YENİ TOPLUMSAL HAREKETLERİN DEĞİŞİMİ BAĞLAMINDA SARI YELEKLİLER HAREKETİ

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 102 - 114, 30.12.2020

Yılmaz Alp Öztürk , Yavuz Yıldırım

Öz

Fransa’da son dönemde sıkça yaşanan kitlesel eylemlerden biri olan Sarı Yelekliler Hareketi (Gilets Jaunes), yarattığı tartışmayla sadece ülke içinde değil Avrupa kamuoyunda da etkili olmuştur. Bu haliyle ülke siyasetinin işleyişinin ötesinde, farklı bağlamlarda değerlendirilmeyi gerekli kılmaktadır. 2000’lerin başından bu yana çeşitli ülkelerde ekonomik sorunlarla demokratik taleplerin birlikteliğini içeren hareketlerin sayısı atmaktadır. Sarı Yelekliler Hareketi de bu çerçevede değerlendirilebilir. Çalışma hareketi bu bağlamda inceleyecektir. Sarı Yelekliler, 1968 sonrası toplumsal hareketlerin içinde ayrı bir başlık olarak düşünülen yeni toplumsal hareketler yaklaşımındaki değişim göstergelerini taşır. Hareketin en önemli özelliği farklı toplumsal grupları bir araya getirerek yerel bir sorunun bölgesel ve küresel ilişkilerle ortaya konmasıdır. Uzun bir döneme yayılan gösteriler sonunda benzin zamlarının altı ay süreyle de olsa geri alınması, asgari ücrete ve çalışanlara 100 Euro ikramiye verilmesi, aylık 2000 Euro’nun altındaki emekli maaşlarından alınan vergi zammının iptal edilmesi Sarı Yelekliler hareketinin somut kazanımlarıdır. Ancak asıl nokta, bu eylemlerin demokratik ve ekonomik işleyişin içinde yeni bir dayanışma ağı örgütlemesidir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Hareketler, Kolektif Eylem, Protesto, Fransa, Demokrasi

