Ortaokul Öğrencilerinin Sözcük Öğrenmeye Yönelik Motivasyon Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 2, 34 - 48, 24.04.2020

Aslı Maden

Öz

           Araştırmada, ortaokul öğrencilerinin sözcük öğrenmeye yönelik motivasyon düzeylerini ve cinsiyet, sınıf, Türkçe ve yabancı dilde sözlük sahibi olma, ailede sözlük kullanımı ve sözlük kullanmaya başlama çağı gibi değişkenlerin motivasyon üzerindeki etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma, var olan bir durumu belirlenmeyi amaçladığı için tarama modeline göre yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemi, 2018-2019 öğretim yılında Giresun il merkezinde yer alan bir ortaokulda öğrenim gören öğrenciler arasından tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Araştırmanın verileri, Kişisel Bilgi Formu ve Sözcük Öğrenmeye Yönelik Motivasyon Ölçeği ile toplanmıştır. Veri toplama araçları örneklemdeki öğrencilere Türkçe öğretmenleri aracılıyla ulaştırılmış ve toplanmıştır. Araştırma sonucunda, ortaokul öğrencilerinin sözcük öğrenmeye yönelik 2.70 ortalama ile iyi düzeyde motivasyona sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca cinsiyetin ve sözlük sahibi olmanın sözcük öğrenme motivasyonu üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu; sınıf düzeyinin, ailede sözlük kullanımının ve sözlük kullanmaya başlama çağının ise motivasyonu etkilediği ancak anlamlı bir etkisinin olmadığı ulaşılan sonuçlar arasındadır. 

