A Study On Arabs Within Jahiliyyah And Pre-Jahiliyyah Period With Arabic And It’s Dialects: The Period Until the Birth of Islam

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 55, 43 - 72, 26.12.2022

Ahmet Birinci

https://doi.org/10.32330/nusha.1139199

Öz

Assuming that they were descended from the descendants of Sām b. Nūḥ, the Arabs, who were seen among the Semitic nations, appeared on the stage of history in the so-called Arabian Peninsula in the southwest of Asia and established various states in the north and south of the peninsula in the period leading up to the birth of Islam. However, starting from the late pre-Islamic periods, it is generally accepted that the Arabs, whose presence can be traced both in the peninsula and in the nearby geographies surrounding the peninsula, are based on a linguistic kinship rather than a genealogical kinship with the Akkadian, Assyrian, Babylonian, Aramaic, Phoenician, Syriac, Jewish, Tedmur "Palmîrî", Nabatî, and Abyssinian civilizations seen among the Semitic nations. The fact that Arabic, which is in the same language family as the languages of these civilizations, has a root-twisted structure like the others has led to the conclusion that these languages are in unity of origin. In addition, it is expected that they should have common features in terms of sound “phonetics”, structure “morphology”, lexical and sentence knowledge “syntax” among the languages that fall into this language family.
Although there is no exact information about where the Arabs came to this region and the origin of the Arab name, the information obtained as a result of archaeological excavations and studies carried out in and around this region to the present day has not provided a definite clarity on these issues. Arabic, the mother tongue of the Arabs, is one of the official languages of the United Nations organization, which is considered and studied in Northern Arabic and Southern Arabic, which are located in the southern branch of the western cluster of the Semitic languages.
Today, Modern Standard Arabic is also known as “Faṣiḥ” Arabic, has exceeded the borders of the Arabian Peninsula thanks to the Qur'an, the holy book of Islam, which is accepted as one of the most fundamental sources of classical Arabic, and has become the language of education, science, culture and art in the geographies close and far from the peninsula.
In this article, in addition to the histories of the oldest Arab states established in the Arabian peninsula in the period of the Jahiliyya era and before, the southern Arabic dialects "al-Aḥḳāf dialects" and dialects, which are accepted as the oldest dialects of the Arab tribes that lived as nomadic and settled in this wide geography, will be taken and examined with the main lines and the results obtained will be evaluated in terms of their effects on classical Arabic and today's Arabic dialects.

Anahtar Kelimeler

Arabs, Arabian Peninsula, Semitic Languages, Arabic, Old Arabic Dialects.

CAHİLİYYE DÖNEMİ VE ÖNCESİ ARAPLAR İLE ARAPÇA VE LEHÇELERİ ÜZERİNDE BİR İNCELEME: İSLAMİYET'İN DOĞUŞUNA KADAR OLAN DÖNEM

Öz

Sām b. Nūḥ’un soyundan üredikleri varsayılarak, Sami uluslar arasında görülen Araplar, Asya’nın güneybatısındaki Arap yarımadası olarak adlandırılan bölgede tarih sahnesine çıkmış ve İslam’ın doğuşuna kadar olan dönemlerde de yarımadanın kuzeyinde ve güneyinde çeşitli devletler kurmuştur. Ancak İslamiyet öncesi geç dönemlerden başlayarak gerek yarımadada gerek yarımadayı çevreleyen yakın coğrafyalarda varlıkları izlenebilen Arapların, Sami uluslar içinde görülen Akad, Asur, Babil, Arâmî, Fenike, Süryani, Yahudi, Tedmur “Palmîrî”, Nabatî, ve Habeş uygarlıklarıyla olan akrabalığının bir soy akrabalığından daha çok bir dil akrabalığına dayandığı genel kabul görmektedir. Bu uygarlıkların dilleriyle aynı dil ailesi içerisinde olan Arapçanın da diğerleri gibi kök bükümlü yapıya sahip olması, bu dillerin köken birliği içinde oldukları sonucunu ortaya çıkarmıştır. Ayrıca bir dil ailesine giren diller arasında ses (fonetik), yapı (morfoloji), sözlük ve tümce bilgisi (sentaks) yönlerinden de ortak özellikler taşımaları gerektiği beklenmektedir.
Arapların bu bölgeye nereden geldikleri ve Arap adının kökeni gibi konularda kesin bilgiler bulunmamakla birlikte bu bölge ve çevresinde günümüze kadar yapılan arkeolojik kazı ve çalışmalar sonucunda elde edilen bilgiler de bu konulara kesin bir açıklık getirmemiştir. Arapların anadili olan Arapça, Sami dillerin batı öbeğinin güney kolunda yer alan Kuzey Arapçası ve Güney Arapçası içinde ele alınıp incelenen Birleşmiş Milletler örgütünün resmi dillerinden biri konumundadır.
Günümüzde “Faṣiḥ” Arapça olarak da bilinen Modern Standart Arapça, klasik Arapçanın en temel kaynaklarından biri kabul edilen İslamiyetin kutsal kitabı Kur’an-ı Kerim sayesinde Arap yarımadasının da sınırlarını aşmış, yarımadaya yakın ve uzak coğrafyalarda eğitim, bilim, kültür ve sanat dili konumuna gelmiştir.
Bu makalede Cahiliyye çağı ve öncesi dönemlerde Arap yarımadasında kurulan en eski Arap devletlerinin tarihlerinin yanı sıra bu geniş coğrafyada konargöçer ve yerleşik olarak yaşamlarını sürdürmüş olan Arap boylarının en eski lehçelerinden kabul edilen güney Arap lehçeleri “el-Eḥḳāf lehçeleri” ve ağızları ana çizgileriyle alınıp incelenecek ve elde edilen sonuçlar, klasik Arapçaya ve günümüz Arap lehçelerine etkileri yönünden değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Araplar, Arap Yarımadası, Sami Diller, Arapça, Eski Arap Lehçeleri., Arabs, Arabian Peninsula, Semitic Languages, Arabic, Old Arabic Dialects.