Kaynakça

• KAYNAKLAR Albayrak, S. (2019). Sarı Yeleklilerin Demokrasi Arayışı, EURO Politika Dergisi (2), s. 56-58. http://www.europolitika.com/wp-content/uploads/2019/10/Y%C4%B1l-3-Say%C4%B1-2-Revize3_p056-058.pdf adresinden 24 Mayıs 2020 tarihinde alındı.
• Badiou, A. (2019). Lessons of the ‘Yellow Vests’ Movement. https://www.versobooks.com/blogs/4327-alain-badiou-lessons-of-the-yellow-vests-movement?fbclid=IwAR2-p12SAbfKIlPPi4wnl_-Xqj-N-9PHCzncPApCbHPUPf-1cPGJ6Wu8wAs adresinden 26 Mayıs 2020 tarihinde alındı.
• Berrod, N. (2019). Gilets Jaunes: Quelles Sont Leurs Revendications Aujourd’hui? tarihinde Le Parisien: https://www.leparisien.fr/politique/gilets-jaunes-quelles-sont-leurs-revendications-aujourd-hui-21-09-2019-8156871.php adresinden 22 Mayıs 2020 alındı.
• Bherer, M. O. (2018). Face aux “Gilets Jaunes”. L’Action Répressive Est D’Une Ampleur Considerable: https://www.lemonde.fr/idees/article/2018/12/20/face-aux-giletsjaunes-%20l-action-repressive-est-d-une-ampleur-considerable_5400077_3232.html adresinden 27 Ocak 2019 tarihinde alındı.
• Bornstein, R. (2019). En Immersion Numérique Avec les “Gilets Jaunes. https://jean-jaures.org/nos-productions/en-immersion-numerique-avec-les-gilets-jaunes adresinden 27 Ocak 2019 tarihinde alındı.
• Can, A., ve Taşçı, U. (2016). Teoriler Işığında Toplumsal Olayların Gelişimi ve Yönetimi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1), 151-170.
• Castells, M. (2013). İsyan ve Umut Ağları – İnternet Çağında Toplumsal Hareketler, (Çev.) Ebru Kılıç, İstanbul: Koç Üniversitesi.
• Cinoğlu, H., ve Güneş, İ. (2003). Amerika ve İngiltere’de Toplumsal Olayları Kontrol Metotları ve Türkiye Bakımından Önemi. T. İçli, & F. Karaosmanoğlu (Der.), Uluslararası Polislik ve İç Güvenlik. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Çelik, H. (2018). Fransa’da Sarı Yelekliler Hareketi. Stratejik Düşünce Enstitüsü, https://www.sde.org.tr/hatice-celik/genel/fransada-sari-yelekliler-hareketi-kose-yazisi-8607 adresinden 10 Mayıs 2020 tarihinde alındı.
• Çimen, H. ve Bakan, S. (2019). Toplumsal Olayların Merkezi Fransa’daki Sarı Yelekliler Hareketi ve Protestoların Türkiye’ye Yansımaları. Gaziantep Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 80-107.
• Dianara, A. (2018). We’re With the Rebels. Jacobin Mag, https://www.jacobinmag.com/2018/11/yellow-vests-france-gilets-jaunes-fuel-macron adresinden Ocak 13, 2019 tarihinde alındı.
• Göksu, T. (2007). Sosyal Psikoloji. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Güngör, N. (2019). Sarı Yelekliler ve Fransa'nın Uzun Sıcak 2019’u. https://www.academia.edu/40193987/SARI_YELEKL%C4%B0LER_VE_FRANSANIN_UZUN_SICAK_2019U adresinden Haziran 23, 2020 tarihinde alındı.
• Gürcan, E. C. (2019). Bir “Siyasal Süreç” Olarak Fransız Sarı Yelekliler Hareketi’nin Ortaya Çıkışı. Mülkiye Dergisi, 43(2), 435-458.
• Hussey, A. (2019), Uncertainty, Inequality, Fragility: Why France Is A Country At War With Itself, https://www.theguardian.com/commentisfree/2019/nov/17/uncertainty-inequality-fragility-france-at-war-with-itself-gilets-jaunes-charlie-hebdo adresinden 31 Ağustos 2020 tarihinde alınmıştır.
• Jetten, J., Mols, F. ve Selvanathan, H.P., (2020). How Economic Inequality Fuels the Rise and Persistence of the Yellow Vest Movement. International Review of Social Psychology, 33(1), p.2.
• Kipfer, S. (2019). What Colour is Your Vest? Reflections On The Yellow Vest Movement in France, Studies in Political Economy, 100 (3), 209-231.
• Lelandais, G. E. (2009). Sosyal Hareketler Teorileri ve Küreselleşme, Barış Çoban (Yay. Haz.), Yeni Toplumsal Hareketler-Küreselleşme Çağında Toplumsal Hareketler, İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Lianos, M. (2019). Yellow Vests and European Democracy, European Societies, 21 (1), 1-3.
• Lough, R. (2017). France's Popular Housing Support To Be Cut. Reuters, https://www.reuters.com/article/france-reform/frances-popular-housing-support-to-be-cut-idUSL5N1M13I8 adresinden 18 Haziran 2020 tarihinde alındı.
• McAdam, D. (1999). Political Process and the Development of Black Insurgency, 1930- 1970. The University of Chicago Press.
• Melucci, A. (1985). Symbolic Challange of Contemporary Movements. Social Research, 52 (4).
• Melucci, A. (1994). A Strange Kind of Newness: What’s ‘New’ in New Social Movements?, (Eds.) Enrique Laraña, Hank Johnston, Joseph R. Gusfield, New Social Movements: From Ideology to Identity, Philadelphia: Temple University.
• Özcan, Y. (2019). Yellow Vest Protests in France Enters 52nd Week. https://www.aa.com.tr/en/europe/yellow-vest-protests-in-france-enters-52nd-week/1640501 adresinden 24 Mayıs 2020 tarihinde alındı.
• Peden, J.-P. (2018). La Carte De France Des Blocages Du 17 Novembre. AutoPlus, https://www.autoplus.fr/actualite/Carburants-Taxes-Manifestations-Carte-de-France-Gouvernement-1532822.html adresinden 23 Mayıs 2020 tarihinde alındı.
• Quinn, B. ve Henley, Jon (2019). Yellow Vests: Protesters Fight For Ideological Ownership, The Guardian, Jan 13, https://www.theguardian.com/world/2019/jan/13/yellow-vests-protesters-fight-for-ideological-ownership adresinden 31 Ağustos 2020 tarihinde alınmıştır.
• Royall, F. (2020). The Gilets Jaunes Protests: Mobilisation Without Third-party Support. Modern & Contemporary France, 28 (1), 99-118.
• Sergon, V. (2020). Corporate Taxes in France. Expatica, https://www.expatica.com/fr/finance/taxes/france-corporate-tax-rate-445980/ adresinden 22 Haziran 2020 tarihinde alındı.
• Tilly C. ve Tarrow S. (2007). Contentious Politics. Colorado: Paradigm.
• Tilly, C. (2008). Toplumsal Hareketler 1786-2004, (Çev.) Orhan Düz, İstanbul: Babil Yayınları.
• Touraine, A. (1999). Toplumsaldan Toplumsal Harekete. Kenan Çayır (yay. haz.), Yeni Sosyal Hareketler, (s. 35-52), İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• VoiceofEurope (2019). Interview with a French Yellow Vest protester: “We will fight until the elites fall”. https://voiceofeurope.com/2019/02/interview-with-a-french-yellow-vest-protester-we-will-fight-until-the-elites-fall/ adresinden 19 Mayıs 2020 tarihinde alındı.
• Wallerstein, I. (2009). Bildiğimiz Dünyanın Sonu: Yirmibirinci Yüzyıl İçin Sosyal Bilim, (Çev.) Tuncay Birkan. İstanbul: Metis Yayınları.
• Yıldırım, Y. (2013). Sosyal Forum'dan Öfkeliler'e. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yıldırım, Y. (2015). Avrupalı Toplumsal Hareketlerin Yükselişi: 2012-2014 Arası Kurulan Birliktelikler. SBF Dergisi, 70 (4), 983-1002.