Siyaset Bilimi Bağlamında Stranların Toplumsal Etkisi: Nasturi ve Kürt Stranları Örneği

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 16, 124 - 142, 31.12.2021

Engin Korkmaz

Öz

İnsanlar nesiller boyunca müziği, hem acılarını ve
kederlerini dışa vurmak hem de mutluluklarını,
kahramanlıklarını ve toplumsal birliklerini dile getirmek
için vazgeçilmez bir araç olarak görmüşlerdir.
Toplumların bir araya gelmesi ve aralarındaki muhabbetin
artmasında müzik önemli bir misyon yüklenmiştir.
Bu müzik farklı dil, yoğunluk ve içerikte olsa da aslında
yüklendiği amaç açısından, özellikle de duyguların dışa
vurumu bağlamında, aynı muhtevaya sahip olmuştur.
Bu makalenin amacı, Hakkâri’de yüzyıllarca birlikte
yaşamış Nasturi (Asuri) ve Kürtlerin söylediği stranların
toplumsal etkilerini siyaset bilimi bağlamında
araştırmaktır. Çalışma literatür okuması ve saha
araştırmasına dayalıdır. Çalışmada Nasturi ve Kürt
şarkılarının (stran) siyasal ve sosyal olarak birlikte
yaşamın önemli dinamiklerinden olduğu bulgusuna
rastlanmıştır. Bu bağlamda müziğin gücü, insanlar
üzerindeki etkisi ve farklı disiplinler penceresinden ele
alınması akademik olarak alana farklı bir perspektif
sunmuştur.

Anahtar Kelimeler

siyaset, stran, ilişkiler, Kürt, Nasturi

Social Impact of Strans in The Context of Political Science: The Example of Nestorian and Kurdısh Strans

Öz

For generations, people have seen music as an indispensable
tool both to express their pain and sorrow and
to express their heroism and social unity. Music has an
important mission in bringing societies together and increasing
the conversation between them. Although this
music is of different language, intensity and content, it actually has the same content in terms of its purpose, especially in the context of the
expression of emotions.
The aim of this article is to investigate the social effects of strans spoken by Nestorian
(Assyrian) and Kurdish people living in Hakkari for centuries, in the context of political
science. The study is based on literature reading and field research. In the study,
it was found that Nestorian and Kurdish songs are one of the important dynamics of
life together politically and socially. In this context, the power of music, its effect on
people and its handling from the perspective of different disciplines have presented
a different perspective to the field academically.

Anahtar Kelimeler

Politics, stran, relations, Kurdish, Nestorian.

Di Çarçoveya Zanista Siyasî de Bandora Civakî ya Stranan: Mînaka Stranên Nestorî û Kurdan

Öz

Bi nifşan mirov, muzîkê hem ji bo derbirîna êş û kederên xwe û hem jî ji bo derbirîna
bextewarî, lehengî û yekitiya xwe ya civakî wekî amûrek girîng dîtine. Muzîk di berhevkirina
civakan û zêdekirina danûstendinên di navbera wan de xwedî mîsyonek
girîng e. Ev muzîk, her çiqas xwedî ziman, gurahî û naverokeke cuda be jî, bi rastî jî di
warê armanca xwe de, bi taybetî di derbirîna hestan de, xwediyê heman naverokê ye.
Armanca vê gotarê lêkolînkirina bandorên civakî yên stranên ku ji aliyê Nestorî
(Asûrî) û Kurdên ku bi sedsalan li Colemêrgê bi hev re jiyane, di çarçoveya zanista
siyasî de diyar bike. Lêkolîn, li ser xwendina lîteraturî û lêkolîna qadî ye. Di lêkolînê
de hate dîtin ku stranên Nestûrî û Kurdî, ji bo jiyaneke siyasî û civakî ya bi hev re,
dînamîkên girîng in. Di vê çarçoveyê de hêza muzîkê, bandora wê ya li ser mirovan
û ji perspektîfa dîsîplînên cuda ve birina wê, di warê akademîk de perspektîfek cuda
pêşkêşî qadê kiriye.

