Öz
In this study, we aim to determine professional fraud perception of students who are potential accounting professionals, and their tendency to report fraudulent behaviours. Moreover, determination of whether there are differences between students’ professional fraud perceptions and reporting tendencies in terms of their faculty/ VHS (Vocational High School), department, class, gender and family, income level, forms the subobjectives of the study. In this regard, we applied a questionnaire consisting of six scenarios to Bozok University FEAS (Faculty of Economics and Administrative Sciences)-Departments of Economy and Business- and VHS-Department of Accounting- students. Analysis of the data revealed that FEAS as well as VHS students are more susceptible to corruption rather than they are to financial statement fraud and abuse of assets. We found a positive -in some fraud types, strong- relationship between fraud perceptions and reporting tendencies. We determined that significant differences exist between perception levels and reporting tendencies of students, in terms of gender and family income level. Results also showed that female students are more susceptible to fraudulent acts and their reporting tendencies are higher than male students. Finally we found evidence that FEAS students’ and VHS students’ views of fraud and reporting tendencies differ in certain scenarios
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ACFE (2014), Report to The Nations on Occupational Fraud and Abuse.
- Baird, J. E. ve Zelin, R. (2008, “Understanding Employee Perceptions of Fradulent Activities and Their Propensity to Report Those Activities Using Anonymous Tip Lines: The Influence of Fraud Type, Pro-petrator Gender, and Observer Demographics”, Southern Business Revi¬ew, (33); 1-14.
- Bozkurt, N. (2011), İşletmelerin Kara Deliği Hile: Çalışan Hileleri, Alfa Yayınları, 2. Baskı.
- Dönmez, A. ve Karausta, T. (2011), “Çalışanların Mesleki Hile Algısı Ve İhbar Hattı Kullanarak Rapor Etme Eğilimleri Üzerine Akdeniz Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesinde Yapılan Bir Araştırma”, Mali Çözüm Dergisi, (104); 17-41.
- Eweie, G. and Brunton, M. (2009), “Ethical Perceptions of Business Students in a New Zealand University: Do Gender, Age and Work Experience Matter?”, Journal of Business Ethics, (19); 95-111.
- Kandemir, C. (2010), Muhasebe Hilelerinin Ortaya Çıkarılmasında Ve Önlenmesinde Bağımsız Denetimin Rolü Ve Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
- Karausta, T. ve Dönmez, A. (2013), “Mesleki Hile ve Bir Çözüm Önerisi Olarak Adli Denetim: Türkiye’de SPK’dan Yetki Almış Denetim Firmalarına Yönelik Bir Araştırma”, Mali Çözüm Dergisi, (115; 59-88.
- Kiracı, M. (2013), “Hileye Yönelik Uluslararası Kuruluşların Hazırladığı Raporların Bağımsız Denetim Açısından Değerlendirmesi”, Ankara SMMMO, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, (3); 87-106.
- Küçük, E. ve Uzay, Ş. (2009), “Hileli Finansal Raporlamanın Oluşumu ve Doğurduğu Sorunlar”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (32); 239-258.
- Küçük, İ. (2008), Finansal Raporlamada Hile-Manipülasyonlar ve Önlenmesi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
- Lau, T.C., Choe, K. L. And Bin Ramly, Z. (2009), Ethical Orientation Of Future Business Leaders: An Exploratory Research, International Revi¬ew of Business Research Papers, (5); 109-120.
- Okutmuş, E. ve Uyar, S. (2014), “Konaklama İşletmelerinde Yiyecek-İçecek Departmanında Yapılan Bir Hilenin Tespiti: Vaka Analizi”, Mali Çözüm Dergisi, (121); 35-54.
- Rezaee, Z., Sharbatoghlie, A., Elam, R. and McMickle, P.L. (2002), “Continuous Auditing: Building Automated Auditing Capability”, Auditing: A Journal of Practice and Theory, (21); 147-163.
- Ulucan Özkul, F. ve Özdemir, Z. (2013), “Çalışan Hilelerinin Önlenmesinde Proaktif Yaklaşımlar: Kurumsal İşletmelerde İnsan Kaynakları Yöneticileri Üzerine Nitel Bir Araştırma”, Öneri Dergisi, (40); 75-89.
- Yıldız, E. ve Baskan, T.D. (2014), “Muhasebe Hilelerinin Önlenmesinde Kullanılan Araçlar: BİST Şirketleri Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (62); 1-18.
