BEDELLİ ASKERLİĞİN ERKEKLİK ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİ: MEHMETÇİK’TEN MEHMET BEY’E

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 267 - 283, 31.12.2021

Elif Yirmidokuz , Burak Kahraman

Öz

Çalışmamızda erkeklik için önemli geçiş aşamalarından biri olan ve hem toplumsal hem de tarihsel anlamlarla yüklü askerliğin yeni bir formu olarak karşımıza çıkan bedelli askerliğin, erkeklikler ve toplumsal cinsiyet üzerindeki etkileri incelenmiştir. Bedelli askerliğin erkeklik, erkeklikler ve erkeklik pratikleri üzerindeki üretimini ve yeniden üretimini anlamak çalışmamızın amacını oluşturmaktadır. Bu bağlamda askerliğini bedelli yapmış ve Kayseri’de ikamet eden bireylerle yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Erkekliklerin üretimini tam olarak anlayıp yorumlayabilmek adına da askerliğini uzun dönem yapmış ve Kayseri’de yaşayan bireylerle de yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Çalışmamız doğrultusunda elde edilen bulgular toplumsal cinsiyet, erkeklikler ve erkeklik pratikleri merkeze alınarak fenomenolojik olarak anlaşılıp yorumlanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bedelli Askerlik, Toplumsal Cinsiyet, Erkeklik, Kayseri

INVESTIGATION OF THE EFFECTS OF PAID MILITARY SERVICE (MERCENARY) ON MASCULINITY PERCEPTION: FROM MEHMETÇİK TO MEHMET BEY

Öz

In our study, the effects of paid military service (mercenary), which is one of the important transitional stages for masculinity and a new form of military service loaded with both social and historical meanings, on masculinities and gender were examined. The aim of our study is to understand the production and reproduction of mercenary on masculinity, masculinities and masculinity practices. In this context, face-to-face interviews were conducted with individuals who had served their military service as mercenary. In order to fully understand and interpret the production of masculinities, face-to-face interviews were also conducted with individuals who served their military service for long time without paying. The findings of our study interpreted phenomenologically by focusing on gender, masculinities and masculinity practices.