Kaynakça

• ꜤAlî, Cevād, el-Mufaṣṣal Fî Tārîḫi’l-ꜤArab Ḳable’l-İslām, 1-10, 3. Bas., Bağdat, H. 1413 – M. 1993.
• Bergsträsser, Gotthelf, Sâmî Dilleri Tarihi, Çev. Prof. Dr. Hulusi Kılıç, Dr. Eyyüp Tanrıverdi, 1. Basım, Anka Yayınları, İstanbul, 2006.
• Birinci, Ahmet, İbn Nâkiyâ’nın Makâmeleri, Ankara, 2016.
• el-Cundî, Aḥmed ʿAlemu’d-Dîn, el-Lehcātu’l-ʿArabiyye Fî’t-Turās, el-Ḳismu’l-Evvel Fî’n-Niẓāmeyn: eṣ-Ṣavtî ve’ṣ-Ṣarfî, Dāru’l-ʿArabiyye Li’l-Kitāb, bybd., 1983.
• Çağatay, Neş’et, İslâmdan Önce Arap Tarihi ve Cahiliye Çağı, A.Ü. İlâhiyat Fakültesi Yay., Ankara, 1957.
• Demirayak, Kenan, Arap Edebiyatı Tarihi-I Cahiliye Dönemi, 3. Baskı, Kayseri, 2014.
• Ebû ʿAyyāne, Fetḥî Muḥammed, Dirāsāt Fî Cuġrāfiyyeti Şibhi Cezîreti’l-ʿArab, Dāru’l-Maʿrifeti’l-Cāmiʿiyye, İskenderiye, 1994.
• el-Ḥamavî er-Rûmî el-Baġdâdî, eş-Şeyḫ el-İmâm Şihâbu’d-Dîn Ebî ʿAbdullah Yâkût b. ʿAbdullah, Muʿcemu’l-Buldân, c. 1-5, Dâr Ṣâdir, Beyrut, 1977.
• Hitti, Philip K., History of The Arabs, Third Edition, London, 1946.
• Hizmetli, Sabri, İslâm Tarihi, A.Ü. İlâhiyat Fakültesi Yay., Ankara, 1991.
• Huart, Clément, Arab ve İslâm Edebiyatı, Çev. Cemal Sezgin, Ankara, thsz..
• İbn Manẓûr, Lisānu’l-ʿArab, c. 1-6, Dāru’l-Meʿārif, bybd., thsz.
• İslam Ansiklopedisi, c. 1-13, MEB Basımevi, İstanbul, 1950.
• Kerîm, Muḥammed Riyâd, el-Muḳtażab Fî Lehcâti’l-ʿArab, Tanta, 1996.
• el-Kitābu’l-Muḳaddes, Dāru’l-Kitābi’l-Muḳaddes Bi-Miṣra, 10. Basım, Güney Kore, 2013.
• Merîḫ, ʿᾹdil Muḥād Mesʿūd, el-ʿArabiyyetu’l-Ḳadîme Ve Lehcātuhā, Abu Dabi, 2000.
• Onat, Naim Hâzım, Arapçanın Türk Diliyle Kuruluşu, c. I-II, Maarif Matbaası, İstanbul, 1944.
• Ṣabrî, Eyūb, Mirātu’l-Ḥaremeyn, Baḥriyye Matbaası, Ḳusṭanṭînîyye, H. 1306.
• Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 1-44, İstanbul, 1991.
• Versteegh, Kees, The Arabic Language, 2. Basım, İngiltere, 2014.