TÜRKİYE YAZILI BASININDA ENSEST İÇERİKLİ HABERLERİN NİCELİKSEL İNCELEMESİ

Yıl 2021, Cilt: 43 Sayı: 1, 5 - 29, 01.08.2022

Refika Karabacak Aytül Tamer Torun

Öz

Ensest, tek başına mücadele etmenin neredeyse imkânsız olduğu ve müdahale edilmemesi halinde bireyi, aileyi, toplumu, gelecek nesilleri etkileyebilecek büyük bir insan hakları ihlali ve sosyal felakettir. Bilinilmezliği, bilinilmek istenilmemesi; tüm bunların en büyük gerekçesi ise aidiyetimizin ve kimliğimizin belirlendiği “aile/yuva” içinde gerçekleşmesi. En genel anlamıyla bir insan hakları suçu olan ensest Türkiye’de genel ahlak ve kutsal aile anlayışı gereği işlenmesi mümkün olmayan bir suç olarak görülmektedir. Hukuk sisteminde dahi kendine yer bulamayan ensest aynı şekilde basında da görünmez konumdadır. Tam da bu noktadan yola çıkarak yapılan bu çalışma ensest haberlerinin Türkiye yazılı basınında ailenin kutsallığına zarar verecek nitelikte bulunduğundan toplumsal, süreğen bir sorun olarak değil de her seferinde okuru hayrete düşüren, devamlılık arz etmeyen birbirinden kopuk, sıradışı haber niteliğinde sunulduğu hipotezine dayanmaktadır. Niceliksel analiz yöntemiyle Türkiye yazılı basının 10 yıllık (2008-2017) geçmişini inceleyen bu çalışmanın verileri –ne yazık ki- hipotezi doğrular niteliktedir. Bu makalenin bir amacı Türkiye’de basının aile içi cinsel şiddete/istismarın bir türü olan enseste karşı tavrını ortaya koymak ve bu konuda kamuoyunda duyarlılık yaratılmasına katkı sağlamaktır. Ayrıca ensestle mücadele ekseninde gereken sistem ve halihazırdaki uygulamaların aksayan yönlerinin belirlenmesinde basının gerekliliğini ve önemini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

ensest, aile içi cinsel şiddet, yazılı basın, gazete

THE ANALYSIS OF COLUMNS AND NEWS ON TURKISH PRINTED MEDIA ABOUT INCEST BETWEEN THE YEARS OF 2008-2017

Öz

Incest is a human’s rights violation and social disaster, which is nearly impossible to fight against on one’s own, and when is not intervened that can influence individuals, familial relations, society and future generations. Its obscurity and its unwillingness to be acknowledged by people come from the reason that it occurs inside “the family/home” where our sense of belonging and characteristics are developed. Incest, a human rights violation by its widest meaning, is seen as a crime that is impossible to be committed because of the moral codes and sacredness of familial relations in Turkey. Even having no place in law codes, incest is similarly in a position of invisibility on press. From this point forth, this study is based on the hypothesis that even though incest exists as a perpetual problem, Turkish printed media present this problem rather as surprising, extraordinary and discontinuous. The data acquired in this study, which analyze the past ten years (2008-2017) of Turkish printed media by means of quantitative analysis method, -unfortunately- affirm this hypothesis. The purpose of this study isto s put forward the attitude of Turkish printed media on incest, in other words, domestic violence/ abuse and to contribute to raising sensitivity in public opinion. Further, it also aims to present the required system and the significance and necessity of media on fighting against incest in terms of identifying the lacking aspects of current administrations.

