GELENEKSEL GAZETENİN QR KOD İLE HİBRİT BİR İLETİŞİM ARACINA DÖNÜŞÜMÜ

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 2, 16 - 31, 13.12.2016

Celalettin Aktaş

Öz

Enformasyon ve iletişim teknolojilerinde meydana gelişmeler, toplumsal hayatı derinden etkilediği gibi
insanların ulusal ve uluslararası arenada gerçekleşen olaylar hakkında enformasyona erişim yollarında da
gözlemlenebilir farklılıklar meydana getirdi. Çağımızın en önemli iletişim aracı olan İnternet'in küresel
ölçekte hızlı bir şekilde yaygınlaşması geleneksel medyanın toplumlar içerisindeki konumunu derinden
sarstı. Özellikle geleneksel gazete, enformasyon ve iletişim teknolojilerinde yaşanan bu denli hızlı
gelişmelerden en çok etkilenen bir medya türü oldu. Gazetelerin tirajları günden güne düşmeye, gazeteciler
işlerini kaybetmeye ve gazeteler yeni enformasyon ve iletişim araçları ile rekabet edemeyerek birer birer
kapanmaya başladı. Gazeteler bu durum karşısında, toplum içerisinde sahip oldukları konumlarını
koruyabilmek ve yeni enformasyon ve iletişim araçları özelinde İnternet karşısında varlıklarını
sürdürebilmek için yeni arayışlar içerisine girdiler. Bu çerçevede dünyanın çeşitli yerlerinde geleneksel
gazeteler, QR kodu gazete sayfalarında bulunan haberler ile ilişkilendirerek okurlarına yepyeni bir gazete
yepyeni bir gazete okuma deneyimi sunmaya başladı. Böylece gazete okurları, hem dijital hem de analog
iletişim teknolojilerinin beraberce kullanılabildiği yeni bir iletişim aracını kullanabilme fırsatını elde etmiş
oldu. Türkiye’de ise geleneksel gazetelerde QR kod kullanımı, gazete sayfalarında bulunan reklamlar ile
sınırlı kaldı ve yaygınlık kazanamadı. Bu çalışmanın amacı, geleneksel gazetelerde QR kod kullanımının
hem okurlar hem de gazetecilik pratikleri bakımından irdelenmesi ve konunun öneminin iletişim
bilimcilerin dikkatine sunulmasıdır.