POTANSİYEL MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ HİLE ALGISI ÜZERİNE BOZOK ÜNİVERSİTESİ’NDE YAPILAN BİR ARAŞTIRMA
Öz
Bu çalışmada, geleceğin meslek mensupları olan öğrencilerin mesleki hile ile ilgili algılarının ve hileli davranışları rapor etme eğilimlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca cinsiyet, öğrencilerin öğrenim gördükleri fakülte/myo, bölüm, sınıf ve aile gelir düzeyi açısından mesleki hile algısı ve raporlama eğilimleri arasında farklılık olup olmadığının tespit edilmesi çalışmanın diğer alt amaçlarını oluşturmuştur. Bu doğrultuda, Bozok Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İşletme ve İktisat Bölümü) ve Meslek Yüksek Okulu (Muhasebe Bölümü) öğrencilerine altı adet senaryodan oluşan bir anket uygulanmıştır. Verilerin analizi sonucunda, hem İİBF hem de MYO öğrencilerinin finansal tablo hilesi ve varlık suistimalinden ziyade yolsuzluğa karşı daha hassas oldukları tespit edilmiştir. Hile algıları ile rapor etme eğilimleri arasında da pozitif yönlü, kimi hile türlerinde kuvvetli bir ilişki tespit edilmiştir. Cinsiyet açısından, hile algı düzeyleri ve rapor etme eğilimleri arasında da anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre, hileli davranışa daha fazla duyarlı olduğu ve rapor etme eğilimlerinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca İİBF ve MYO öğrencilerinin bazı senaryolar açısından hileye bakış açılarının ve rapor etme eğilimlerinin farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ACFE (2014), Report to The Nations on Occupational Fraud and Abuse.
- Baird, J. E. ve Zelin, R. (2008, “Understanding Employee Perceptions of Fradulent Activities and Their Propensity to Report Those Activities Using Anonymous Tip Lines: The Influence of Fraud Type, Pro-petrator Gender, and Observer Demographics”, Southern Business Revi¬ew, (33); 1-14.
- Bozkurt, N. (2011), İşletmelerin Kara Deliği Hile: Çalışan Hileleri, Alfa Yayınları, 2. Baskı.
- Dönmez, A. ve Karausta, T. (2011), “Çalışanların Mesleki Hile Algısı Ve İhbar Hattı Kullanarak Rapor Etme Eğilimleri Üzerine Akdeniz Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesinde Yapılan Bir Araştırma”, Mali Çözüm Dergisi, (104); 17-41.
- Eweie, G. and Brunton, M. (2009), “Ethical Perceptions of Business Students in a New Zealand University: Do Gender, Age and Work Experience Matter?”, Journal of Business Ethics, (19); 95-111.
- Kandemir, C. (2010), Muhasebe Hilelerinin Ortaya Çıkarılmasında Ve Önlenmesinde Bağımsız Denetimin Rolü Ve Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
- Karausta, T. ve Dönmez, A. (2013), “Mesleki Hile ve Bir Çözüm Önerisi Olarak Adli Denetim: Türkiye’de SPK’dan Yetki Almış Denetim Firmalarına Yönelik Bir Araştırma”, Mali Çözüm Dergisi, (115; 59-88.
- Kiracı, M. (2013), “Hileye Yönelik Uluslararası Kuruluşların Hazırladığı Raporların Bağımsız Denetim Açısından Değerlendirmesi”, Ankara SMMMO, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, (3); 87-106.
- Küçük, E. ve Uzay, Ş. (2009), “Hileli Finansal Raporlamanın Oluşumu ve Doğurduğu Sorunlar”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (32); 239-258.
- Küçük, İ. (2008), Finansal Raporlamada Hile-Manipülasyonlar ve Önlenmesi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
- Lau, T.C., Choe, K. L. And Bin Ramly, Z. (2009), Ethical Orientation Of Future Business Leaders: An Exploratory Research, International Revi¬ew of Business Research Papers, (5); 109-120.
- Okutmuş, E. ve Uyar, S. (2014), “Konaklama İşletmelerinde Yiyecek-İçecek Departmanında Yapılan Bir Hilenin Tespiti: Vaka Analizi”, Mali Çözüm Dergisi, (121); 35-54.
- Rezaee, Z., Sharbatoghlie, A., Elam, R. and McMickle, P.L. (2002), “Continuous Auditing: Building Automated Auditing Capability”, Auditing: A Journal of Practice and Theory, (21); 147-163.
- Ulucan Özkul, F. ve Özdemir, Z. (2013), “Çalışan Hilelerinin Önlenmesinde Proaktif Yaklaşımlar: Kurumsal İşletmelerde İnsan Kaynakları Yöneticileri Üzerine Nitel Bir Araştırma”, Öneri Dergisi, (40); 75-89.
- Yıldız, E. ve Baskan, T.D. (2014), “Muhasebe Hilelerinin Önlenmesinde Kullanılan Araçlar: BİST Şirketleri Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (62); 1-18.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Şubat 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 8 Sayı: 1 |