Anahtar Kelimeler

Sözcük Hazinesi, Sözlük, Öğrenme, Motivasyon, Ortaokul

Kaynakça

• [1] Başkan, Ö., (2003). Bildirişim İnsan-dili ve Ötesi. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• [2] Türk Dil Kurumu, (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
• [3] Karatay, H., (2007). Kelime öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1):141-153.
• [4] Maden, A., (2019). İlköğretim Öğrencilerine Yönelik Elektronik Görsel Sözlük Geliştirme: Tasarım Tabanlı Bir Araştırma (5. Sınıf Örneği). Doktora Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• [5] İnce, H.G., (2006). Türkçede kelime öğretimi. Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• [6] Koçkaya, G.Y., (2014). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerine klasik yöntemlerle verilmeye çalışılan kelime öğretimi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• [7] Rupley, W.H. and Nichols, W.D., (2005). Vocabulary Instruction for the Struggling Reader, Reading & Writing Quarterly, 21:239–260.
• [8] Temur, T., (2006). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Yazı Dilindeki Kelime Hazinelerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• [9] Akyol, H. ve Temur, T., (2007). Kelime Hazinesinin Geliştirilmesi. (Kırkkılıç, A. ve Akyol, H. Ed.), İlköğretimde Türkçe öğretimi içinde s.195-232, Ankara: PegemA Yayıncılık.
• [10] Aytan, T. ve Özcan, Ö., (2018). Ortaöğretim Öğrencilerinin Söz Varlığını Geliştirmede Çevresel Öğrenmenin Etkisi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (ERZSOSDE) XI(I):213-232.
• [11] Pilancı, H., (2009). 7-9 Yaş Arasındaki Türk Öğrencilerin Kelime Dağarcığı Gelişimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9:349-357.
• [12] Tosunoğlu, M., (2000). Kelime Servetinin Eğitim Öğretimdeki Yeri ve Önemi. Millî Eğitim Dergisi, 144:71–73.
• [13] Çiftpınar, B., (2011). Yabancı Dil Öğreniminde Motivasyon. Kültür Evreni, 9:173-189.
• [14] Ergür, O.D., (2002). Yabancı Dil Öğreniminde Motivasyon Kaynakları. Eğitim ve Bilim, 27(126):38-42.
• [15] Ryan, R. and Deci, E., (2000). Intrinsic and Extrinsic Motivations: Classic Definitions and New Directions. Contemporary Educalional Psychology, 25, 54–67.
• [16] Brophy, J., (2004). Motivating Students to Learn. Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates.
• [17] Dörnyei, Z., (2005). The Psychology of the Language Learner. Mahwah: Lawrence Erlbaum.
• [18] Gardner, R.C., (1985). Social Psychology and Second Language Learning: The Role of Attitudes And Motivation. London: Edward Arnold.
• [19] Tok, M. ve Yığın, M., (2013). Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Türkçe Öğrenme Nedenlerine İlişkin Bir Durum Çalışması. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 8, 132-147.
• [20] Acat, B. ve Demiral, S., (2002). Türkiye’de Yabancı Dil Öğreniminde Motivasyon Kaynakları ve Sorunları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 31, 312-329.
• [21] Albodakh, M.K.K. and Cinkara, E., (2017. The Relationship Between Learner Motivation and Vocabulary Size: The case of Iraqi EFL classrooms. Arab World English Journal, 8(2):279-292. DOI: https://dx.doi.org/10.24093/awej/vol8no2.20.
• [22] Genç Ersoy, B., (2017). Türkçe Dersinde Oyunlaştırmanın İlkokul Öğrencilerinin Söz Varlığına ve Motivasyonlarına Etkisi. Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• [23] Gardner, R.C., Lalonde, R.N., and Moorcroft, R., (1985). The Role of Attitudes and Motivation in Second Language Learning: Correlational and Experimental Considerations. Language Learning, 35(2):207–227.
• [24] Laufer, B. and Hulstijn, J., (2001). Incidental Vocabulary Acquisition in a Second Language: The Construct of Task-induced Involvement. Applied Linguistics, 22:1–26.
• [25] Kuşdemir, Y., (2019). İlkokul Öğrencilerinin Sözcük Öğrenme Motivasyon ve Okuduğunu Anlama Düzeylerinin İncelenmesi. AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16):962-979.
• [26] Deng, Q., (2010). Motivation for Vocabulary Learning of College Students. Master Thesis. University of Nebraska, Lincoln. https://digitalcommons.unl.edu/teachlearnstudent/4.
• [27] Erdem, A.R. ve Gözüküçük, M., (2013). İlköğretim 3. 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Dersine Yönelik Motivasyonları ve Tutumları Arasındaki İlişki. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(2):13-24.
• [28] Özerbaş, M.A. ve Öztürk, Y., (2017). Türkçe Dersinde Dijital Hikâye Kullanımının Akademik Başarı, Motivasyon ve Kalıcılık Üzerinde Etkisi. TÜBAV Bilim Dergisi, 10(2):102-110.
• [29] Şengül, M., (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Türkçe Dersinde Güdülenme ve Öğrenme Stratejilerini Kullanma Düzeyleri. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(8):272-284.
• [30] Yıldız, M., (2013). İlköğretim 3, 4 ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Motivasyonlarının İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(168):260-271.
• [31] Barın, E., (2008). Yabancılara Türkçenin Öğretiminde Motivasyonun Önemi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7:135-143.
• [32] Biçer, N., (2016). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Motivasyona İlişkin Öğrenci Görüşleri ve Sınıf içi Gözlemler. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(1):84-99.
• [33] Samatova, B., (2014). Motivational Issues in Language Teaching. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 2, 359-363.
• [34] Soyupek, H., (2007, Eylül). Yabancı Dil Öğretiminde Güdülemenin Önemi. Uluslararası Asya ve Afrika Çalışmaları Kongresi, Sözlü Bildiri. Ankara.
• [35] Ünsal, G., (2013). Fransızca Öğreniminde Birinci Yabancı Dil İngilizce, Öğrenme Stratejileri ve Motivasyonun Rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44:319-330.
• [36] Yılmaz, E., (2013). Lise Öğrencilerinin İngilizce Dersi Motivasyon Düzeylerinin ve Motivasyon Tiplerinin Belirlenmesi. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 1:130-139.
• [37] Karasar, N., (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• [38] Arslan, A. ve Tasgın, A., (2019). Ortaokul Öğrencileri İçin ‘Türkçe Dersine Yönelik Motivasyon Ölçeği’ Geliştirme Çalışması. Journal of Computer and Education Research, 7(14):228-249. DOI:10.18009/jcer.565717.
• [39] Tseng, W.T. and Schmitt, N., (2008). Toward a Model of Motivated Vocabulary Learning: A Structural Equation Modeling Approach. Language Learning, 58:357–400.
• [40] Aslan, A., (2011). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Türkçe Eğitimi Bölümüne/Öğretmenliğine Yönelik Güdülenme Düzeyleri. e-ijer Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(3):1-12.
• [41] Koç, M., (2004). Gelişim Psikolojisi Açısından Ergenlik Dönemi ve Genel Özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(17):231-256.
• [42] Yaman, H. ve Dağtaş, A., (2014). Ortaokul 6, 7 ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Sözlüklere Yönelik Tutumları: Betimsel Bir Analiz. Turkish Studies- International Periodical for theLanguages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(3):1581-1597.
• [43] Yıldız, M., (2013). Okuma Motivasyonu, Akıcı Okuma ve Okuduğunu Anlamanın Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarındaki Rolü. Turkish Studies - International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(4):1461-1468.
• [44] Kurnaz, H., ve Yıldız, N., (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Okuma Motivasyonlarının Çeşitli Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar (TSA) Dergisi, 19(3):53-70.
• [45] Sıcak, A. ve Başören, M., (2015). Ortaöğretim Öğrencilerinin Akademik Motivasyonlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Bartın Örneği). Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2):548-560.
• [46] Lau, K.L., (2009). Grade Differences in Reading Motivation among Hong Kong Primary and Secondary Students. British Journal of Educational Psychology, 79, 713-733.
• [47] Durualp, E., Çiçekoğlu, P. ve Durualp, E., (2013). Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Kitap Okumaya Yönelik Tutumlarının İnternet ve Kitap Okuma Alışkanlıkları Açısından İncelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(1):115-132.
• [48] Christensen, L.B., Johnson, R.B., and Turner, L.A., (2015). Araştırma Yöntemleri: Desen ve analiz (A. Aypay, çev. ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• [49] Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F., (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: PegemA Yay.
• [50] Fontecha, A., and Gallego, M., (2012). The Role of Motivation and Age in Vocabulary Knowledge. Vigo International Journal of Applied Linguistics, 9:39-62.
• [51] Sadeghi, M., (2013). The Impact of Achievement Motivation on Vocabulary Learning in Intermediate EFL Learners. Journal of Basic and Applied Scientific Research, 3(10):206-213.
• [52] Tanaka, M., (2017). Examining EFL vocabulary learning motivation in a demotivating learning environment. System, 65:130-138.