Öz
In this research that was performed to determine the effects of Zekâi Dede and his maqam understanding on maqam education, document analysis and interviewmethods have been used as conforming to situation fixation in qualitative research model. Maqam understanding of Zekâi Dede has been set forth through the theoretical interpretation of the data obtained as the result of the analyses. It was seen that Zekâi Dede’s works constitute an important resource in order to complete the missing or inaccurate parts of the theoretical knowledge. The views and applications of five specialists composing the study group due to semi-structured negotiation method that was applied at the research were benefited and findings about how to make use of the maqam analysesof Zekâi Dede’s bestes in the maqam Acem has been obtained. In accordance with the findings, it has been determined that this research will enlighten unclear aspects of maqam understanding, maqam and seyir (melodic progression) concepts inZekâi Dede’s bestes in the maqam Acem, and also it will be benefitial to understand maqam processing and defining ways in his works
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- • Akdoğu, O., (1993). “Hüseyin Sâdettin Arel “Türk Mûsikîsi Nazariyatı Dersleri”. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- • Aksoy, B., (2008). “Geçmişin Mûsikî Mirasına Bakışlar”. İstanbul: Pan Yayıncılık.
- • Behar, C., (1987). “Klasik Türk Mûsikîsi Üzerine Denemeler”. İstanbul: Bağlam Yayınları.
- • Behar, C., (1992). “Zekâi Dede Zâde Hâfız Ahmet Efendi (Irsoy), Bir Geçiş Dönemi Bestecisi ve hocası”. Zaman, Mekân, Müzik(s.141-162). İstanbul. Afa Yayıncılık.
- • Çelik, B.B., (2001). Hızır bin Abdullah’ın Kitâbü’l-Edvâr’ı ve Makamların İncelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- • Ekiz, D., (2003). “Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metodlarına Giriş”. Ankara: Anı Yayıncılık.
- • Ezgi, S.Z., (1933). “Nazari ve Ameli Türk Mûsikîsi” (C.I). İstanbul: Milli Mecmua Matbaası.
- • Judetz, E.P., (2002). “Tanbûrî Küçük Artin, A Musıcal Treatise Of The Eıghteenth Century”. İstanbul: Pan Yayıncılık.
- • Karadeniz, M.E., (1983). “Türk Mûsikîsinin Nazariye ve Esasları”. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- • Karasar, N., (2007). “Bilimsel Araştırma Yöntemi”. Ankara: Nobel Yayın.
- • Kaygusuz, N., (2006). “Muallimİsmail Hakkı Bey ve Mûsikî Tekâmül Dersleri”. İstanbul: İTÜ Vakfı Yayınları.
- • Kutluğ, Y.F., (2000). “Türk Musikisinde Makamlar”. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- • Say, A., (1998). “Türkiye’nin Müzik Atlası”. İstanbul: Borusan Kültür Sanat Yayınları.
- • Tanrıkorur, C., (2003). “Müzik Kültür Dil”. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- • Tanrıkorur, C., (2004). “Türk Müzik Kimliği”. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- • Tırışkan, A.G., (2000). Hâşim Bey’in Edvârı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- • Tura, Y., (1988). “Türk Mûsikîsinin Mes’eleleri”. İstanbul: Pan Yayıncılık.
- • Tura, Y., (2001). “Kantemiroğlu Kitâbu ‘İlmi’l-Mûsikî ‘alâ vechi’l-Hurûfât” (C.I). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- • Tura, Y., (2006). “Tedkîk ü Tahkîk, Abdülbâki Nâsır Dede”. İstanbul: Pan Yayıncılık.
- • Uz, K., (1954). “Mûsikî Istılâhatı” (Haz: Gültekin Oransay). Ankara: Küğ Yayını.