Anahtar Kelimeler

incest, domestic sexual violence, print media, newspaper

Kaynakça

• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü (2014) Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması. Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü (http://www.hips.hacettepe.edu.tr/KKSATRAnaRaporKitap26Mart.pdf)
• Aliefendioğlu, H. (2018). “Ensest Vaka ve Suçlularının Medyada Temsil Edilme(me)si: Eleştirel Bir Yeniden Okuma”. Çavlin, A., Kardam, F. ve Aliefendioğlu, H. (Hazırlayanlar). Ailenin Karanlık Yüzü Ensest. (Birinci Baskı) İstanbul: Metis, s.170-196.
• Arslan Yeğen, U. T. (2004). “Haberde Yeni Olan Nedir?” Ç. Dursun (Derleyen) Haber Hakikat ve İktidar İlişkisi. (Birinci Baskı) Ankara: Elips Kitap. s. 67-88.
• Asma, T. (2018). “Yasalarda ve Uygulamada Cinsel İstismar: Tanıklıklar”. Çavlin, A., Kardam, F. ve Aliefendioğlu, H. (Hazırlayanlar). Ailenin Karanlık Yüzü Ensest. (Birinci Baskı) İstanbul: Metis, s.227-255.
• Baran Görgün, A. ve Erbaydar N. (2009) “Yasak Cinsel İlişki: Ensest”, https://docplayer.biz.tr/37529853-Yasak-cinsel-iliski-ensest.html.Basın Kanunu Sayı 5187 https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5187.pdf
• Basın Kanunu Sayı 5680 https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc033/kanuntbmmc033/kanuntbmmc03305680.pdf
• Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) (2017) Tanıdık Bir Yüz: Çocukların ve Ergenlerin Yaşamında Şiddet (https://www.unicefturk.org/yazi/siddet)
• Çavlin, A., Kardam, F. ve Aliefendioğlu, H. (Hazırlayanlar). (2018). Ailenin Karanlık Yüzü Ensest. (Birinci Baskı) İstanbul: Metis
• Çavlin B. A. (2009). Türkiye’de Ensest Sorununu Anlamak. Ankara: Nüfusbilim Derneği.(https://turkey.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/ensesrapor.pdf)
• Çetinkaya, A. (2013). Yargıtay Kararları Işığında Ensest/Fücur Olgusunun İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Çocuk Koruma Kanunu Sayı 5395 https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5395.pdf
• Dedeoğlu, S. (2013) Demokrasi Kültürünün Oluşmasında Yazılı Basının Rolü, Sorumluluğu ve Haber Etiği: 2011 Yılı Türk Yazılı Basınından Örnekler Işığında Bir İnceleme. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İzmir.
• Dünya Sağlık Örgütü ve Ankara Üniversitesi (2013). Türkiye’de Üniversite Öğrencilerinde Çocukluk Çağı Olumsuz Yaşam Deneyimleri Araştırması Raporu-2013.
• Genç Ş. ve Coşkun Ş.(2013) “Ensest/incest” Türkiye Barolar Birliği Dergisi. Sayı 106. s. 215-260.
• Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü (2009). Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet. Ankara: TC Başbakanlık Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü (http://www.hips.hacettepe.edu.tr/TKAA2008-AnaRapor.pdf)
• Karabacak, R. (2021). 2008-2017 Yılları Arası Türkiye Yazılı Basınında Ensest Haberleri ve Köşe Yazılarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara HBV Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ankara.
• Kasapoğlu, A. (2003). “Ensest Tabusu ve Egzogami Kuralının Kur’an’daki Yansıması”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, Cilt III, No: 1(www.dinbilimleri.com).
• Koçak, A. ve Arun, Ö (2006). “İçerik Analizi Çalışmalarında Örneklem Sorunu”. Selçuk İletişim Dergisi, Cilt 3, Sayı 4, s. 21-28.
• Kubilay Ç., Durna T. (2010). Türk Basınında Çocuğa Yönelik Cinsel İstismar Tartışması: Haber Metinleri ve Köşe Yazılarında Hüseyin Üzmez Vakası’na İlişkin Eleştirel
• Bir Analiz. Ankara Üniversitesi Kültür ve İletişim Dergisi. 13/1.McBride, S. (1993). Bir Çok Ses Tek Bir Dünya. Editör Ertuğrul Özkök, UNESCO Türk Milli Komisyonu: Ankara.
• Özdemir, E. (2012) Çocuk İstismarı Haberlerinin Yazılı Basında Sunumu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
• Polat, O. (2006). Ensest. (Birinci Baskı) İstanbul: Nokta Kitap Yayınları.
• Sanay, B. (2018). Kardeşini Doğurmak Türkiye’de Ensest Gerçeği. (Birinci Baskı) İstanbul: Doğan Kitap
• Sancar, T. ve Yaşar, N. (2009) “Ensest, “Genel Ahlâk” ve Alman Anayasa Mahkemesinin Kararı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (80) 245-298
• Şiddet Önleme ve Rehabilitasyon Derneği (İMDAT) ve Acıbadem Üniversitesi Suç ve Şiddetle Mücadele Uygulama ve Araştırma Merkezi (ASUMA) Çocuk İstismarına Yönelik Rapor-2016 https://www.slideshare.net/AdnanDan1/2016-ocuk-stismarna-ynelik-rapor-horozznet
• Topçu, S. (2009). Cinsel İstismar.(Birinci Baskı) Ankara: Phoenix
• Türk Ceza Kanunu Sayı 5237 https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237-20040926.pdf
• Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu (2015). Türkiye Ensest Atlası. (http://ctcsgenclik.net/wp-content/uploads/T%C3%BCrkiyeEnsest-Atlas%C4%B1.pdf.pdf)
• Yaylagül, L.(2016). Kitle İletişim Kuramları. (Yedinci Baskı) Dipnot Yayınları: Ankara.
• Yılmaz, E. (1986). Hukuk Sözlüğü. Ankara: Seçkin Kitabevi.
• Yüksel, E. (2007). “Kamuoyu Oluşturma ve Gündem Belirleme Kavramları Nerede Kesişmekte, Nerede Ayrılmaktadır?” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1 s. 571-586.
• Yüksel Kaptanoğlu, İ. (2018). “Rakamlarla Ensest ve Çocukluk Döneminde Cinsel İstismar”. Çavlin, A., Kardam, F. ve Aliefendioğlu, H. (Hazırlayanlar). Ailenin Karanlık Yüzü Ensest. (Birinci Baskı) İstanbul: Metis, s. 47-69