yalkın Dergisi, (69); 300-316.
• RIEZMAN, Raymond G., PETER, Mayinger S. and CHARLES, H.W. (1995), “ The Engine of Growth or its Handmaiden? A Time- Series Assessment of Export-Led Growth”, Empirical Economics, Volume: 21, Number: 1, s.77-100.
• SEYİDOĞLU, Halil (2009), Uluslararası İktisat, Teori Politika ve Uygulama, 17.baskı, 511-5
• SHAHBAZ, Muhammad , AZEEM, Pervaz ve AHMAD, Khalil (2011), “Exports-Led Growth Hypothesis in Pakistan: Further Evidence” MPRA, Paper No: 33617.
• ŞİMŞEK, Mehmet (2003) “İhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Türkiye Ekonomisi Verileri İle Analizi: 1960-2002” D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: 18, İzmir.
• UÇAN, Okyay (2013), “ Döviz Kuru Dinamikleri”, 1. Baskı; 161-220.
• UTKULU, Utku ve ÖZDEMİR, Durmuş (2004), “Does Trade Liberalizasyon Cause a Long Run Economic Growth in Turkey?” Economic Change and Restructuring, Volume: 37, Issue: 3, s. 245-266.
• YAPAR SAÇIK, Sinem (2009), “ Dış Ticaret Politikası ve Büyüme İlişkisi: Teorik Açıdan Bir İnceleme”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İİBF Dergisi, (11); 162-171. YILMAZER, Mine (2010), “ Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Deneme”, Sosyal Bilimler, (1); 241-160.