Anahtar Kelimeler

Paid Military Service (mercenary), Gender, Masculinity, Kayseri

Kaynakça

• Adak, S. (2016). Siyaset ve Toplumsal Cinsiyet. İçinde F. Saygılıgil (Ed.), Toplumsal cinsiyet tartışmaları. (ss.17-32). Dipnot Yayınları.
• Akgül, Ç. (2011). Militarizmin cinsiyetçi suretleri. (1. Baskı). Dipnot Yayınları.
• Akkaya, T.(yıl yok). Bedenin Kültürel Gerekçelerle Sakatlanması ve Söğütte Sünnet. ss.37-68.
• Aktaş, F. (2010). Türkiyede erkekliğin kurgulanışında askerliğin yeri. (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Anderson, B. (2015). Hayali cemaatler. (4. Baskı). Metis Yayınları.
• Askerlerin Rütbesi,(t.y.) http://www.bilgiadres.com/tag/tabur-komutaninin-rutbesi-nedir/.
• Atay, T. (2004 Güz). Erkeklik en çok erkeği ezer. Toplum ve Bilim Dergisi. 1(101) ss.11-30.
• Atay. T. (2019). Çin işi japon işi: cinsiyet ve cinsellik üzerine antropolojik değiniler. (1. Baskı). İletişim Yayınları.
• Badinter, E. (1992). Biri ötekidir: kadınla erkek arasındaki yeni ilişki ve androjin devrim. (1.Baskı). AFA Yayıncılık.
• Bağdatlı Vural, N. (2016). Sosyal Politika ve Toplumsal Cinsiyet. İçinde F. Saygılıgil (Ed.), Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları. (ss. 101-118). Dipnot Yayınları.
• Barutçu, A. (2013). Türkiye’de erkeklik inşasının bedensel ve toplumsal aşamaları. (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Barutçu, A. (Haziran 2015). Bir erkeklik stratejisi: özel alanda eril suskunluk. Fe:Dergi Feminist Eleştiri Dergisi. 8(2), ss. 130-145.
• Beauvoir, S.(2019). İkinci Cinsiyet. (Çev. G. Savran). Koç Üniversitesi Yayınları.
• Bedelli Askerlik Tarihi (t.y.) https://www.cnnturk.com/turkiye/gecmisten-gunumuze-turkiyenin-bedelli-askerlik-tarihi?page=12.
• Belge, M. (2012). Militarist modernleşme. İletişim Yayınları.
• Boratav, H. & Fişek, G. & Ziya, H. (2017). Erkekliğin Türkiye halleri. (1. Baskı). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bourdieu, P. (2014). Eril Tahakküm. (Çev. B. Yılmaz). Bağlam Yayınları.
• Bozkurt, V. (2011). Değişen dünyada sosyoloji. (7. Baskı). Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Butler, J. (2008). Cinsiyet Belası. (Çev. B. Ertür). Metis Yayınları.
• Cengiz, K. & Küçükural, Ö. & Tol, U. (2004, Güz). Hegemonik erkekliğin peşinden. Toplum ve Bilim. 1(101), ss.50-70.
• Connell, W. (2019). Toplumsal cinsiyet ve iktidar: toplum kişi ve cinsel politika. (Çev. C. Soydemir). Ayrıntı Yayınları.
• Cora, Y. T., (2013), Asker-Vatandaşlar ve Kahraman Erkekler: Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı Dönemlerinde Beden Terbiyesi Aracılığıyla İdeal Erkekliğin Kurgulanması. İçinde N. Sünbüloğlu (Ed.), Erkek millet asker millet: Türkiye’de militarizm, milliyetçilik, erkek(lik)ler (ss. 45-74). İletişim Yayınları.
• Çelik, G. (Aralık 2016). Erkekler (de) ağlar: Toplumsal Cinsiyet Rolleri Bağlamında Erkeklik İnşası ve Şiddet Döngüsü. Fe Dergi: Feminist Eleştiri Dergisi. 8(2), ss. 1-12.
• Demirtaş Madran, H. (Haziran 2012). Cinsiyet, cinsiyet rolü, düşünme ihtiyacı. Türk Psikoloji Yazıları. 1(15). ss. 1-10. Direk, Z. (2018). Cinsel Farkın İnşası. (1. Baskı). Metis Yayıncılık.
• Direk, Z.(2009). Simone de Beauvoir: abjeksiyon ve eros etiği. Cogito Dergisi, 1(58). 11-38.
• Dökmen, Y. (2010). (1. Baskı). Toplumsal cinsiyet sosyal psikolojik açıklamalar. Remzi Kitapevi.
• Erdoğan, İ. (2011). Erkek Dergilerinde (Men-s Healty-Fhm-Esquire Türkiye Örneğinde) Hegemonik Erkeklik, Beden Politikaları ve Yeni Erkek İmajı. İçinde İ. Erdoğan (Ed.), Medyada Hegemonik Erkek(lik) ve Temsil. (ss. 41-69). Kalkedeon Yayınları.
• Hearn, J. (2011). Erkekler ve Erkek(lik)ler Üzerine Avrupalı Perspektifler: Ulusal ve Uluslararası Yaklaşımlar(Medya ve Gazete Temsilleri). (Çeviri:F. Yıldız). İçinde İ. Erdoğan (Ed.), Medyada Hegemonik Erkek(lik) ve Temsil. (ss. 401-429). Kalkedeon Yayınları.
• Hooks, B. (2004). Değişme İsteği: Erkekler, Erkeklikler ve Sevgi. (Çev. Kutluata, Z.). Bgst Yayınları.
• Horzum, Ş. (Aralık 2018). Erkek ve erkeklik çalışmaları: sorunsaldan kuramsala. Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), ss.75-101.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemleri: kavramlar, ilkeler, teknikler. (2. Baskı). Nobel Yayınevi.
• Koyuncu, O. & Onur, H. (2004, Güz). Hegemonik erkekliğin görünmeyen yüzü: sosyalizasyon sürecinde erkeklik oluşumları ve krizleri üzerine düşünceler. Toplum ve Bilim. 1(101), ss. 31-49.
• Kümbetoğlu, B. (2012). Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. (3. Baskı). Bağlam Yayıncılık.
• LGBTT, (2013, Ocak 22). “Heteronormativite Nedir?” http://www.istanbul-lgbtt.net/lgbtt/ haber_ detay. asp? haberID=123. Marshall, G. (2009). Sosyoloji Sözlüğü. (Çev. O. Akınhay ve D. Kömürcü). Bilim ve Sanat Yayınları.
• Messerschmindt, J. (2019). Hegemonik Erkeklik: Formülasyon, Yeniden Formülasyon ve Genişleme. (Çev. Eleştirel Erkeklik İncelemeleri İnisiyatifi). Özyeğin Üniversitesi Yayınları.
• Michael S. Kimmel, (2013). “Homofobi olarak erkeklik: toplumsal cinsiyet kimliğinin inşasında korku, utanç ve sessizlik” çev.Mehmet Bozok, Fe Dergi. 2(5) ss. 92-107.
• Öztan, G. (2018). Türkiye’de militarizm. (1. Baskı). Ayrıntı Yayınları.
• Püsküllüoğlu, A. (2004). Türkçe sözlük. (2. Baskı). Doğan Kitap.
• Sancar, S. (2016). Erkeklik: imkânsız iktidar. (4.Baskı). Metis Yayınları.
• Saygılıgil, F. (2016). Toplumsal cinsiyet tartışmaları. (1. Baskı). Dipnot Yayınları.
• Selek, P.(2018). Sürüne sürüne erkek olmak. (1. Baskı). İletişim Yayınları.
• Tuğ, B.(2016). Tarih ve Toplumsal Cinsiyet. İçinde F. Saygılıgil (Ed.), Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları. (ss. 33-50). Dipnot Yayınları.
• Türk, B. (Mayıs, 2007). Eril tahakkümü yeniden düşünmek: erkeklik çalışmaları için bir imkan olarak Pierre Bourdieu. Pierre Bourdieu: Sosyal Bilimlerde Açılımlar Konferansı’nda Sunulan Bildiri, İstanbul Teknik Üniversitesi. 1(3), ss.1-30.
• Türkoğlu, B. (2013). Fay hattında erkeklikler: çalışma ve işsizlik ekseninde erkekliğe bakış. Mülkiye Dergisi. 37(4). ss.33-61.
• Wallstonecraft, M. (2017). Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi. (Çev. D. Hakyemez). İş Bankası Kültür Yayınları.
• Walters, M. (2005). Feminism: A Very Short İntroduction. Oxford University Press.
• Weisner-Hanks, M. (2020). Tarihte toplumsal cinsiyet. (Çev. M. Çiyan Şenerdi). İş Bankası Kültür Yayınları.
• Yavuz, Ş. (2014). İktidar olma sürecinde erkeklerin erkeklikle imtihanı. Milli Folklor Dergisi. 26(104), ss. 110-127.
• Yazıcı, Ç.(2016). Felsefede Toplumsal Cinsiyet ve Feminizm. İçinde F. Saygılıgil (Ed.), Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları. (ss. 67-82). Dipnot Yayınları.