MUHAMMED İKBÂL’İN MEKTUPLARINDA PAKİSTAN TASAVVURU VE MUHAMMED ALİ CİNNAH’A TAVSİYELER

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 51, 1 - 14, 27.12.2020

Davut Şahbaz

https://doi.org/10.32330/nusha.781498

Öz

Öz
Hint Alt Kıtasının büyük şairi, filozofu, siyaset adamı ve düşünürü Muhammed İkbâl, Pakistan’ın kuramsal ideolojisinin yaratıcıları arasında ilk sıralarda yer alır. İslam’ın bir yaşam sistemi olduğunu düşünen Muhammed İkbâl, Hindu ve Müslümanların asla tek bir millet olamayacağına inanmıştır. Muhammed İkbâl’in 12 Aralık 1930 tarihinde, Hindistan’ın Allahabad şehrinde yapmış olduğu tarihi konuşma, dönemin toplumsal ve siyasal yapısını derinden etkilemiş ve Pakistan’ın bağımsızlık hareketine ivme kazandırmıştır. Muhammed İkbâl ile Muhammed Ali Cinnah arasında bu konuşmanın ertesinde politik alışveriş artmış ve Muhammed İkbâl'in bağımsızlık içeren siyasi tespit ve önerilerinden Muhammed Ali Cinnah faydalanmaya başlamıştır. Pakistan’ın milli lideri Muhammed Ali Cinnah’a yazdığı mektuplarında, Hindistanlı Müslümanlar için yeni ve bağımsız bir ülke kurulması gerektiğini vurgulayan İkbâl, Muhammed Ali Cinnah’a yeni kurulacak İslam devletinin ne şekilde kurulması gerektiğine dair tavsiyeler sunmuştur. Muhammed İkbâl’in milli mücadeleyi öngören bu tavsiyeleri Hindistan Müslümanlarının gaflet uykusundan uyanmasını sağlamış ve Pakistan’ın kuruluş sürecine ön ayak olmuştur. Muhammed İkbâl 'in Muhammed Ali Cinnah'a yazdığı mektuplar ilk olarak Şeyh Muhammed Eşref tarafından Nisan 1943'te yayınlanmıştır. Bu çalışmada Muhammed İkbâl’in Muhammed Ali Cinnah’a 23 Mayıs 1936 ile 10 Kasım 1937 tarihleri arasında yazmış olduğu 16 adet mektup incelenerek çözümlenmiş ve Muhammed İkbâl’in Pakistan’ın kurulma sürecine hangi türde katkılar sunduğuna dair çıkarımlar yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Muhammed İkbâl, Miili Mücadele, Pakistan İdeolojisi, İkbâl'in Mektupları, Muhammed Ali Cinnah

The Concept of Pakistan in Muhammad Iqbal’s Letters and Recommendations to the Muhammad Ali Jinnah

Öz

Muhammad Iqbal, the great poet, philosopher, politician and thinker of the Indıan subcontinent, ranks first among the creators of Pakistan’s theoretical ideology. Muhammad Iqbal, who thinks that Islam should be a life system, thinks that Muslims and Hindus can never be a united nation. The historical speech made by Muhammad Iqbal in the city of Allahabad in India in 12th December 1930 deeply affected the social and political structure of the period and accelerated the Pakistan movement. Political exchange between Muhammad Iqbal and Muhammad Ali Jinnah increased after this speech and Muhammad Ali Jinnah started to benefit from the political determinations and suggestions of Muhammad Iqbal including independence. His letters to Muhammad Ali Jinnah, the national leader of Pakistan, Iqbal emphasized the need to establish a free Muslim country for Muslims of India and advised Jinnah how to build this Islamic state. Iqbal’s recommadations for national struggle awakened Muslims of India and contributed to the establishment of Pakistan. Muhammad Iqbal's letters to Muhammad Ali Jinnah were first published by Sheikh Muhammad Ashraf in April 1943. In this study, 16 letters written by Muhammad Iqbal to Muhammad Ali Jinnah between 23rd May 1936 and 10h November 1937 were analyzed and inferences were made about what kind of contributions Muhammad Iqbal made to the establishment of Pakistan.

Anahtar Kelimeler

Muhammad Iqbal, National Struggle, Ideology of Pakıstan, Letters of Iqbal, Muhammad Ali Jinnah.

Kaynakça

• Akhtar Khan, Z. (2010). Iqbal and Quaid’s Vision of Pakistan. Qurtuba University The Dialogue, Volume V, No 2, s.136-144.
• Çerağ, M.A. (1996). Tarih-i Pakistan. Lahore: Sang-e Meel Publications.
• Ishrat, W. (2009). Fikriyat-i İkbal. Lahore:Sang-e Meel Publications
• İkbâl, M. (2002). Mektuplar. Çev. Halil Toker. İstanbul:Kaknüs.
• Jehangir, F. (2002). Letters of Iqbal to Jinnah. Lahore: Tareef Printers
• Kazımı, M.R. (2019). A Concise History of Pakistan. Karachi:Oxford University Press.
• Kuyumcu, H. (2018). Pakistan Tarihi (1857-1958). Konya: Sage.
• Nadıem, I.H. (2017). A Brıef Hıstory of Pakıstan-From Earlıest Tımes. Lahore: Sang-e Meel Publications.
• Rahim,M.A Chugtai.,M.D. Zaman., W. Hamid,A. (1967). A Short Hıstory of Pakıstan Book Four. Karachı: The Inter Services Press Limited.
• Sarkar, S. (2003). Cedid-i Hindustan. Çev. Mesud Haşimi. Yeni Delhi: National Council for Promotion of Urdu Language Publications.
• Sayeed, K. B. (2019). Pakistan the Formative Phase. Karachi:Oxford University Press
• Soydan, C. (2016). İkbâl’e Dair. Ankara: Hece Yayınları.