Anahtar Kelimeler

QR kod, hibrit gazete, geleneksel gazeteler, akıllı telefon

Kaynakça

• Atabek, Ü., (2005). “İletişim Teknolojileri ve Yerel Medya İçin Olanaklar”. Sevda Alankuş (Der.), Yeni İletişim Teknolojileri ve Medya, İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları, 61-90.
• “Avustralya’nın En Eski Haber Dergisi Kapandı”. (2008, Ocak 24). Milliyet. http://www.milliyet.com.tr/2008/01/24/son/sondun21.asp., 5. 07. 2012.
• Blackman, R. C., (1998). “Convergence Between Telecommunications and Other Media”, Telecommunications Policy, 22 (3), 163-170.
• Canadi, M., Hopken, W. & Fuchs, M., (2010). “Application of QR Codes in Online Travel Distribution, Information and Communication Technologies in Tourism”. Paper Presented International Conference, 10-12 February, Lugano, Switzerland: Springer Vienna, 137-148.
• Carlson, D., (2005). The News Media’s 30-Year Hibernation”. Nieman Reports, 59 (3), 68-71.
• Castells, M. (2000). The Rise of Network Society (2nd edition). UK: Blackwell Publishers.
• Denso Wave Inc (t.y.a) “About 2D Code”, http://www.qrcode.com/en/aboutqr.html., 27.02. 2013.
• Denso Wave Inc (t.y.c) “QR Code Features”, http://www.qrcode.com/en/qrfeature.html., 27.02.2013.
• Denso Wave Inc (t.y.d) “QR Code Introduction”, http://www.qrc ode.com/en/qrfeature.html., 27.02.2013.
• Hampton, D., Peach, A. & Rawlins, B., (2011). “Reaching Mobile Users with QR Code” Kentucky Libraries, 75(2), 6-10.
• In Changing News Landscape, Even Television is Vulnerable. (2012, 27 Eylül). “The Pew Research Center for the People & the Press”. http://www.peoplepress. org/2012/09/27/in-changing-news-landscape-even-television-is-vulnerable/., 10.01.2016.
• ISO/IEC 18004: 2000 (2000). Information Technology–Automatic Identification and Data Capture Techniques-Bar Code Symbology-QR Code. Switzerland: ISO.
• “İnternet Eşi Dostu Geçti”, (2013, 4 Ağustos). Habertürk, p. 6.
• Jupiter, (2011). QR Code: Present and Future. Philadelphia: Jupiter Research Publications.
• “Kâğıt Gazeteler İçin Kara Senaryo”, (2010, 10 Aralık). Dünya Bülteni. http://www.d unyabulteni.net/?aType=haber&ArticleID=139021., 5.07.2012.
• “Kâğıt Gazeteler Kaybolacak”, (2011, 4 Ekim). Habertürk. http://ekonom i.haberturk.com/teknoloji/haber/676000-kagit-gazeteler-kaybolacak., 5.07.2015.
• Kenny, K., Gorelik, A. & Mwangi, S., (2000). “Interactive Features of Online Newspapers”, First Monday, 5 (1). http//firstmonday.org/i ssues/issues5_1/Kenn edy/index.html., 5.07.2015.
• Keskin, E. & Kaytazaoğlu, E., (2010, 17 Ekim). “Saygın Gazeteler Hep Küçüldü”. Radikal, s. 32.
• Meng, J. & Yang, Y., (2008). “Application of Mobile 2D Barcode in Chine. 4th International Conference on Wireless Communications”, Networking and Mobile Computing, 12-14 October, 2008, Dalian, China.
• Neate, R., (2010). Google Now a ‘Mobile-First’ Company. The Telegraph. http://www.telegraphco.uk/technology/google/7256103/Google-now-a-mobile-firstcompany. html., 5.07.2015.
• Oasay, L., (2011). “QR Codes in the Library”. Journal of Electronic Resources in Medical Libraries, 8 (3), 294-301.
• Okazaki, S., Li, H. & Hirose, M., (2012). “Benchmarking the Use of QR Code in Mobile Promotion: Three Studies in Japan”, Journal of Advertising Research, 52 (1), 102-117.
• OMA., (2008). White Paper on Mobile Codes. UK: Open Mobile Alliance.
• Pavlik, V. J., (1997). “The Future of Online Journalism: Bonanza or Black Hole?”, Columbia Journalism Review, (August), 30-36.
• Rouillard, J., (2008). “Contextual QR Codes”. Paper presented at the Third International Multi-Conference on Computing in the Global Information Technology, 27 July-1 August, Athens, Greece. 50-55.
• Shin, D. H., Jung, J. & Chang, B. H., (2012). “The Psychology behind QR Codes: User Experience Perspective”, Computers in Human Behavior, 28 (4), 1417-1426.
• Slevin, J. (2000). The Internet and Society. UK: Polity Pres.
• Soytürk, T., (2008). “Türkiye’nin En Popüler Haber Siteleri”, MediaCat, 16 (164), 75- 78. “Yetişkin Eğitimi 2012”. (2013, 31 Temmuz). TÜİK. http://www .tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=15865., 20.10.2015.
• Yfantis, V., Kalagiakos, P., Kouloumperi, C. & Karampelas, P., (2012). “Quick Response Codes in E-learning. Paper presented The IEEE International Conference on Education & E-Learning Innovations”, ICEELI’ 2012, 1-3 July, Sousse, Tunisia, 39-43.