- • Yıldırım, A. ve Şimşek, H., (2006). “Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri” (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
MEHMET ZEKÂİ DEDE EFENDİ’NİN BESTE FORMUNDA VE ACEM MAKÂMINDAKİ ESERLERİNİN TÜRK MÛSİKÎSİ MAKÂM EĞİTİMİNDE KULLANILABİLİRLİĞİ BAKIMINDAN ANALİZİ
Öz
Zekâi Dede’nin ve makâm anlayışının, makâm eğitimine yönelik çalışmalara etkilerini belirleyebilmek amacıyla yapılan bu araştırmada, nitel araştırma modelinde durum saptamaya yönelik olarak doküman incelemesi/doküman analizi ve görüşme yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmada incelemeler sonucunda elde edilen bulgular kuramsal çerçeve içerisinde yorumlanarak Zekâi Dede’nin makâm anlayışı ortaya çıkartılmıştır. Ortaya çıkan bilgiler doğrultusunda nazarî bilgilerin eksik ve yanlış yönlerini tamamlaması açısından Zekâi Dede’nin bestelerinin önemli bir kaynak teşkil ettiği görülmüştür. Araştırmada uygulanan yarı yapılandırılmış görüşme tekniği sayesinde araştırmanın çalışma grubunu oluşturan beş uzman kişinin görüş ve uygulamalarından yararlanılmış ve Zekâi Dede’nin Acem besteleri üzerinde yapılan makam incelemelerinden nasıl yararlanılabileceği konusunda bulgular elde edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre; Zekâi Dede’nin Acem bestelerindeki makâm anlayışının, makâm ve seyir kavramlarının anlaşılmayan yönlerine ışık tutacağı, eserlerdeki makâm işleniş biçimlerinin makâmların anlaşılabilir ve tanımlanabilir olmasına fayda sağlayacağı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- • Akdoğu, O., (1993). “Hüseyin Sâdettin Arel “Türk Mûsikîsi Nazariyatı Dersleri”. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- • Aksoy, B., (2008). “Geçmişin Mûsikî Mirasına Bakışlar”. İstanbul: Pan Yayıncılık.
- • Behar, C., (1987). “Klasik Türk Mûsikîsi Üzerine Denemeler”. İstanbul: Bağlam Yayınları.
- • Behar, C., (1992). “Zekâi Dede Zâde Hâfız Ahmet Efendi (Irsoy), Bir Geçiş Dönemi Bestecisi ve hocası”. Zaman, Mekân, Müzik(s.141-162). İstanbul. Afa Yayıncılık.
- • Çelik, B.B., (2001). Hızır bin Abdullah’ın Kitâbü’l-Edvâr’ı ve Makamların İncelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- • Ekiz, D., (2003). “Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metodlarına Giriş”. Ankara: Anı Yayıncılık.
- • Ezgi, S.Z., (1933). “Nazari ve Ameli Türk Mûsikîsi” (C.I). İstanbul: Milli Mecmua Matbaası.
- • Judetz, E.P., (2002). “Tanbûrî Küçük Artin, A Musıcal Treatise Of The Eıghteenth Century”. İstanbul: Pan Yayıncılık.
- • Karadeniz, M.E., (1983). “Türk Mûsikîsinin Nazariye ve Esasları”. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- • Karasar, N., (2007). “Bilimsel Araştırma Yöntemi”. Ankara: Nobel Yayın.
- • Kaygusuz, N., (2006). “Muallimİsmail Hakkı Bey ve Mûsikî Tekâmül Dersleri”. İstanbul: İTÜ Vakfı Yayınları.
- • Kutluğ, Y.F., (2000). “Türk Musikisinde Makamlar”. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- • Say, A., (1998). “Türkiye’nin Müzik Atlası”. İstanbul: Borusan Kültür Sanat Yayınları.
- • Tanrıkorur, C., (2003). “Müzik Kültür Dil”. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- • Tanrıkorur, C., (2004). “Türk Müzik Kimliği”. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- • Tırışkan, A.G., (2000). Hâşim Bey’in Edvârı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- • Tura, Y., (1988). “Türk Mûsikîsinin Mes’eleleri”. İstanbul: Pan Yayıncılık.
- • Tura, Y., (2001). “Kantemiroğlu Kitâbu ‘İlmi’l-Mûsikî ‘alâ vechi’l-Hurûfât” (C.I). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- • Tura, Y., (2006). “Tedkîk ü Tahkîk, Abdülbâki Nâsır Dede”. İstanbul: Pan Yayıncılık.
- • Uz, K., (1954). “Mûsikî Istılâhatı” (Haz: Gültekin Oransay). Ankara: Küğ Yayını.
- • Yıldırım, A. ve Şimşek, H., (2006). “Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri” (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Müzik |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 7 Nisan 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 10 Sayı: 2 |