Anahtar Kelimeler

Siyaset, stran, pêywendî, Kurd, Nestorî

Kaynakça

• Ak, W. (2016). Çıl Kelatên Kurdistanê: Çirok, Awaz û Stran Ed.: Qahir Bateyi, Sitav Yayınları.
• Aprim, F. (2008). Asurlular: Sürekli Bir Öykü, Çev.: Vedii İlmen, Yaba Yayınları, İstanbul.
• Arvas, T. Z. (2010). Hakkari Nasturileri (1836-1936). Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Aslantürk, Z. (1995). Sosyal bilimler İçin Araştırma Metot ve Teknikleri, Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Atiya, A. (2005). Doğu Hristiyanlığı tarihi, Çev.: Nurettin Hiçyılmaz, Doz Yayınları, İstanbul.
• Bulut, F. (2009). Dar Üçgende Üç İsyan, Evrensel Yayıncılık, İstanbul.
• Denizli, E. (2019) Politics and Music: Music As A Means To Politics and Politics As A Means To Music, İstanbul Technical Universty Graduate School of Arts and Social Sciences, Master Thesis, İstanbul.
• Denora, T. (2003). After Adorno: Rethinking Music Sociology, Cambridge Universty Press. Erdal, B. ve Doğan, T. (2016). Senin Favori Çalgın Hangisi? Çalgı Tercihini Etkileyen Demografik ve Sosyo-Kültürel Faktörler Üzerine Bir Araştırma, Journal of Human Science, Cilt: 13, Sayı:3.
• Gencer, F. (2010). Merkeziyetçi İdari Düzenlemeler Bağlamında Bedirhan Bey Olayı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara. Göher, F. (2009). Müziğin Toplumsal İşlevi: Müzik, Siyaset, Din ve Ekonomi, Müzik Kültürü ve Eğitimi, Fayton Tanıtım Yayınları, Ankara. Grant, A. (2015). Nasturiler ya da Kayıp Kabileler, Çev.: Hikmet İlhan, Avesta Yayınevi, İstanbul. Heckmann, L. (2012). Kürtlerde Aşiret ve Akrabalık İlişkileri (3. Baskı). (G. Erkaya, Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Heywood, A. (2007). Siyaset, Çev.: Bekir Berat Özipek vd., Adres Yayınları.
• Heywood, A. (2014). Küresel Siyaset, Çev.: Nasuh Uslu ve Haluk Özdemir, 3. Baskı, Adres Yayınları. https://tr.wikipedia.org/wiki/M%C3%BCzik, erişim: 15.02.2020.
• Joseph, J. (1961). The Nastorians and Their Muslim Neighbours, Princeton Press. Kaplan, Y. (2015). Kaniya Stranan: Narink, Serê Zava, Şeşbendi û Dilok, Nubihar Yayınları.
• Mesûdi, A. H. (2005). Murujul Zehep vel Meadinil Cavher (1. Baskı). Beyrut: Mektübetül Asriye.
• Oktay, C. (2003). Siyaset Bilimi İncelemeleri, Alfa Yayınları.
• Paçacı, İ. (2019). Müzik ve Siyaset: Duygu ve Düşüncenin Etkileşimsel İşbirliği İnsan&İnsan, Yıl/Year 6, Sayı/Issue 21, Yaz/Summer 2019, 691-712.
• Polo, M. (1871). The Book of Ser Marco Polo. (H. Yule, Çev.). Albemarle Street London: Nabu Press, 2(5).
• Rousseau, J. J. (2010). Toplum Sözleşmesi, Çev.: Ahmet Şensılay, Anahtar Yayınları.
• Sarıbay, A. Y. (2012). Siyaset Sosyolojisinin Konusu, Gelişimi ve Metodu, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Surma Hanım (2015). Ninova’nın Yakarışı: Doğu Asur Kilise Gelenekleri ve Patrik Mar Şamun’un Katli (4. Baskı). (M. Barış, Çev.). İstanbul: Avesta Yayınları. Şer, A. (2006). Nusaybin Akademisi (Madrasat Naşibin Al-Sahira). (N. Doru, Çev.). İstanbul: Yaba Yayınları.
• Taylor, B. (1871). Primitive Culture: Researches İnto Development of Mythology, Philosophy, Religion, Art and Custom, www.libgen.is, erişim: 15.02.2020.
• Türköne, M. (2011). Siyaset, Etkileşim Yayınları, İstanbul Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Wigram, W.A. (2004). İnsanlığın Beşiği-Kürdistan’da Yaşam. (İ. Bingöl, Çev.). İstanbul: Avesta Yayınları.
• Yonan, G. (1999). Asur Soykırımı: Unutulan Bir Holocaust, Çev.: Erol Sever, Pencere Yayınları, İstanbul.